Het gesprek van de laatste kans
JeanClaude Juncker ontmoet vandaag in Washington Donald Trump, in een ultieme poging een open handelsoorlog te vermijden.
Om 13.30 uur lokale tijd in Washington kijken Juncker en Trump elkaar vandaag voor het eerst tijdens een privégesprek in de ogen. Een topontmoeting waarop wereldwijd de schijnwerpers zijn gericht, want de Europese Unie en de VS staan op de rand van een handelsoorlog.
Vooral in Berlijn is de zenuwachtigheid groot. Trump dreigt met een heffing van 20 tot 25 procent op Europese auto’s, en ongeveer de helft van alle auto’s die de VS invoeren, komt uit Duitsland. De Duitse Kamer van Koophandel becijferde vorige week dat de maatregel het land 6 miljard euro zou kosten.
Kort voor zijn vertrek naar het Witte Huis overlegde Juncker volgens Reuters dan ook uitgebreid met bondskanselier Merkel en de Franse president Macron. Volgens een woordvoerder van de Europe se Commissie kreeg hij van hen geen concreet tegenvoorstel voor Trump. Junker gaat officieel alleen maar in het Witte Huis op de koffie om de handelsoorlog te ‘dedramatiseren’ en zo een verdere escalatie te vermijden.
Geen pistool tegen het hoofd
Europese toegevingen lijken niet op het menu te staan. Ook al had de economisch adviseur van Trump, Larry Kudlow, daar eind vorige week nog op gehint. Het tegendeel is het geval: net zoals na de invoering van de Amerikaanse importtarieven op staal en aluminium, heeft Europa ook nu weer een uitgebreide lijst met economische tegenmaatregelen klaar.
De Franse minister van Economische zaken, Bruno Lemaire, zette dit weekeinde nog de hakken diep in het zand. ‘We weigeren te onderhandelen met een pistool tegen ons hoofd’, zei hij. De EU heeft zijn onderhandelingspositie immers verstevigd door bilaterale handelsakkoorden met Canada en Mexico, en vorige week kwam daar ook nog Japan bij.
‘Ik ben niet zeker of Trump zelf begrijpt hoe groot de schade is die hij kan aanrichten’ SIMON FRASER consultant Flint Global
Lang klachtenlijstje
Maar Trump lijkt niet onder de indruk. Via Twitter voerde hij naar goede gewoonte alvast de druk op Juncker op. ‘Importtarieven zijn fantastisch! Ofwel onderhandelt een land dat de VS oneerlijk behandelt met ons een eerlijke
deal, ofwel krijgt het importtarieven. Zo eenvoudig is dat. Vergeet niet, wij zijn vandaag een spaarvarken dat langs alle kanten geplunderd wordt.’
Die druk is sowieso al groot. Want het klachtenlijstje van Trump gaat niet alleen over de handelsoorlog. Ook de recente Europese recordboete van 4,3 miljard euro voor Google, ligt hem zwaar op de maag. ‘Ik zei het toch’, reageerde de president toen boos op Twitter. ‘Ze profiteren echt van de VS, maar niet voor lang meer!’
Tel daarbij de Amerikaanse druk op de Europese Navolanden om hun militaire bijdrage fors te verhogen, de openlijke kritiek op de geplande gasleiding tussen Rusland en Duitsland en de recente provocatie van Trump die de EU omschreef als ‘een vijand’ en je krijgt een recept voor een explosieve ontmoeting.
Verdeel en heers
Of Juncker erin zal slagen op tijd de lont uit het Amerikaanse kruitvat te halen, is uiterst twijfelachtig. Niet alleen heeft de Luxemburger weinig manoeuvreerruimte – een Europees voorstel om wereldwijd de importtarieven op auto’s te bannen, heeft zelfs binnen de EU onvoldoende steun, de meeste analisten verwachten ook niet dat Trump gas zal terugnemen.
Volgens consultant Oxford Economics, geciteerd door Bloomberg, is de kans klein dat Trump akkoord zal gaan met een compromis omdat in veel Europese landen nationalistische regeringen in volle opmars zijn. Trump zou daarvan willen profiteren om de EU verder uit verband te spelen. Italië bijvoorbeeld heeft er al mee gedreigd om het handelsakkoord met Canada niet te ondertekenen. Wat volgens Oxford Economics betekent dat ook de Europese deal met Japan nog niet in een veilige haven is.
Simon Fraser, een Britse extopdiplomaat die nu werkt voor consultant Flint Global, verklaarde aan datzelfde Bloomberg dat Trumps voorliefde voor brede diplomatieke pakketdeals hem steevast verleidt tot ‘extreme stellingnames om zo een sterke onderhandelingspositie te bekomen’. Maar Fraser heeft daarbij wel een bedenking. ‘Dit is gevaarlijk terrein. Dit is NoordKorea of Iran niet. De relatie tussen Europa en de VS is veel complexer. En ik ben niet zeker of Trump zelf begrijpt hoe groot de schade is die hij kan aanrichten.’