Een haastige rivier is zelden

Sinds 21 juni ligt op het Brusselse Zaterdagplein een virtuele rivier. Als het aan de bewoners ligt, wordt de kunstinstallatie op 16 augustus alweer afgebroken.

Het Zaterdagplein, de verbindingsstraat tussen de Lakensestraat en het SintKatelijneplein in Brussel, baadt ’s nachts in het blauwe licht van Tactile river. Dat kunstwerk bestaat uit een rode vloer met een centrale ‘rivier’ van ledlampjes die onder glas bewegend water nabootsen en ook geactiveerd worden als iemand erover loopt of als geluidssensoren worden geactiveerd.

Maar vijf weken na de inhuldiging hebben de buurtbewoners een ‘Oproep tot openbare afbraak van het Ding’ uitgehangen. Op 16 augustus breken ze de installatie af. De kunstenaar Benoît Joveneau heeft er veel langer over gedaan om zijn project gerealiseerd te krijgen. In 2013 al plaatste hij een filmpje op Youtube over de virtuele rivier die hij wilde aanleggen op de plekken in Brussel waar de Zenne liep. In 2014 lanceerde hij een crowdfunding om 17.500 euro op te halen – de teller staat nu op 220 euro.

‘Wij hopen uiteraard dat de stad het Ding zelf zal afbreken’, zegt schrijver Lucas Catherine, een van de buren. ‘Het overtreedt immers verschillende verordeningen van de stad Brussel. Dit is een voetgangerszone, waar elke gevel volgens het reglement van de brandweer toegankelijk moet zijn. Dat is nu niet het geval. Het oorspronkelijke plan was dat de twee trottoirs op gelijke hoogte zouden komen, en dat het Ding daartussen zou ingegraven zijn. Maar alles moest zo snel gaan dat het in een houten constructie hangt die boven de straat uitsteekt.’ Het licht stoort bovendien. ‘Zelfs als de gordijnen dicht zijn, zie je die blauwe schijn nog’, zegt Catherine. ‘Maar de led lampen moeten 24 uur op 24 blijven branden, of de computer raakt ontregeld.’

‘Wij hopen uiteraard dat de stad het Ding zelf zal afbreken. Het overtreedt immers verschillende verordeningen van de stad Brussel’

Guerrillafietspad

Amper twee weken na de inwijding waren er al graffiti op de installatie geverfd, waaronder een ‘guerrillafietspad’. ‘De politie die een pv kwam maken over de graffiti, stelde vast dat de constructie zelf in overtreding was met de regels voor mobiliteit’, zegt Catherine. De installatie vormt nu een obstakel voor fietsers, rolstoelgebruikers, hulpdiensten en leveranciers. ‘Terwijl hier borden hangen dat de straat tussen vier en elf uur ’s ochtends voor hen toegankelijk is. Binnenkort verhuist een buur: de politie kan zelfs de borden niet zetten om de straat vrij te houden. Een van de appartementsgebouwen schakelt van stookolie over op gas: de bestelwagens van de werklui kunnen niet tot bij het gebouw.’

‘Normaal worden werken vooraf aangekondigd, dat is niet gebeurd’, zegt Catherine. ‘Wij waren compleet verrast. Toen de politie naar de Stad Brussel belde, bleek dat de vergunning niet van de Dienst Urbanisatie kwam, maar dat het een “tijdelijke vergunning voor ambulante handel” is van de schepen van horeca.’

Die zou op 22 september moeten aflopen. ‘Maar als we nu niet reageren, hebben we straks geen been om op te staan. Deze buurt ligt op het wandeltraject dat de Stad hoopt aan te leggen van het De Brouckèreplein tot aan Kanaal, via het Begijnhofplein dat een van de laatste rustige plekken van Brussel is. Wij zijn blij dat het hier verkeersvrij is geworden, maar Brussel is meer dan toerisme en horeca, hier wonen ook mensen.’ De Stad Brussel droeg 50.000 euro bij aan het project, de initiatiefnemende handelaarsvereniging zou 10.000 euro hebben betaald.

Schepen van mobiliteit Els Ampe (Open VLD) spreekt tegen Bruzz inderdaad van een tijdelijk kunstwerk, maar zegt ook dat in het najaar een definitief plan wordt opgemaakt voor het plein. ‘Nu zijn er niveauverschillen tus

LUCAS CATHERINE Buurman