‘Eén keer pizza eten kan echt geen kwaad’
Waarom ouders heus niet perfect hoeven te zijn
Kinderen zijn het dierbaarste bezit van ouders, dat is altijd zo geweest en zal altijd zo blijven. Gelukkig maar, het maakt dat ouders hen omringen met alles wat goed is: liefde, veiligheid, geborgenheid, zorg bij ziekte, verdriet en pijn, een luisterend oor. Ouders stimuleren hun kinderen, dragen bij tot een optimale ontwikkeling. De kansen die kinderen en jongeren vandaag krijgen, lijken eindeloos. Het ligt niet aan de ouder als zijn kind het niet maakt. Maar er mag niets fout gaan, daar zien ouders wel op toe. Zij controleren en sturen van kleins af aan.
Daar bestaan meer en meer al dan niet technische middelen voor, zoals de reeks ‘De babyindustrie’ mooi illustreert: groeimelk, slaapcoaches en bewegingsmonitoring doen hun intrede (DS 24 t.e.m. 26 juli). Ik kan ook vanuit mijn vakgebied alleen maar beamen dat opvoeding deels gemedicaliseerd is. Slaapproblemen behandelen we met melatonine, concentratieproblemen met rilatine. Op zich niets mis mee – als we ervan uitgaan dat artsen die het voorschrijven wel weten wat ze doen – maar wat is er dan zo anders dan vroeger, en moet dat allemaal?
Gezond verstand
Ouders zijn bang om hun kind tekort te doen. Het verdient toch het allerbeste? Dat spreek ik niet tegen, hoewel de angst om fouten te maken vaak meer voortkomt uit onzekerheid dan uit perfectionisme. Welke jonge ouder heeft als kind nog meegekregen hoe opvoeden werkt? De grote families waarbij de oudere kinderen de jongere mee grootbrachten, zijn verleden tijd. Vanzelfsprekendheden verdwijnen. Dat merk ik ook als ik zie hoe ouders met de onlinewereld omgaan. Onbekend maakt onbemind.
Handelen vanuit gezond verstand klinkt al helemaal ouderwets. Terwijl de praktijk leert dat consulterende ouders hun kind veelal kennen. Hun buikgevoel geeft het aan als er echt iets mis is. Toch zijn er weinig ouders die niet twijfelen wanneer iets niet volgens het boekje gaat, die durven te vertrouwen in eigen kunnen, die niet gevoelig zijn voor hypes.
Bij opvoeden gaat het over een goed evenwicht vinden, een woord dat ook in de reeks ‘De babyindustrie’ terugkomt. Wanneer een kind evenwichtig eet, krijgt het voldoende vitaminen en mineralen binnen (uitgezonderd vitamine D). Kinderen grootbrengen betekent navigeren tussen fijne en moeilijke momenten. Net op de moeilijke momenten heeft een kind zijn ouders nodig en versterkt de onderlinge band. Bovenmatig ongerust zijn is niet nodig (angst is nooit een goede raadgever), keer terug naar de basis: gezond verstand en buikgevoel.
Goed genoeg ouderschap
De meeste vaardigheden ontwikkelen kinderen in de balans tussen aanleg en aanpak. Slapen is daar een mooi voorbeeld van: het is een behoefte (een lichamelijk gegeven meebepaald door neurologische rijping en prikkelgevoeligheid) en het is een gedrag. De aard – er zijn goede en slechte slapers – heb je niet altijd in de hand, de aanpak wel. Ik lees het graag: ‘ouders terugzetten in hun kracht’, een uitdrukking die Sa
Er zijn weinig ouders die durven te vertrouwen in eigen kunnen, die niet gevoelig zijn voor hypes
bine Baeyens van Kind en Gezin gebruikt (DS 25 juli). Een basis die ook in ons werk steeds terugkomt.
Goed genoeg ouderschap – een term van de Engelse kinderarts en psychoanalyticus Donald W. Winnicott – verwijst naar wat kinderen nodig hebben: een stabiele, liefdevolle en zorgzame ‘bemoedering’ van het kind, waardoor het zich goed ontwikkelt. Wat inhoudt dat er bij meer risicofactoren ook meer beschermende factoren nodig zijn. Goed voor onze kinderen zorgen – zowel door ouders als door samenleving – is een must. De babyindustrie heeft weinig te maken met goed genoeg ouderschap, het is vooral een industrie.
Alles willen controleren is géén goed idee. Ouders moeten leren dat ze ook fouten mogen maken. Geen grove fouten, zoals mishandeling en verwaarlozing of je kind blootstellen aan agressie. Een kind moet gezond kunnen opgroeien, in een veilige omgeving. Maar wel dagelijkse zaken, zoals je kind niet op tijd in bed krijgen, een keer pizza serveren omdat je geen tijd had om een gezonde maaltijd te bereiden en onnodig boos worden op je kind. Het gaat om wat je meestal doet, niet om de uitzonderingen. En ook dat van kleins af aan.
Geef kinderen geen perfecte ouders, hoe zullen ze anders zelf fouten leren of durven te maken? Kinderen leren veel van ouders die niet perfect zijn, hun fout willen toegeven en het goedmaken. Heerlijk vond ik het toen ik mijn ene zoon tegen de andere hoorde zeggen: ‘Kom, we gaan mama boos maken, dan krijgen we morgen verrassingseitjes.’