Een nachtje achter de tralies
Ooit al een nacht achter tralies doorgebracht? Wij wel, en het heeft zijn charmes. Zeker als je bewegingsvrijheid niet wordt ingeperkt en het lieflijke centrum van Ljubljana op wandelafstand ligt.
Eén ding is zeker: veiliger hebben we nooit gelogeerd. Een kamer met een zware stalen deur, daarachter nog een deur met tralies. En een gordijnloos raam met tralies erachter, die ’s nachts hun schaduwen werpen op het plafond. Zonder die details zouden we snel vergeten dat we slapen in een voormalige militaire gevangenis. Want met zijn gevels in knalrood, felroze en kanariegeel en zijn zonnige gemeenschappelijke ruimtes, herinnert Hostel Celica nog maar weinig aan het duistere verleden.
Nochtans was Metelkova, de stadswijk waar het hostel gelegen is, van 1882 tot 1991 een militaire zone. “De site was volgebouwd met legerkazernes en het gebouw waarin Celica huist was een militaire gevangenis, die ook in het Joegoslavië van Tito nog werd gebruikt,” vertelt Tanja Lipovec, directeur van Hostel Celica.
Zoals dat vaker gaat, willen nieuwe leiders het verleden graag uitwissen. Na de onafhankelijkheid van Slovenië in 1991 wilde de kersverse overheid het complex afbreken. Dat was buiten de weerstand van de artiesten, activisten en anarchisten gerekend, die de gebouwen hadden ingepalmd en er concerten, lezingen, debatten en feesten organiseerden. Uiteindelijk kwam het tot een akkoord: de gebouwen mochten blijven. Er zou een plek voor alternatief toerisme komen en culturele verenigingen zouden er een onderdak vinden.
En zo werd de militaire gevangenis een bijzondere ‘jeugd’herberg. Aan lokale en internationale kunstenaars werd gevraagd om de twintig cellen om te toveren tot artistieke en comfortabele tweeen driepersoonskamers. Een Russische kunstenaar voorzag onze cel van een bed, stoel en bureautje op de begane grond, en een twee de bed op een mezzanine. Alle meubilair vormt één constructie in warm hout, dat perfect matcht met de plankenvloer. Er staat hier niets te weinig, maar ook niets te veel, zelfs geen lavabo. Daarvoor, en ook voor toiletten, douches en haardrogers, kunnen we terecht in de gemeenschappelijke badkamers op de gang. Roze voor de dames, blauw voor de heren.
Aftellen
Eén wand kreeg een surrealistische felbauwe fresco. Vissen met schubben in de vorm van dakpannen, koeien met kerktorens op hun kop. Maar ook doorgehaalde streepjes – een verwijzing naar de gevangenen die zo hun dagen in opsluiting aftelden.
Of we misschien de buitendeur open willen laten en enkel de traliedeur afsluiten? Tanja Lipovec vraagt het omdat ze dagelijks een rondleiding geeft aan de gasten, en dan is het fijn om in zoveel mogelijk cellen naar binnen te kunnen kijken, want iedere cel is totaal anders, zo blijkt. Alleen de deuren en tralies zijn dezelfde. En het kleine extra raam zonder tralies dat iedere kamer kreeg. Want anders dan de gevangenen van weleer moeten de gasten van nu de horizon kunnen zien.
Het publiek blijkt al even gevarieerd als de slaapvertrekken. Koppels, gezinnen met kinderen, maar ook enkele zonderlinge figuren. Zoals de man die we tijdens ons verblijf een tiental keer zullen kruisen en die evenveel keren is gehuld in slechts een badhanddoek.
Op zaterdagavond strijkt een bende Italiaanse mannen in maffe pakken neer. Ze zijn gekomen voor een vrijgezellenfeest en vinden gelijkgestemden in een groepje Engelse dames dat het zingen niet laten kan. Gelukkig zijn de muren dik.
Lokale en internationale kunstenaars toverden de twintig cellen om tot artistieke en comfortabele kamers