Hoe het statiegeld voor vijf jaar begraven werd

Statiegeld in één nacht van breekpunt naar stok achter deur Soloslim Schauvliege effende pad voor streng afvalplan Climax Vlaamse regeerperiode verdroeg geen uitstel

Toen Vlaams ministerpresident G eert Bourgeois (NV A) zaterdagochtend – op de nationale feestdag – rond halfzes kwam aandragen me t een wi jntje uit het Catalaanse Priorat om het bezegelde akkoord te vieren, hadden de ministers van de Vlaamse regering haast twintig uur lang vergaderd. Doorgaans wordt zo ’n marathonbijeenkomst meermaals onderbrok en voor apart overleg. Maar ditmaal beseften de excellenties dat, als ze het orgelpunt op hun regeerperiode zuiver wilden laten klinken, een karrenvracht aan knopen ontward of desnoods doorgehakt moesten worden.

Eenvoudig was die oefening nie t. K limaat, energie en ruimte – de drie hoofdbrokken – zijn uiterst technische materies. Bart Tommelein (Open VLD), bevoegd voor Energie, en J oke Schauvliege (CD& V), be voegd voor Omge ving en N atuur, stonden er ondanks aandringen van Bourgeois op hun Energie en Klimaatplan – hoewel inhoudelijk innig ver weven – apar t te houden. ‘ Als er ergens aan een knop werd gedraaid, dan bewoog er elders ook altijd iets’, zegt een minister.

Geheim overleg

Net als over he t Beleidsplan R uimte Vlaanderen – me t daarin de be tonstop – werd over beide dossiers dan ook pas lang na middernacht beslist: het is altijd moei lijk een fiat te ge ven aan andermans dossiers zonder de garantie dat de eigen strijdpunten binnen zijn.

Dat gold bij uitstek voor de vierde en met voorsprong meest besprok en t wistappel: Schauvlieges Verpakkingsplan, met daarin het statiegeld op blik en PET flessen. De CD&Vminister wilde dat nie t agenderen omdat Open VLD en NV A die maatregel niet zagen zitten, maar de coalitiepartners hadden haar donderdag, toen de ministers in alle stilte al een eerste keer samenzaten, duidelijk gemaakt dat uitstel tot september geen optie was.

In het plan stonden immers nog tal van andere maatregelen om zwerfvuil tegen te gaan. Nadat de afvalproblematiek de afge lopen weken prominent in beeld was gekomen – de troep in Werchter, de bekers op de Gentse Feesten en het vuilnis op de stranden – beseften Bourgeois en Oostendenaar en viceministerpresident T ommelein dat er dringend nood was aan een signaal.

Dat had ook Schauvliege door. Met haar voortvarende communicatie over statiegeld in mei had ze enerzijds het maatschappelijke debat over zwer fvuil mee op gang getrokken, maar zich anderzi jds ook vastgereden. Buitengaan met een Verpakkingsplan zonder het woord statiegeld erin, was geen optie meer. Door toch akkoord te gaan om het Verpakkingsplan af te kloppen, kon het statiegeld er alsnog ingeschreven worden, zij het als stok achter de deur in 2023.

Het gevoel van urgentie had Open VLD en NVA toegelaten om de sector sterk onder druk te zetten om strenge productie en recyclagedoelstellingen te slikken, met forse boetes indien die nie t worden gehaald. Samen met de mogelijkheid om meteen van start te gaan met proefprojecten, overhaalde dat Schauvliege om akkoord te gaan en de beslissing te begra ven tot wellicht nie t de komende, maar pas de daaropvolgende Vlaamse regering. Want wanneer 2023 ten einde is, zi jn er enk ele maanden later alweer verkiezingen. De socialistische oppositie vertaalde dat als: ‘Ze heeft de plannen van de lobby moe ten slikken.’

Vrijdagavond legden Schauvliege en Bourgeois de basis van dat plan tijdens een onderling overleg . P as in de laatste uren van de onderhandelingen werd dan uiteindelijk het gehele Verpakkingsplan goedgekeurd. Waarna Bourgeois zijn fles wijn bovenhaalde. Of dat er een was metstatiegeld, daarover kon men geen uitsluitsel ge ven.

Nadat de afvalproblematiek prominent in beeld was gekomen – zoals met het vuilnis op de stranden – beseften Oostendenaar Tommelein en Bourgeois dat er nood was aan een signaal