Alweer de zomer in met veel losse eindjes
De regeringMichel lijkt tevreden met een alsdanakkoord. Typerend is de ArcoBelfiusdeal.
Geen enkele vicepremier durft zijn hand in het vuur te steken voor de Arco-Belfius-deal
800.000 Arcogedupeerden zullen, zoals beloofd door deze regering, 40 procent van hun inleg kunnen terugkrijgen áls de beursgang van Belfius een feit is en áls Europa de constructie niet torpedeert. Dat laatste is vandaag hoogst onzeker. Volgens CD&Vvicepremier Kris Peeters (CD&V) is de goedkeuring van Europa niet nodig, gezien het om een dading gaat met individuen en niet om ongeoorloofde staatssteun. Maar eurocommissaris voor Concurrentie Margrethe Vestager liet gisteren weinig ruimte voor interpretatie. Natuurlijk zal de Europese Commissie zich buigen over de deal. ‘We staan in contact met de Belgische au toriteiten en zullen hun akkoord uiteraard met hen bespreken in de komende weken en maanden’, zei ze.
Ook de beursintroductie van Belfius is nog niet officieel goedgekeurd, laat staan voorbereid. Zonder privatisering geen uitbetaling, klinkt het unisono bij de coalitiepartners. Maar opvallend is wel hoe de koppeling verschillend geïnterpreteerd wordt: Peeters spreekt van een koppeling in beide richtingen, wat zou betekenen dat er zonder garantie op een vergoeding van de Arcocoöperanten ook geen beursgang zou komen, maar zijn Open VLDcollega Alexander De Croo bestrijdt dat. ‘Er worden geen minimumvoorwaarden voorzien om de vergoeding te organise ren, dus het voorstel voor dading gaat door voor iedereen die erop intekent. Het aantal heeft geen invloed op de beursgang, die komt er sowieso.’
Feit is dat geen enkele vicepremier zijn hand in het vuur durft te steken voor het standhouden van de ArcoBelfiusdeal. Eenzelfde reeks vragen hangt over het andere pronkstuk: de arbeidsdeal. Die heeft een serieuze achilleshiel. De regering-Michel pleegt graag te zeggen dat ze het vel van de beer niet verkoopt voor hij geschoten is, maar dit akkoord zou straks weleens het tegendeel kunnen bewijzen.
‘Bart heeft ons wel wat uitgedaagd met zijn dashuitspraak. Deze regering heeft daar een antwoord op geformuleerd.’ Met een kwinkslag, die verwees naar de gevleugelde woorden van zijn voorzitter over het gebrek aan daadkracht van de federale regering, raakte minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (NVA) gisteren een teer punt. Het federale begrotings en arbeidsakkoord, waarvan niemand enkele maanden geleden de komst had durven te voorspellen, moet het bewijs vormen dat premier Charles Michel (MR) de teugels nog niet viert. ‘Wij zijn een hervormingsregering’, zei Michel. ‘We tonen andermaal de capaciteit om te beslissen.’
De vraag is of dat borstgeklop niet in zijn gezicht zal ontploffen. Aan veel van de aangekondigde maatregelen hangen nog losse eindjes. Zo beslist de regering pas in november, op aangeven van minister van Werk Kris Peeters (CD&V), hoe snel de werkloosheidsuitkeringen na zes maanden zullen dalen. De regeling van Arco, die andere grote trofee, hangt dan weer af van hoe de beurs verder evolueert – en wellicht ook van het oordeel van Europa. Zo waart het spook van het Zomerakkoord uit 2016, dat uitmondde in heronderhandelingen, weer door de Wetstraat. De Kamerleden mogen zich opnieuw opmaken voor een karrenvracht teksten die in hoog tempo door het parlement zullen worden gejaagd.
De regeringMichel rekent immers volgend jaar al massaal op de arbeidsdeal – en de jobs, jobs, jobs die daaruit moeten voortvloeien – om in de buurt te blijven van die andere belangrijke mantra: een begroting op koers. Aan die strategie zijn risico’s verbonden. De degressieve werkloosheidsuitkeringen gelden alleen voor nieuwe werklozen en dus leidt een verhoging van de uitkering tijdens de eerste zes maanden van 2019 tot een stijging van de uitgaven. Bovendien hangt het activeringstempo af van de inspanningen van de gewesten.
Toch gaapte er zelfs met de 500 miljoen euro die de arbeidsdeal moet opbrengen nog een groot gat in de begroting (zie blz. 4). Maar in plaats van een presentatie over hoe dat te dichten, gaf de regering gisteren vooral een goednieuwsshow over de arbeidsdeal, het investeringspact en de gunstige effecten van de lopen de taxshift. Geen enkele pion op het bord komt hier alleen als winnaar uit.
De premier en de MR
Zoals vaker kon de MR zich bij zo goed als alle strijdpunten scharen achter de positie van een van de drie Vlaamse partijen, wat Michels massagewerk vergemakkelijkte. Door al maandenlang te hameren op de mismatch tussen het hoge aantal inactieven en het overaanbod aan vacatures zette de premier de arbeidshervormingen slim in de markt. Wat anders gemakkelijk afgebrand zou worden als een besparing op langdurig werklozen, probeert hij nu als noodzakelijke oplossing te verkopen. De koppeling aan de begroting moest de urgentie nog meer aantonen.
Om de nonbeslissing over de opvolging van de F16’s maalt hij niet. Zijn regering vermijdt zo de kritiek dat het minder geld overheeft voor langdurig werklozen, maar tegelijk miljarden uitgeeft aan gevechtsvliegtuigen.
CD&V
‘De laatste dagen was het voor iedereen warm, maar voor ons toch nog soms iets warmer.’ Vicepremier Kris Peeters wilde tot enkele weken geleden niet echt weten van grote federale arbeidsmarkthervormingen, zeker niet als die geïnterpreteerd zouden kunnen worden als armoedeversterkend. Op die nagel klopte
‘De timing van de beursgang van Belfius zal afhangen van de marktomstandigheden. Ik ben een geduldig man’
JOHAN VAN OVERTVELDT (NVA) Minister van Financiën
hij gisteren dan ook nadrukkelijk: ‘Het is absoluut niet de bedoeling om mensen in armoede te duwen door dit systeem te wijzigen, integendeel’, zei Peeters. ‘Dit akkoord is evenwichtig.’ Hij is tevens tevreden dat hij de sociale partners maximaal in het akkoord kon betrekken.
Verder was het zaak voor de christendemocraten om stappen te zetten in het Arcodossier. Maar behalve de aankondiging dat Belfius en de regering zich voorbereiden om 30 procent van de staatsbank op de beurs te plaatsen, kwam er niet veel nieuws uit de bus. Voor de opvolging van die beursgang is CD&V de dupe van de ongunstige portefeuilleverdeling in de regering. Hoewel de hele regering beslist over de beursgang, ligt het initiatief bij minister van Financiën Johan Van Overtveldt (NVA).
NVA
Voor de NVA zit er op het eerste gezicht minder in dit akkoord dan hun electorale gewicht doet vermoeden. De Vlaamsnationalisten zetten sterk in op de arbeidsdeal. De partij wilde veel verder gaan, maar zag die pogingen gekeerd, terwijl premier Michel en Peeters met de pluimen gingen lopen. Maar de NVA heeft nog andere ijzers in het vuur. Van Overtveldt benadrukt dat er geen Arcocoöperanten worden uitbetaald voor Belfius naar de beurs gaat. ‘De timing daarvan zal afhangen van de marktomstandigheden’, zegt hij. ‘Ik ben een geduldig man.’ Een kans tot profilering komt er ook bij het F16dossier. Dat kwam niet ter sprake, maar kan kort na de zomer beslecht worden.
Open VLD
Ook voor Open VLD mochten de arbeidsmaatregelen gerust verder gaan. De partij haalde anderzijds wel haar belangrijkste strijdpunt binnen: de mogelijke komst van een vierde telecomspeler, die volgens vicepremier Alexander De Croo een gemiddeld gezin een besparing van 200 euro per jaar kan opleveren. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block is vooral blij dat ze haar belofte kan houden dat er niet bespaard wordt op nieuwe kankerbehandelingen, waarvan het succes leidde tot een budgetoverschrijding van een half miljard.
‘Het is absoluut niet de bedoeling om mensen in armoede te duwen door het werkloosheidssysteem te wijzigen, integendeel’
KRIS PEETERS (CD&V) Minister van Werk