Vrijhandel is nog niet dood
De Europese Unie en Japan zetten hun handtekening onder ‘de grootste vrijhandelszone ooit’, goed voor 600 miljoen inwoners. Daarmee sturen ze een duidelijke boodschap naar de protectionist Donald Trump.
Vijf jaar duurden de onderhandelingen tussen de EU en Japan over een historisch vrij handelspact tussen beide econo mische blokken. Door het ak koord ontstaat ‘de grootste vrij handelszone ooit’, goed voor 600 miljoen mensen en een derde van de wereldeconomie. En dus waren er gisteren in Tokio, waar het ak koord officieel werd ondertekend, alleen maar lachende gezichten te zien.
Het vrijhandelsakkoord gaat ver, erg ver. Binnenkort vervallen langs beide kanten maar liefst 99 procent van de uitvoerrechten en andere handelsbelemmeringen, zij het iets sneller in Europa adan in Japan. De belangrijkste uitzon dering is de import van rijst, om dat dit in Japan cultureel en poli tiek nog te gevoelig ligt.
1. Waarom is dit bilaterale han delsakkoord zo belangrijk?
Niet alleen wegens de omvang, maar vooral wegens de symboliek en de timing. Het vrijhandelsak koord komt op een moment waar op een wereldwijde handelsoor log tussen de VS en China, met de EU als ‘collateral damage’, steeds dichterbij komt. Dit nieuwe ak koord – waarbij in de marge ook nog een belangrijk akkoord werd gesloten over de onderlinge uit wisseling van privédata tussen Ja pan en de EU – moet een bres op werpen tegen het opkomende pro tectionisme onder impuls van president Trump.
EUpresident Donald Tusk spaarde gisteren de grote woor den niet. ‘Dit handelsakkoord is een licht in de toenemende duis ternis van de internationale poli tiek’, zei hij. Mogelijk krijgt het nog navolging. Zowel de EU als Ja pan is nog volop in gesprek met andere landen over bilaterale en/ of regionale vrijhandelsakkoor den.
2. Wat wint Japan bij dit akkoord?
In de wandelgangen wordt het vrijhandelsakkoord tussen de EU en Japan ook wel het ‘kaas voor auto'akkoord genoemd. Voor de Japanners is deze historische deal namelijk vooral belangrijk voor hun autoindustrie. Europa heft vandaag nog een importtarief van 10 procent op Japanse auto’s, maar dat tarief zal de komende acht jaar geleidelijk aan worden afgebouwd naar nul.
Ook tal van andere Japanse producten, zoals machineonderdelen en vis, thee en meloenen, zullen voor de Europese consumenten een stuk goedkoper worden. De Japanse premier, Shinzo Abe, hoopt dan ook dat het vrijhandelsakkoord de Japanse economie met 1 procent zal doen groeien.
3. Wat betekent dit voor Europa?
Europese exportbedrijven zullen op hun beurt elk jaar 1 miljard euro aan importtarieven zien vervallen, waardoor ook zij hopen minstens 30 procent meer producten in Japan te kunnen verkopen. Europa voert vooral landbouwproducten uit naar het land van de rijzende zon, zoals wijn, varkensvlees, chocolade en kaas. De Japanse invoertarieven daarop schommelen vandaag nog tussen de 15 en 40 procent. Als die wegvallen, hoopt Europa de export van voedingsproducten naar Japan op termijn zelfs te kunnen verdrievoudigen. Opmerkelijk ook, de geografische herkomst van een rist landbouwproducten, gaande van Prosecco tot Jambon
d'Ardenne, wordt straks ook in Japan beschermd.
4. Hoe belangrijk is dat voor de Belgische economie?
Ook voor de belangrijkste Belgische exportproducten naar Japan zullen zowat alle douanerech ten afgeschaft worden. Een kleine tweeduizend Belgische bedrijven, hoofdzakelijk kmo’s, exporteren voor bijna 3,3 miljard euro naar Japan, waarvan 1,3 miljard euro aan chemische producten. Maar ook voor transportmaterieel, optische instrumenten, machines en voeding (vooral chocolade, bier en diepvriesfrieten) is Japan een belangrijke afzetmarkt.
5. Wanneer treedt het JapansEuropese vrijhandelsakkoord in werking?
In de herfst van 2019. Het akkoord moet namelijk nog worden goedgekeurd door de regering van Japan en de verschillende EUlanden én door het Europees Parlement.
Geografische herkomst van rist Europese landbouwproducten, gaande van Prosecco tot Jambon d'Ardenne, straks ook in Japan beschermd