LAAT VLIEGEN DUURDER WORDEN

De stakingsacties tegen Ryanair verspreiden zich als een olievlek over Europa. Hoe de machtsstrijd tussen ceo Michael O’Leary en zijn piloten afloopt, valt moeilijk te voorspellen. Maar laat ons hopen dat ze zal leiden tot duurdere vliegtickets. Eerst bij Ryanair, daarna bij de andere vliegtuigmaatschappijen.

Als reislustige passagiers zullen we dat misschien jammer vinden. Maar als bewoners van deze planeet kunnen we er alleen maar blij om zijn.

Ryanair heeft de grote verdienste gehad dat het met zijn lagekostenmodel de monopolies van de grote flag carriers doorbroken heeft. Het kon dat dankzij de verregaande deregulering van de sector. Vliegen is daardoor toegankelijk geworden voor iedereen.

Maar die democratisering heeft geleid tot uitwassen. Het luchtvaartverkeer is de voorbije decennia exponentieel gegroeid, terwijl de prijzen geïmplodeerd zijn. Een vliegtuigticket heen en terug van Brussel naar Berlijn kostte twintig jaar geleden 12.000 frank – dat is 300 euro. Vandaag koop je datzelfde ticket, zonder al te veel zoeken, voor de helft van die prijs of nog minder. Dat is zo’n gigantische prijsdaling in reële termen, dat ze bijna pervers is.

Die evolutie is niet alleen toe te schrijven aan de toegenomen concurrentie door de deregulering en de lagekostenmaatschappijen. Vliegtuigmaatschappijen genieten ook een aantal bijzondere privileges. Op luchtvaarttickets wordt geen btw geheven, en op kerosine geen taksen. Dat scheelt een slok op de borrel. En terwijl automobilisten aangemaand worden minder en milieuvriendelijker te rijden en eens vaker de fiets of het openbaar vervoer te nemen, blijven al die vliegtuigen almaar meer CO2 uitstoten. In het klimaatakkoord van Parijs wordt er nauwelijks over de luchtvaartsector gerept.

Als we echt de klimaatdoelstellingen van Parijs willen (proberen te) bereiken, is dat niet langer vol te houden. Als we autobouwers dwingen om iets te doen aan de uitstoot van hun wagens, waarom verplichten we de vervuilende luchtvaartsector dan niet tot maatregelen?

We moeten daarin ook als passagier en als consument onze verantwoordelijkheid nemen. De fiets of de trein nemen in plaats van de auto, of zelfs geen vlees meer eten vanwege het klimaat: het klinkt mooi en het is ook nodig. Maar zolang we massaal op het vliegtuig blijven stappen voor, even tussendoor, een weekendje Barcelona of Carcassonne, zoals we dertig jaar geleden de trein namen voor een weekendje aan de kust, is het verloren moeite. Dus laat maar komen, die duurdere tickets.

In het klimaatakkoord van Parijs wordt nauwelijks over de luchtvaartsector gerept