Wie wolken zaait, zal regen oogsten
Het is al weken te droog in Vlaanderen en daarom moeten we spaarzaam zijn met water. Maar waarom maken we zelf geen regen?
BRUSSEL I Een regendans om het water uit de hemel te laten vallen, heeft zijn effect nooit bewezen. Maar dat betekent niet dat de mens het niet kan laten regenen. In 2008 zou China erin geslaagd zijn om regenwolken die de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Peking dreigden te vergallen, vroegtijdig te laten uitregenen. Dat deden de Chinezen door raketten met zilverjodide naar de wolken te schieten.
Dat technisch huzarenstukje heet cloud seeding. Door grote hoeveelheden kristallen zilverjodide in regenwolken te lossen met een vliegtuig of een raket, kan je neerslag uitlokken. De waterdruppels waaruit een wolk bestaat, condenseren door zich af te zetten op de zilverjodidekristallen. Daardoor vallen ze sneller als neerslag naar beneden. Al is de wetenschappelijke wereld het niet volmondig eens of het effectief werkt, zegt Michiel Van Ginderachter, ver bonden aan de vakgroep fysica en sterrenkunde van de UGent. ‘Het is moeilijk te controleren of de wolk door de bezaaiing uitregent, of dat het zonder de ingreep ook geregend zou hebben.’
China is niet het enige land dat proeven met cloud seeding doet. In 2016 hadden 56 landen wolkbezaaiingsprojecten, waaronder de Verenigde Staten, Spanje, Brazilië, Rusland en Australië, stelt de World Meteorological Organization. Behalve de versnelling van het regenproces wordt het mechanisme ook ingezet om hagel te bestrijden.
Hulp tegen droogte?
Maar terug naar ons land. De vraag is of cloud seeding onze landbouw (en onze tuin) kan redden. ‘De techniek zou eventueel gebruikt kunnen worden om de droogte te bestrijden, maar dan alleen in gebieden waar het vochtig genoeg is en waar wolken zijn’, zegt Michiel Van Ginderachter. ‘Nu is er in ons land geen vocht in de lucht en is het niet mogelijk om het te laten regenen.’
Er is bovendien een meer belangrijke reden om niet tussen te komen in het wolkenbeleid. Door het gebruik van zilver jodide is cloud seeding vervuilend en giftig. ‘De zilverjodide komt mee naar beneden – zilver is een metaal – en zet zich zo af in de natuur. Echt goed kan dat niet zijn’, zegt Van Ginderachter.
Ook niet onbelangrijk: de bezaaiing van wolken is een peperdure onderneming. De Verenigde Arabische Emiraten, die al sinds de jaren ‘90 aan cloud seeding doen om waterschaarste tegen te gaan, besteedden er 558.000 dollar aan in 2015. Ook in India wordt er veel geld voor vrijgemaakt: liefst 4,5 miljoen dollar in 2015.
Een bezaaide wolk zullen we in ons land dus niet meteen aan de horizon zien. op een vliegtuig.
‘De zilverjodide komt mee naar beneden en zet zich zo af in de natuur. Echt goed kan dat niet zijn’
MICHIEL VAN GINDERACHTER
Vakgroep fysica en sterrenkunde UGent