Reis om in jezelf te landen
Een meditatiecruise in Griekenland of een yogatrip in Sri Lanka. Wie op reis aan zichzelf wil sleutelen, heeft opties in overvloed. Logisch ook: we zijn collectief op zoek naar meer inzicht en innerlijke rust, en daar speelt de reissector graag op in.
Ukent ze vast ook, de mensen die naar een mooie plek in Frankrijk reizen me t één doel: een hele week geen woord zeg gen. Als stilteretraite. Of de mensen die in een zalig landhuis in Portugal een week lang zes uur per dag aan yoga doen. Die mensen, k ortom, die een vakantie boeken waarop ze aan zichzelf sleutelen om zo een be tere versie van zichzelf te worden. Er bestaat een lelijk begrip voor dat soor t reizen: ‘ transformatieve vakanties’. In het magazineHappinez – u wee t wel, dat veelgelezen mindst yleblad – lezen we bij de kleinere advertenties onder meer: loopbaancoaching op Bali, een week talentempowerment in Marokko, yogacruise in Griek enland, bezinningsreis naar een bi jzondere plek in ZuidAfrika, mindfulness op magisch Ibiza, ‘Laad jezelf in 1 week op ’ in Portugal, healing tours in Rome. Wanneer we geïntrigeerd op internet gaan kijken wat er allemaal achter zit, worden we de dagen en wek en daarna bedolven onder een tsunami van onlineadvertenties voor nog tientallen andere yoga, de tox, meditatie, re vive, zelfondekkings, reiki en healingreizen. H et moge duideli jk zi jn: de geluksindustrie heeft me ge vonden. En nie t alleen mij.
Reizen die beloven dat ze een ander en beter mens van ons gaan maken, zitten duidelijk in de lift. Dat zegt ook reisspecialist Brita Baeke van vakblad Travel Express. Af‘ zonderlijke ci jfers bestaan er in ons land niet over die vorm van toerisme – daarvoor is de markt te klein – maar je zie t wel dat het belang van de transformatie ve reizen groeit. Zo zijn er steeds meer Belgische reisorganisatoren die yogareizen opnemen in hun klassieke aanbod, maar je ziet ook hotels en cruises die zich echt op die markt richten. Rederi j Star C lippers programmeert voor haar zeilschepen echte yogareizen en verschillende hotels voorzien in meditatie bi j zonsopgang of zonsondergang.’
Weg van de drukte
Gek is dat allemaal niet. Als je ook in het gewone le ven merkt dat yogastudio ’s vollopen en bedrijfsleiders en BV’s koketteren met hun hang naar meditatie, waarom zou dat dan ook nie t goed werk en op de reismarkt? En nu we in het gewone leven al zo overprikkeld rak en dat we ti jdens een vakantie geen zin meer hebben om er lokale attracties en must sees bij te nemen, is het voor velen ge woon een luxe om eens een paar dagen in eigen lijf en hoofd te mogen leven. G ewoon naar je eigen ademhaling luisteren en proberen die te ver tragen. Of simpelweg uren na elkaar proberen om op je hoofd te staan. Daar worden steeds meer mensen gelukkig van.
‘Die compensatie voor de druk van he t dagelijkse le ven is inderdaad één verklaring, zegt schrijver en journalist Jan De Deken, die voor zijn boek Melk, honing, kerosi
neop zoek ging naar geluk en de geluksindustrie in de wereld. ‘ M aar daarnaast denk ik dat mensen opnieuw een identiteit zoeken, een groep ook. Met het verdwijnen van religie en de verzuiling ligter een nieuw gat klaar om in te springen, en dat is dat transformatieve. Ik zag het ook op het Burning Man Festival. Mensen komen daar in eerste instantie naar toe omdat ze denk en dat het er goed feesten is, maar ontdekken dan dat er ook een tempel staat, waar duizenden mensen boodschappen achterlaten. De spirituele waarde die ze daar vinden, doet hen telkens terugkeren.’
Stofzuiger
De ti jdgeest is er een van persoonli jke ontwikkeling en individuele ontplooiing . De idee leeft dat we kunnen worden wat we willen marathonloper, yogi of pakweg veganist – als we maar ons best doen. Ook op vakantie. Want dat is traditioneel een moment waarop we he t leven graag e ven anders leven, stoppen met roken, anders gaan eten, meer spor ten.
Niet dat we dat vroeger niet hadden. We gingen op vakantie ergens op een handdoek liggen en we k wamen terug , uitgerust. Daarop beloofden we onszelf om voor taan ons li jf en onze geest ie ts minder moe te maken. Of we gingen kijken hoe het elders
Gewoon naar je eigen ademhaling luisteren, of simpelweg uren na elkaar proberen om op je hoofd te staan. Daar worden steeds meer mensen gelukkig van
De idee leeft dat we kunnen worden wat we willen – marathonloper, yogi of pakweg veganist – als we maar ons best doen. Ook op vakantie
was. ‘ Dat doen we nog steeds, laat daar geen misverstand over bestaan ’, zeg t reistrendwatcher Tessa aan de Stegge. ‘Maar het uitrust en het bestemmingstoerisme hebben er een broertje bij gekregen. Net doordat we gewoon vaker en korter op reis gaan, en de ene formule met de andere af wisselen. De ene keer kiezen we een reis met het gezin, de andere k eer een cit ytrip met vrienden, een derde keer een yogaweek of een stilteretraite.’
‘Vandaag zie je ook steeds vak er dat vakanties gepland worden rond een hobby of een activiteit, en dat de bestemming ondergeschikt is’, merkt ze nog. ‘Dat kan surfen of golfen zijn, maar tegenwoordig vind je dus ook opties als yoga, meditatie, de toxen of ayurvedakooklessen. De drukke westerling die reist op zoek naar verdieping en verstilling is een constante in dat verhaal. ’
Het is natuurlijk makkelijk om er lacherig en c ynisch over te doen, dat we zoveel geld neertellen om een weekje transformatief aan onszelf werk en. M aar een kleine rondvraag bij de adepten maakt al snel duidelijk dat he t vooral enthousiasme is dat blijft hangen wanneer yogareizen, meditatieretraites of woesti jnwandelreizen op tafel komen. ‘ Zalig.’ ‘ Teruggekomen als een ander mens’. ‘Echt vooruitgang geboekt met yoga.’ ‘Eindeli jk ti jd kunnen nemen voor mezelf.’ ‘Het is alsof een stofzuiger alle foute gedachten uit mi jn hoofd heef t weg gezogen.’
Charlatans
Gezondheidseconoom Lie ven Annemans, die aan de UG ent onderzoek doe t naar geluk, kijkt daar niet van op. ‘ Reizen maakt een mens sowieso gelukkiger, tijdelijk of permanent. Het heeft te maken met de verandering van omge ving, een andere manier van met elkaar omgaan en de nieuwe indrukken die je opdoe t.’ ‘Uit we tenschappelijke literatuur bli jkt bovendien dat meditatie en yoga mensen naar een hoger niveau kunnen tillen en hen een vorm van gemoedsrust geven. Als je al die dingen bij elkaar optelt, kun je besluiten dat dit type transformatieve reizen wel degelijk heilzaam kan zijn. Maar ik heb er ook een dubbel ge voel bij. Dat we tenschappelijke onderzoek is gestoeld op mindfulness, yoga en meditatiesessies waarbij de begeleiding meestal van goede kwaliteit is, en je kunt je afvragen of dat in de commerciële reiswereld altijd het geval is. Je zou kunnen zeggen: baat het niet, dan schaadt het niet, maar dat is niet zo. Er kan wel degelijk van alles fout lopen als zoiets niet onder goede professionele begeleiding gebeur t.’
De reisindustrie is een business als een andere en natuurli jk zit ten er ook daar charlatans tussen, en mensen van wie je beter wegbli jft. V ooraf kritisch screenen is een must. ‘Je legt je spirituele ontwikkeling niet zomaar in de handen van geli jk wie’, zegt Jan De Deken. In dat verband zag hi j in he t Australische Byron Ba y, een stadje waar de hele middenstand zich heeft gespecialiseerd in al wat esoterisch, meditatief , detox of gezond is, dat het wel uit de hand kan lopen. ‘Sommigen ble ven er hangen, ble ven zoeken, en kwamen in een soort tunnelvisie terecht. Maar dat waren wel de uitzonderingen, denk ik. Het hangt er ook van af met welke ingesteldheid mensen zoie ts doen. Als je een jachtig leven leidt met een stresserende job, en elke dag in de file zit te kankeren, dan heeft het weinig zin om twee weken op yogareis te gaan en daarna alles weer hetzelfde te doen. M aar als je al wat yoga doet, twee weken verdieping zoekt in een ashram en daarna je le ven aanpast, al is het maar een klein beetje, is dat weer wat anders.’
MORGEN: Een opleiding tot druïde, en andere manieren om te herbronnen.