Je bent geen kalf als je graag koemelk drinkt
Van GRIET VANDERSPIKKEN mogen uw kinderen gerust een glas koemelk drinken. Zuivel hoort wel degelijk in een gezond voedingspatroon thuis.
Huisarts Annelies Moons is duidelijk geen fan van koemelk. Dat blijkt uit haar opiniestuk, waarin ze koemelk met de grond gelijkmaakt (‘goed voor een kalf, niet voor een mens’) en alle huidige wetenschappelijke inzichten over melk zonder schroom weerlegt (DS 26 juli). Dat is sterk. Want het Vlaams Instituut Gezond Leven en de Hoge Gezondheidsraad, die alle recente wetenschappelijke inzichten verzamelden, geven melk en melkproducten wel degelijk een plaats in een gezond voedingspatroon.
Een beetje nuance is dus nodig, bijvoorbeeld bij het stuk over moedermelk, waar Moons haar tekst mee opent. Moedermelk is de meest natuurlijke voeding voor pasge borenen, daar bestaat geen twijfel over. De samenstelling ervan is volledig aangepast aan de voedingsbehoeften van een kind. Koemelk, in haar natuurlijke vorm, is inderdaad niet geschikt voor zuigelingen, omdat het te weinig essentiële vetzuren, ijzer en vitaminen en te veel eiwitten en andere mineralen bevat ten opzichte van moedermelk.
De Werkgroep Voeding van de Vlaamse Vereniging Kindergeeskunde raadt aan om kinderen tussen één en drie jaar groeimelk te geven in combinatie met vaste gezonde voeding, om zeker te zijn dat het kind de nutritionele aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad haalt. Al is ook daar discussie over (DS 24 juli). Maar voor kinderen vanaf drie jaar maakt koemelk wel deel uit van een volwaardig en evenwichtig voedingspatroon. Ongezoete, verrijkte sojadranken zijn geschikte alternatieven, maar je moet opletten met andere plantaardige, al dan niet verrijkte dranken. Als je kiest voor voeding zonder dierlijke eiwitbronnen, doe dat dan in overleg met de kinder
Ongezoete, verrijkte sojadranken zijn goede alternatieven, maar je moet opletten met andere plantaardige dranken
arts of diëtist. Want in dat geval is het soms moeilijk om een evenwichtige voedingsbalans te bereiken. Dat zegt bijvoorbeeld ook Kind en Gezin in zijn richtlijnen over voeding bij kinderen.
Obesitas
Moons beweert verder dat koemelk ongeschikt zou zijn voor de mens, omdat het melk is van een andere diersoort. Nochtans is op basis van ervaring en degelijk wetenschappelijk onderzoek vastgesteld dat zuivel in de aanbevolen hoeveelheid kan bijdragen tot een goede gezondheid. Melk be vat een unieke combinatie van diverse voedingsstoffen, zoals hoogwaardige eiwitten, calcium, fosfor, kalium, vitamine B2 en B12, en levert een duidelijke bijdrage aan de inname van essentiële voedingsstoffen. Bovendien vormen melk en melkproducten al generaties lang een belangrijk onderdeel van de Europese voeding en eetcultuur en bevelen onafhankelijke voedingsautoriteiten ze wereldwijd aan.
Dat melk daarenboven zou bijdragen tot de ontwikkeling van obesitas, zoals Moons schrijft in het tweede deel van haar verhaal, is te kort door de bocht. Het ontstaan van obesitas is erg complex en je kunt het in geen geval toeschrijven aan één enkel voedingsmiddel. Bovendien zijn er steeds meer aanwijzingen dat melk en melkproducten een gunstige rol kunnen spelen in gewichtsbeheersing. Verschillende onderzoeken suggereren dat een adequate inname van magere melkproducten in het kader van een energiebeperkte voeding via verschillende mechanismen een gunstig effect heeft op het lichaamsgewicht en op de hoe
veelheid lichaamsvet. Wie lief wil zijn voor het lichaam, kiest beter ongesuikerde magere of halfvolle melkproducten in plaats van een energierijke (maar voedingsstofarme) snoepreep.
Vetten
Het is ook ongenuanceerd en verwarrend om te beweren dat ‘zuivelproducten veel vetten bevatten’. Het vetgehalte van zuivelproducten is variabel. Zo varieert het vetgehalte van melk van 3,5 procent vet voor volle melk en 1,5 procent vet voor halfvolle melk tot minder dan 0,5 procent voor magere melk. Kaas brengt gemakkelijk meer vet aan dan melk, maar je moet een onderscheid maken tussen magere verse kaas en roomkaas. Sommige melkproducten bevatten dus veel vetten, maar zeker niet allemaal.
Melk en melkproducten dragen in de aanbevolen hoeveelheden én in de context van een gezonde voeding bij tot een goede botgezondheid op elke leeftijd. Een tekort aan voedingsstoffen die melk en melkpro ducten leveren, kan de botintegriteit aantasten. Dat zuivelproducten het tegenovergestelde in de hand zouden werken, botontkalking door verzuring van het lichaam, is ongegronde speculatie. Normale variaties in de voeding hebben geen invloed op de zuurtegraad van het bloed.
Melk en melkproducten passen wel degelijk in een gezonde voeding, zowel voor jong als oud. Het zijn betaalbare en goed beschikbare, natuurlijke voedingsmiddelen die geen toevoegingen nodig hebben om volwaardig te zijn.