Geens haalt verdediging van Francken onderuit
De Dienst Vreemdelingenzaken had kunnen of moeten weten dat de uitgewezen crimineel Safet Rustemi vrij was op borgtocht, stelt Koen Geens.
BRUSSEL I Wist de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) dat de illegale topgangster Safet Rustemi nog een proces moest krijgen, toen hij in juni 2017 op een vliegtuig werd gezet richting Albanië? Daarover ontstond de voorbije dagen veel verwarring. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (NVA) liet in eerste instantie uitschijnen dat de DVZ geen rekening kón houden met die info, omdat de dienst niet op de hoogte was. Maar na een optreden van Rustemi’s advocaat, Sven Mary, woensdag in Terzake, die stellig beweerde dat de DVZ via meerdere kanalen wist van de borgsom van 25.000 euro, draaide hij al wat bij. ‘We gaan de zaak onderzoeken’, klonk het. Rustemi zelf loopt intussen vrij rond in Albanië, terwijl hij in totaal nog minstens 22 jaar celstraf heeft uitstaan en hoog op de Most Wantedlijst prijkt (DS 18 en 19 juli).
Struisvogelpolitiek
Zowel Theo Francken als minister van Justitie Koen Geens (CD&V) werd donderdag in de Kamer stevig op de rooster gelegd. De oppositie sprak van ‘uitgelokte’ en ‘georganiseerde’ straffeloosheid door de ‘struisvogelpolitiek’ van de DVZ. ‘Het is nu wel duidelijk: Francken doet alles om zijn repatriëringscijfers te pimpen’, schamperde Hendrik Vuye (Vuye&Wouters)
‘De uitvoerende macht zegt hier aan de rechterlijke macht: “Het kan ons niet schelen wat jullie beslissen, ons beleid gaat voor.” Dat kan niet’
SVEN MARY
Advocaat Rustemi
Het was Geens die hen van antwoord diende, en hij liet weinig ruimte voor interpretatie. De minister van Justitie erkende dat de DVZ op de hoogte had kunnen en moeten zijn van het feit dat Rustemi vrijgelaten werd na het betalen van een borgsom. Zo haalde hij de verdediging die Francken de voorbije dagen had opgetrokken, onderuit. ‘De gevangenisdirecteur heeft met een modelformulier de DVZ in kennis gesteld van de opheffing van de voorlopige hechtenis. Vervolgens is de dienst hem op 12 juni 2017 zelf uit de gevangenis van SintGillis gaan halen. Bij de overdracht kreeg de DVZ een fiche mee waarop vermeld werd dat de borg betaald was.’
Twee: de DVZ heeft wel degelijk inzage in de databank Sidis Suite, die de gegevens verzamelt van personen aan wie een vrijheidsstraf, een vrijheidsbenemende maatregel (voorlopige hechtenis) of een internering werd opgelegd, aldus Geens. ‘Daarnaast stel ik ook vast dat de DVZ in dit dossier geen advies heeft gevraagd aan het openbaar ministerie, hoewel dat wettelijk alleen verplicht is in terrorismezaken.’ De minister beloofde zich samen met Francken ‘te beraden over hoe we beter kunnen samenwerken in dit soort dossiers.’
‘Eén van de twee liegt’
Monica De Coninck (SP.A) is niet tevreden met dat antwoord. ‘Eerder zei Francken dat hij geen signaal had gekregen van Justitie’, merkt ze op. ‘Eén van de twee regeringsleden liegt.’ En intussen kunnen criminelen al dan niet vanuit het buitenland hun criminele activiteiten in ons land voortzetten. ‘Zo wordt in ruil voor wat stoere statements de veiligheid in de Belgische samenleving op het spel gezet. Hoog tijd dat de betrokken ministers hun werk doen.’
Ook advocaat Sven Mary roept op tot politieke actie. Rustemi is lang niet de enige, zo blijkt. Meerdere strafpleiters spreken van ‘tientallen cliënten’ in hetzelfde geval de voorbije maanden. ‘We zitten in een kafkaiaanse situatie’, meent Mary. ‘Men beschouwt hem als een crimineel en men (lees: Theo Francken, red.) scoort door te zeggen dat criminelen massaal worden uitgewezen, maar eigenlijk gaat het om mensen die nog niet veroordeeld zijn en dus geldt het vermoeden van onschuld. Mijn cliënt kan nog altijd worden vrijgesproken. Zo iemand op een vliegtuig zetten is hem het recht op een eerlijk proces ontzeggen en dus een schending van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).’
Niet alleen het EVRM wordt hier geschonden, aldus nog Mary, ook de scheiding der machten. ‘De uitvoerende macht zegt aan de rechterlijke macht: “Het kan ons niet schelen wat jullie beslissen, ons beleid gaat voor.” Dat kan niet, en het leidt tot een impasse. Het is aan de politiek om uit deze patstelling te raken. De politici zullen een draagvlak moeten zoeken om het voor zo iemand mogelijk te maken aanwezig te zijn op zijn proces.’
Dat laatste staat volgens de DVZ helemaal haaks op het beleid. ‘Het feit dat justitie hen vrijlaat, verandert niets aan hun verblijfssituatie’, benadrukt DVZwoordvoerder Geert De Vulder. ‘Wij gaan hen niet vrij laten rondlopen op ons grondgebied terwijl ze wachten op een proces en een veroordeling die misschien nooit komen. Dat brengt weinig op, en als we dát toelaten, geven we hen de facto een verblijfsvergunning.’