Navotop in Brussel
Donald Trump slaat en zalft, maar VS geven zegen aan slotverklaring
BRUSSEL I Tevreden gezichten gisteravond op het Navohoofdkwartier in Brussel. De slotverklaring waarop de diplomaten hard gezwoegd hadden, werd door de 29 lidstaten aanvaard. De angst dat de Amerikaanse president Donald Trump op het laatste moment zou weigeren te tekenen, bleek ongegrond. ‘Het is gelopen volgens de choreografie die we gepland hebben’, zei een diplomaat.
De slotconclusies waren afgelopen vrijdag tot in de puntjes uitgewerkt, waardoor er voor Trump geen ruimte was om veranderingen aan te brengen, tenzij hij het overleg zou opblazen. Waarschijnlijk heeft de president de tekst pas gelezen op het vliegtuig naar Brussel. Gisterochtend, nog voor de officiële start van de top, had Navosecretarisgeneraal Jens Stoltenberg al gepolst wat Trump over de eindtekst dacht.
‘Geweldige relatie’
De Amerikaanse president heeft de punten gemaakt die hij wilde maken: hij heeft nogmaals aangekaart dat de lidstaten aan hun financiële verplichtingen tegenover de Navo moeten voldoen. Hij wil zelfs dat ze op termijn niet 2 maar 4 procent van het bbp aan defensie besteden. Tegelijk heeft hij zijn onvrede getoond over de keuze van Duitsland om Russisch gas via de omstreden North Stream 2pijplijn te importeren. De onvrede leidde niet tot een breuk, want na afloop van een gesprek tussen Trump en Merkel zei de Amerikaanse president dat zijn land ‘geweldige’ relaties heeft met Duitsland.
Met het slotcommuniqué kan Trump thuis uitpakken. Hij kan vertellen dat de Europeanen hun veiligheidsbeleid zelf in handen zullen nemen. De EU heeft enkele jaren geleden plannen gemaakt om haar eigen defensie uit te bouwen. Daarvoor zullen de lidstaten investeren in materieel en onderzoek. In de slottekst staat dat de EU zal bijdragen aan het veiligheidsbeleid. ‘Wij hadden eerst “zou bijdragen” voorgesteld, maar de Amerikanen eisten dat er “zal bijdragen” werd geschreven’, vertelt een diplomaat.
Het is de bedoeling dat de Europese defensieindustrie zal profiteren van de investeringen van de EUlidstaten. Die proEuropese keuze kan serieuze gevolgen hebben voor de Amerikaanse defensieindustrie, en dat is een issue dat de Amerikanen al een tijdje dwarszit. Het slotcommuniqué van de Navo voorziet dat ook ‘derde landen’ – lees de Verenigde Sta
ten, GrootBrittannië en Noorwegen – in aanmerking komen voor deze investeringen.
Trump kan op het thuisfront ook gemakkelijk zeggen dat dankzij hem de Navolidstaten beloofd hebben om hun bijdrage aan de defensieorganisatie te verhogen. In plaats van vijf hebben dit jaar acht landen beloofd te zullen voldoen aan de regel dat 2 procent van het bbp aan defensie moet worden besteed.
Realiteit vs. tweets
Tot slot biedt de Navo aan de Amerikanen het concept ‘vier maal dertig’ aan. Daarmee beloven ze dat ze, als het nodig zou blijken, binnen de dertig dagen dertig bataljons, dertig schepen en dertig vliegtuigen ter beschikking hebben. Zo’n snelle reaction force moet de Amerikanen plezieren, want momenteel zijn zij de enigen die op korte termijn veel gevechtsklare troepen in stelling kunnen brengen. Het slotcommuniqué was, zoals een diplomaat op voorhand zei, een offer you can’t refuse.
Onmiddellijk na afloop van de top tweette Trump: ‘Waarvoor dient Navo als Duitsland miljarden aan Rusland betaalt voor gas en energie? Waarom komen maar 5 van de 29 landen hun financieel engagement na?… Ze moeten 2 procent van het BBP ONMIDDELLIJK betalen, niet in 2025.’
Premier Michel had er al voor gewaarschuwd: ‘Er is een verschil tussen de realiteit, namelijk de eensgezindheid en de afspraken, en de berichten die binnenkort zullen verschijnen.’
In de VS kan hij uitpakken en vertellen dat de Europeanen hun veiligheidsbeleid zelf in handen zullen nemen
Het slotcommuniqué was, zoals een diplomaat op voorhand zei, ‘an offer you can’t refuse’