Wat is meningitis (en hoe erg is het)?

Pieter Timmers is met spoed opgenomen met een hersenvliesontsteking (meningitis). Hoe erg is die ziekte en wat zijn de symptomen?

Wat is meningitis? Bij iemand met meningitis is het vlies rond de hersenen ontstoken. De ziekte kan worden veroorzaakt door een virus of een bacterie. Het verschil tussen beide is belangrijk.

Wat zijn de symptomen van een hersenvliesontsteking? Vaak voorkomende klachten zijn koorts, spierpijn, hoofdpijn, braken, slecht tegen licht kunnen en pijn in de nek bij het vooroverbuigen van het hoofd. Bij een bacteriële infectie kunnen ook onderhuidse bloedingen ontstaan.

Hoe raakt u besmet? De bacterie of het virus zit in de keel van iemand die besmet is. Door hoesten en niezen komen kleine druppeltjes met de ziektekiem in de lucht. Mensen kunnen deze druppeltjes inademen en besmet raken. Het virus zit ook in de ontlasting van iemand die het virus bij zich draagt. De ontlasting is dan besmettelijk.

Waarom is hersenvliesontsteking zo gevaarlijk? Wie besmet raakt, kan in een paar uur tijd doodziek worden. De hersenvliezen ontsteken, soms ontstaan abcessen. Daardoor neemt de druk op de hersenen toe, wat kan leiden tot verminderd bewustzijn, coma, stuipen en uiteindelijk zelfs de dood. Door de ontsteking kan ook de doorbloeding van de hersenen in het gedrang komen. Dat kan zich vertalen in blijvende handicaps als doofheid, verlamming, mentale achterstand of chronische epilepsie.

Hoe wordt meningitis behandeld? De bacteriële vorm is goed te behandelen met antibiotica. Op voorwaarde dat de behandeling aanslaat natuurlijk. Er snel bijzijn is zeer belangrijk.Een virale hersenvliesontsteking is doorgaans minder ernstig. Voor zo’n virale hersenvliesontsteking bestaat geen behandeling, wel kan medicatie de klachten verlichten.

Kunt u iets preventiefs doen? Wel als we het over de bacteriële vorm hebben. In België wordt gevaccineerd tegen de groep meningokokken C. Sinds de vaccinatie is deze groep sterk teruggedrongen. Maar de vaccinatie biedt geen volledige bescherming tegen hersenvliesontsteking omdat er verschillende bacteriën, en types of groepen ervan, de ontsteking kunnen veroorzaken. De huidige vaccins zorgen echter wel voor een goede bescherming tegen de drie meest frequente vormen van bacteriële meningitis. Vaccinatie gebeurt volgens het basisvaccinatieschema op 15 maanden. Bescherming tegen meningokokken B is ook mogelijk door vaccinatie. Dat vaccin maakt geen deel uit van het basisvaccinatieschema en wordt niet bij Kind en Gezin toegediend. Het vaccin kost 87 euro en wordt niet terugbetaald.

Bronnen: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Kind en Gezin Vincent Kompany (archiefbeeld) is alweer aan de slag.