Heden geen maan
Vanavond tussen halftien en middernacht zult u de maan even moeten missen, maar in ruil krijgt u een bloedmaan.
Vanavond staan maan en zon recht tegenover elkaar, met de aarde ertussenin, en passeert de maan door de schaduwkegel van de aarde. Dat maan en zon elk aan een andere kant van de aarde staan, gebeurt iedere maand, maar meestal passeert de maan net boven of onder de aardschaduw. Deze keer dus niet. We krijgen een volledige maansverduistering, de langste van deze eeuw.
In principe zou u de maan niet mogen zien: er valt geen zonlicht op en ze heeft dus niets om te weerkaatsen. Maar zonlicht dat net naast de aardbol glijdt, maar wel nog door onze dampkring, wordt in de lucht verstrooid tot rood licht, en een beetje daarvan lekt tot in de schaduwkegel en kleurt de maan rood. Poëtischer gezegd: de maan groet u met het licht van duizend zonsondergangen.
Altijd de moeite, ook als u geen romantische ziel bent. Maar echt zeldzaam is het nu ook weer niet. Op 8 augustus vorig jaar kon u Griekse tempels fotograferen met een rode maan op de achtergrond. En op 28 september vorig jaar kon u ook van bij ons een rode maan zien – zij het minder rood dan sommige media gehypet hadden. De volgende is voor 21 januari volgend jaar, in de vroege ochtend.
Mars en het ISS
Deze keer glijdt de maan de aardschaduw binnen wanneer ze van bij ons uit gezien nog onder de horizon zit. Tegen dat ze net voor halftien in het oosten bovenkomt, is ze al bijna volledig verduisterd. Ze stijgt langzaam de hemel in, om vanaf kwart over elf in een steeds groter wordende sikkel weer uit de aardschaduw vandaan te kruipen. Ze zit dan zo’n zes graden boven de horizon. Rond twintig over middernacht, wanneer ze al zestien graden boven de horizon zit, is ze weer een ‘normale’, witgekleurde vollemaan. Anders dan bij een zonsverduistering kunt u rustig met het blote oog of een verrekijker kijken.
Ietsje rechts onder de maan valt ook Mars te zien, de rode planeet. U kunt haar herkennen omdat ze geen stipje is, zoals een ster, maar net iets groter, een bolletje. Bij dat ‘rood’ van Mars moet u zich nog minder voorstellen dan bij de rode maan. Het is veeleer wit, maar als u vergelijkt met de sterren is het net een tikje roder. Wie weet waar te kijken, of vanavond een volkssterrenwacht bezoekt, kan ook het ruimtestation ISS zien overvliegen.
Bloedmaan
Hoe rood de maan precies zal zijn, van koper over baksteen en roest tot bruin of zelfs donkergrijs, hangt af van hoeveel wolken en stof er op dat moment in de aardse lucht hangen, en dat is elke keer anders. Als u het een ‘bloedmaan’ wilt noemen, houden we u niet tegen. Bloedmooi is het zeker.
Maar als u die bloedmaan wilt koppelen aan rampen en apocalyptische voorspellingen – ‘de zon zal veranderd worden in duisternis en de maan in bloed, voordat de grote en ontzagwekkende dag van de Heere komt’ – spreken de statistieken u voorlopig tegen. U kunt misschien beter een voorbeeld nemen aan de Oude Grieken, die uit de ronde vorm van de rand van de aardschaduw nuchter afleidden dat de aarde een bol moet zijn.
Anders dan bij een zonsverduistering kunt u rustig met het blote oog of een verrekijker kijken