‘Tweederangsvaccins’ wekken Chinese woede

Een Chinees bedrijf verkocht valse vaccins. Zelfs de internetcensuur krijgt de verontwaardiging niet klein: ouders belegeren lokale ziekenhuizen.

BRUSSEL I Vaccins produceren in China was heel lang bijzonder lucratief. Er was nauwelijks controle op en hoe rijker en beter geinformeerd ouders werden, hoe groter de vraag naar bescherming van hun (enige) spruit.

Maar deze week kwamen vergaande corruptiepraktijken boven. Changsheng Biotech, tweede marktleider in China, bleek ‘fake’ en ondoeltreffende vaccins tegen hondsdolheid te hebben verkocht. Ook hun inenting tegen tetanus, kinkhoest en difterie wordt door de overheid onderzocht. Want het bedrijf vervalste systematisch data over de productie en inspectie van meer dan 250.000 populaire vaccins. Of die verdachte vaccins schade hebben berokkend aan kinderen is voorlopig onduidelijk.

Giftig melkpoeder

Op de verhitte sociale media duiken foto’s op van baby’s met grotere hoofden ten gevolge van eerdere schandalen. ‘De woede is bijna tastbaar bij Chinese ouders’, tweette journaliste SuiLee Wee (New York Times). ‘Het nieuws deed mijn hoofd ontploffen’, liet Mo Li (27), een Chinese ouder, weten aan The Guardian. ‘Ik kon alleen maar denken: alstublieft niet mijn kind.’ Op het internet is het vaccinschandaal al dagenlang een groter thema dan de handelsoorlog. Opvallend: zelfs ondanks de razendsnelle censuur blijven Chi

‘Er is een morele grens overschreden’ LI KEQIANG

Chinese premier

nese burgers hun onvrede spuien.

Twee jaar geleden bleek al dat Chinese bedrijven vervallen vaccins bleven verkopen. Vele ouders herinneren zich nog het giftige melkpoeder dat duizenden baby’s ziek maakte in 2008. ‘Dit wordt even groot als dat schandaal’, denkt Bloombergreporter Lulu Yilun Chen. Nu al belegeren ouders lokale ziekenhuizen op zoek naar informatie die lokale overheden maar mondjesmaat of niet kunnen geven.

Niet strafbaar

Peking heeft Changsheng een boete opgelegd en een doorlichting van de hele sector beloofd. Vijftien mensen zijn gearresteerd. Maar er zijn structurele problemen die een ‘doorlichting’ niet kan oplossen. De Chinese wet verbiedt namelijk de verkoop van ‘substandaard’ medicijnen niet. Zolang niemand kan aantonen dat zulke ‘tweederangsproducten’ de gezondheid ernstig schaden, zijn ondernemers niet strafbaar.

De dienst voor toezicht op medicijnen is onderbemand en hun boetes zijn volgens een exmedewerker peanuts in vergelijking met de winsten. Toen het hoofd van de dienst een interview op de nationale tv gaf, raakten kijkers niet uitgepraat over zijn houterige, arrogante toon en zijn luxueuze polo van Burberry. ‘Er is een morele grens overschreden’, gaf premier Li Keqiang toe.

Daarin schuilt meteen het pittige aan dit schandaal. Veel Chinezen zien het als een bewijs dat winstbejag de hele ‘sociale orde’ in China heeft gecorrumpeerd. ‘De partij roeide traditionele waarden hardhandig uit tijdens de Culturele Revolutie en omarmde later een genadeloze vorm van kapitalisme’, schrijft opiniemaakster Lijia Zhang op de site van de South Chi

na Morning Post. ‘Dat leidt tot een spiritueel vacuüm waarin corruptie en misdaad bloeien.’

De partij en president Xi Jinping proberen daar iets aan te doen met ethische campagnes en een doorgedreven strijd tegen corruptie. Maar de burgers voelen zich overgeleverd aan een genadeloos systeem, waarin alleen zij met veel geld zich staande kunnen houden. Volgens Zhang zullen ‘wetten alleen de morele neergang niet stoppen’.

Moeder Mo Li heeft na dit schandaal één conclusie getrokken: ‘Hierdoor neem ik zeker geen tweede kind. Ik kan het eerste niet eens beschermen.’