‘Dat papier slingerde hier te lang rond’

Wat loopt er allemaal mis bij het Fonds voor Medische Ongevallen? Behalve personeelsproblemen en ICTflaters blijkt de administratie ook erg vergeetachtig. Een slordigheid kostte het Fonds 800.000 euro.

BRUSSEL I Mevrouw B. gaat in 2011 een universitair ziekenhuis binnen voor een operatie aan een ‘frozen shoulder’. Twee operaties later kan ze door complicaties haar rechterarm en hand niet of nauwelijks gebruiken. Ze stapt naar het FMO voor een vergoeding. Het Fonds stelt vast: er is niemand verantwoordelijk voor de gedeeltelijke verlamming, en die is ook niet ernstig genoeg voor een vergoeding op basis van nationale solidariteit.

Mevrouw B. spant een rechtszaak aan tegen het FMO, want volgens haar verdient ze wél een vergoeding. Wat blijkt? De rechtbank van eerste aanleg in Mechelen vindt de gevolgen wél abnormaal. De rechter verplicht het FMO om mevrouw B. toch te vergoeden. Haar advocaat, Mattias Tirez, bevestigt dat het gaat om een bedrag van 814.000 euro. Bovendien heeft Tirez beroep aangetekend tegen een deel van het vonnis, omdat de rechter de blijvende arbeidsongeschiktheid niet erkende. Er zou dus nog eens 365.000 euro boven op de 814.000 euro kunnen komen.

Het Fonds tekent geen beroep aan. Maar waarom niet? Los van de vraag of mevrouw B. wel recht heeft op de vergoeding gaat het om veel geld, en het Fonds was zeker van zijn stuk.

Pijnlijk verhaal

In een reactie spreekt FMOdirecteur Mia Honinckx van een ‘pijnlijk verhaal’. Ze geeft toe dat het Fonds de termijn om in beroep te gaan gemist heeft omdat ‘dat papier hier te lang heeft rondgeslingerd’. Het ging dus niet om een bewuste beslissing, zegt Honinckx. Ondertussen heeft ze haar administratie de opdracht gegeven betere afspraken te maken om dergelijke misverstanden voortaan te vermijden. ‘Ik betreur dit voorval’, zegt ze nog.

‘Gelet op de leeftijd en de geleden schade is het een hoog maar verdedigbaar bedrag’, reageert advocaat Tirez. ‘Het is ook niet extreem uitzonderlijk bij zware schadegevallen.’ Toch zegt Tirez dat ‘de keuzes van het FMO mij in deze zaak meermaals hebben verrast’. De slordigheid dreigt het Fonds dus meer dan 1 miljoen te kosten.

120 computerbugs

Het voorval van mevrouw B. is exemplarisch voor de problematische werking van het Fonds. Van 2012 tot 2016 zat het FMO zonder directeur, waardoor het stuurloos was. Bovendien kon iedereen al vanaf 2010 dossiers insturen, omdat de wet van dan dateert. Het Fonds startte eigenlijk met drie jaar achterstand, omdat het pas in 2013 operationeel was.

Bovendien kan de ontwikkeling van een op maat gemaakt softwareprogramma als een kleine ramp worden beschouwd. Die sleepte jaren aan en werd telkens uitgesteld. In 2017 werd het programma geïmplementeerd, maar er traden ongeveer 120 bugs op. ‘Buiten alle proportie’, stelt een intern document. Een ander document uit februari 2018 stelt zelfs dat ‘de informatie minder nauwkeurig en nuttig is dan wat via het vorige programma werd verkregen’. Volgens directeur Honinckx zijn er nog altijd problemen. Kamerlid Valerie Van Peel (NVA) weet dat de software al bijna 3 miljoen euro heeft gekost.

Geen goden

Een van de grootste problemen bij het Fonds heeft te maken met personeel. Zo is er een probleem met de rekrutering van gemotiveerde en competente artsen en juristen. Regelmatig nemen nieuwe medewerkers na enkele maanden ontslag. Gezien de gevraagde expertise is het moeilijk op korte termijn vervangers te vinden. Het Fonds maakt soms gebruik van externe juristen, maar ‘die kosten veel geld en vereisen heel wat controles’, staat in een intern document uit 2016.

Het Fonds maakt ook gebruik van medische experten: dat zijn heel vaak artsen met een specifieke specialisatie. Het aantal specialisten is schaars en is drukbezet. Een expertise voor het Fonds staat niet boven aan hun todolijst. Ze hebben geen interesse of zeggen dat het niet genoeg verdient. Gemiddeld duurt het zes maanden eer een expert een medisch advies klaar heeft. Eens een advies af, gebeurt het dat de artsen of directeur Honinckx het advies van de specialist betwisten. Dat veroorzaakt veel vertraging.

Honinckx reageert: ‘Wij zijn niet verplicht dat advies te volgen. Ik kan begrijpen dat dat wringt, maar die experten zijn geen goden. Als wij een andere mening hebben, zoeken wij dat op in de literatuur.’

Volgens het Fonds zelf is het grootste probleem dat er bij het Fonds veel dossiers binnenkomen die er eigenlijk niet horen. Van de eerste 1.000 behandelde adviezen, is 80 procent niet vergoed. Het Fonds is evenwel verplicht de dossiers allemaal te behandelen. Het zoekt een manier om die dossier te ‘filteren’, maar dat blijkt niet evident.