Daar is TTIP weer, alleen mag het zo niet heten
Daar is TTIP weer, alleen mag het zo niet heten. Europa en de VS knopen opnieuw handelsgesprekken aan. Maar in Parijs klinkt alvast een ‘non’.
BRUSSEL I Opgelucht, maar voorzichtig. Dat was in Europa het overheersende gevoel daags nadat JeanClaude Juncker en Donald Trump een wapenstilstand afgekondigd hadden in de transAtlantische handelsoorlog. Opgelucht omdat de escalatie is gestopt. Voorzichtig omdat het venijn altijd in de details zit. En die moeten nog uitgewerkt worden door een werkgroep. Iedereen wacht bovendien in spanning op de volgende tweet van Trump om te weten of de liefde tussen de EU en de VS, waarover Trump gisteren zo enthousiast tweette, nog niet is bekoeld.
Waarom draaide de ontmoeting onverwacht positief uit? Wie sleepte de prijzen in de wacht? Waar zitten de addertjes onder het gras?
Schouderklop van Merkel
Het meest concrete resultaat – en het eigenlijke reisdoel van Juncker – is het afwenden van invoertarieven op Europese auto’s, waardoor ook Europese tegenmaatregelen overbodig zijn. Zolang de werkgroep praat – en er staat geen deadline in het slotcommuniqué – blijven Europese auto’s buiten schot. Dat maakt vooral de Duitsers heel gelukkig. Het leverde Juncker zelfs een goedkeurend schouderklopje op van kanselier Angela Merkel.
Dat Juncker scoorde, is trouwens niet helemaal zijn verdienste. De gevolgen van Trumps handelsoorlog worden stilaan onhoudbaar voor Amerikaanse bedrijven. Zelfs ondernemingen die de president aanvankelijk genegen waren, zoals wasmachineproducent Whirlpool en motorenfabrikant HarleyDavidson, lieten weten dat de maat vol was.
Ook de boeren in de Midwest – overwegend Trumpkiezers – kreunen onder de dalende prijzen en de inkrimping van hun afzetmarkten. De Republikeinen uit deze regio lieten de president weten dat ze niet bereid zijn in november hun zetel te offeren voor zijn grillen.
De Republikeinen in het Congres dreigden er zelfs mee Trumps gebruik van invoertarieven wettelijk aan banden te leggen.
Als tegengebaar beloofden de Europeanen om meer Amerikaanse soja te kopen, een sector die zwaar werd getroffen door Chinese importarieven. Dat is niet zo’n groot offer, want Europa heeft soja nodig en produceert het niet zelf. Het stemde Trump uiterst tevreden: ‘Ik dank u daarvoor, JeanClaude.’
Hetzelfde geldt voor de aankoop van vloeibaar aardgas. Europa is altijd vragende partij geweest. Het was de Amerikaanse wet die export niet toestond. Bovendien was er tot voor kort geen exportterminal voor het gas. Dankzij het Amerikaanse gas wordt Europa minder afhankelijk van Rusland.
Markten open voor boeren
Een groot minpunt is wel dat de Amerikaanse importheffingen voor staal en aluminium van kracht blijven. Dat werd Juncker zwaar aangerekend door onder anderen de Duitse sociaaldemocraten. Zij lieten alvast weten dat, wat hen betreft, er niet over de hervorming van de Wereldhandelsorganisatie wordt onderhandeld zolang de ‘illegale tarieven’ niet zijn opgeheven.
Die hervorming is een oude wens van Trump, waaraan de EU graag tegemoetkomt. Op die manier kunnen ze front vormen tegen China, dat zich in hun ogen niet houdt aan de spelregels van het internationale handelssysteem. Zowel Amerikaanse als Europese bedrijven zijn het slachtoffer van China’s handelspraktijken.
De EuropeesAmerikaanse werkgroep zal zich onder meer buigen
Dat de importheffingen voor staal en aluminium van kracht blijven, werd Juncker zwaar aangerekend door onder anderen de Duitse sociaaldemocraten
over ‘de afschaffing van alle importheffingen op goederen’. Dat is iets waar president Trump al lang van droomt. Maar de Europeanen verkregen dat dit niet geldt voor auto’s.
Een zinnetje in de slotverklaring dat vooral in België en Frankrijk alarmbellen deed afgaan, was dat het wegwerken van invoerheffingen en andere (niettarifaire) hindernissen (onder meer milieu of gezondheidsvoorschriften) ‘markten zal openen voor boeren’.
De werkgroep herneemt daarmee in feite het ter ziele gegane handelsakkoord TTIP, evenwel zonder de beladen naam en zonder nieuw mandaat van de EUlidstaten. Alvast in Parijs stuitte dat op een ‘non’. (esn)