‘Ryanair? Da’s verkopen en mensen lastigvallen’
Het cabinepersoneel van Ryanair staakt vandaag in België, Portugal en Spanje. Onder hen ook Steve, een Belgische steward.
‘Ontbijt in Frankrijk. Lunch in de Alpen. Diner in Zweden’. De jongeman lacht terwijl hij het vertelt. ‘Zo stelt Ryanair de job voor wanneer je bij hen solliciteert als boordpersoneelslid. Maar het is allemaal niet waar. Je komt niet van dat vliegtuig af.’
Het is intussen dertien jaar geleden sinds Steve, toen een piepjonge Vlaamse schoolverlater, die woorden hoorde. Hij bood zich aan voor een job bij Ryanair, zowat de enige luchtvaartmaatschappij die in die moeilijke jaren volop personeel aanwierf. Want dat romantische cabin crewleventje uit de films, waarbij je de wereld ziet en slaapt in chique hotels, wie droomt daar nu niet van?
Maar romantisch is het nooit geworden. Al had Steve dat nog niet onmiddellijk door, ook niet toen hij na de aanwerving zelf zijn vijf weken durende opleidingscursus in Dublin moest betalen. Kostprijs: meer dan 3.000 euro. ‘Daarvan moest ik 750 euro voorschieten, voor de rest kreeg ik een lening voorgeschoteld via de Bank of Ireland’, zegt hij. ‘Het eerste jaar houden ze zo’n 313 euro per maand van je loon af.’ En zijn uniform? 30 euro per maand van zijn loon af, ook een jaar lang.
De jongeman denkt even na. ‘Nu klinkt dat raar’, zegt hij. ‘Dat je moet betalen om ergens te werken. Maar je staat daar niet bij stil. Je komt net van de middelbare school. Dan weet je nog van niets.’
Vliegende marktkramer
Maar eens in de lucht begon zijn euro te vallen. In plaats van een bewonderde steward voelde hij zich eerder een vliegende marktkramer. Drankjes, parfums, krasbiljetten: alles moest hij verpatsen. ‘Was dit de job waar ik voor had gekozen? Verkopen en mensen lastigvallen?’ Bovendien ligt de zweep er vanuit Dublin op. Omzet niet gehaald? Dan krijg je al gauw te horen dat je een andere job kunt zoeken als je niet betert. ‘Dat wordt er echt ingeramd.’
Maar Steve is nog één van de gelukkigen. Hij maakte snel promotie tot chef de cabine en kreeg daardoor een Ryanaircontract. ‘Een van de “goede” contracten’, zegt hij. Hij krijgt een basisloon en wordt betaald per gepresteerd vluchtuur. Zo loopt zijn nettoloon op tot 2.500 euro per maand.
Zijn collega’s zijn minder goed af. Zij werken met contracten bij Workforce en Crewlink, twee dochterbedrijven van Ryanair. Het zijn zerohour contracts: geen basisloon, en ze worden alleen betaald wanneer het vliegtuig beweegt. De briefing vooraf ? Het poetsen van het vliegtuig? Wachten tijdens vertragingen? Allemaal onbetaald. ‘Ik ken mensen
‘In een shitmaatschappij die je zo slecht behandelt, word je erg close met je collega’s’
PETER Exsteward bij Ryanair