Kabila of Kabila
Over enkele weken weten we of Joseph Kabila een derde ambtstermijn ambieert. WALTER ZINZEN vreest dat de Congolese president hoe dan ook aan de touwtjes zal blijven trekken.
Eerst het ‘goede nieuws’: veel wijst erop dat er eind dit jaar in Congo wel degelijk verkiezingen komen. De ‘onafhankelijke’ kiescommissie is klaar met de registratie van de kiezers, kandidaten melden zich voor een zitje in een of andere assemblee. De regering beweert al 200 miljoen dollar te hebben uitgegeven aan de voorbereiding van de verkiezingen. Maar schijn bedriegt. Tegenstanders van het regime beweren dat niet minder dan 6 miljoen namen die op de kieslijsten staan, frauduleus zijn, omdat er geen vingerafdrukken zijn genomen.
Nog meer zorgen baren de stemcomputers die de kiescommissie heeft aangekocht. Die komen uit ZuidKorea. De regering van dat land heeft laten weten dat ze onbetrouwbaar zijn. Het zijn geen stemcomputers, maar bedrogcomputers, briest de oppositie. Maar de meerderheidspartijen briesen even hard terug. Geen computers? Dan ook geen verkiezingen. Waarbij niemand zich de vraag stelt hoe computers moeten functioneren in een land waar elektrische stroom helemaal niet of sporadisch aanwezig is.
Maar al die zorgen verzinken in het niets bij hét grote vraagstuk dat de Congolese politiek nu al jaren bezighoudt. Zal president Joseph Kabila een derde ambtstermijn ambiëren, schoon de grondwet hem dat verbiedt? Of zal hij op 1 januari volgend jaar een ambteloos burger zijn? Op 8 augustus ten laatste moeten de kandidaturen binnen zijn. Het ziet ernaar uit dat we tot de 7de moeten wachten om eindelijk te weten of Kabila zich aan de macht vastklampt dan wel een schertskandidaat in het veld stuurt, die hem toelaat in het verborgene aan de touwtjes te blijven trekken.
Nieuw statuut
Voor die laatste mogelijkheid heeft het Congolese parlement alvast de rode loper uitgerold. Het heeft een wet goedgekeurd die het statuut vastlegt van ‘gewezen verkozen presidenten’, een wet die geschreven is op het lijf van Kabila. Hij krijgt een belastingvrij pensioen en een jaarlijkse vergoeding voor ‘bewezen diensten aan de natie’ (bedragen worden niet genoemd), een ‘fatsoenlijke’ woning voor hemzelf en zijn familie, twee auto’s, twee lijfwachten en permanente bewaking van zijn residentie, tien man personeel voor zijn huishouding, gratis bureaus voor zijn secretariaat, waar zes mensen mogen werken op kosten van de staat, gratis brandstof, gratis verbruik van water en elektriciteit, gratis telefoon, gratis gezondheidszorgen in binnen en buitenland voor zichzelf, zijn partner en zijn minderjarige kinderen. Met zo’n statuut kan Kabila ongestoord zijn activiteiten aan het hoofd van zijn economisch miljardenimperium voortzetten. Daar draait tenslotte alles om. Waar om zou hij dan nog per se president willen blijven?
Goede vraag. Toch denkt vrijwel iedereen dat Kabila op 8 augustus opnieuw kandidaat zal zijn. De katholieke kerk – eerder al de motor achter grote protestacties – organiseert midden augustus nieuwe demonstraties om Kabila tot aftreden te dwingen. Zo zeker is ze dat Kabila wel degelijk wil aanblijven. Het scenario ligt al klaar. Zijn adviseurs hebben het volgende bedacht: in 2006 heeft hij de verkiezingen in twee beurten gewonnen, in 2011 in één beurt. Dus heeft hij nog één beurt te goed en overtreedt hij de grond
Kabila heeft het Grondwettelijk Hof, in ware Trumpstijl, volgepropt met slaafse volgelingen
wet niet door opnieuw kandidaat te zijn. Kabila zelf heeft alvast geregeld dat het Grondwettelijk Hof deze juridische spitsvondigheid zal accepteren. Hij heeft het Hof, in ware Trumpstijl, volgepropt met slaafse volgelingen.
Handpop
Ondertussen zit ook de oppositie niet stil. JeanPierre Bemba, die al in 2006 tegen Kabila opkwam, is na zijn vrijlating door het Internationaal Strafhof opnieuw kandidaat. Dat heeft zijn partij vorige week beslist. Op het eerste gezicht is dat slecht nieuws voor Moïse Katumbi, de populaire exgouverneur van Katanga, die al twee jaar in ballingschap in België verblijft. Mocht hij naar Congo terugkeren, dan wordt hij stante pede gearresteerd, want Kabila heeft erop toegezien dat er een aantal gerechtszaken tegen hem lopen. Bovendien is zijn paspoort ingetrokken door de Congolese overheid en wordt hem een nieuw geweigerd. Volgens de Dienst Vreemdelingenzaken verblijft Katumbi dus illegaal in België. Dat hij kan deelnemen aan de presidentsverkiezingen is op dit moment zo goed als onmogelijk.
Hoe dan ook: als die verkiezingen op 23 december inderdaad plaatsvinden, dan is de winnaar nu al bekend. Het is ofwel Joseph Kabila in persoon of Joseph Kabila via een handpop. Dat zullen fraude en staatsterreur garanderen. Dat Kabila zopas twee gewetenloze schurken herbenoemd heeft in leidende functies bij het leger doet het ergste vermoeden. De generaals John Numbi en Gabriel Amisi hebben beiden een reputatie in het gewelddadig onderdrukken van burgerprotesten. Het is te vrezen dat er nog veel bloed zal vloeien in Congo.