Handel met Iran valt stil
De Belgische export naar Iran daalt sinds begin dit jaar, na vijf jaar van sterke groei. Die trendbreuk valt samen met de Amerikaanse sancties tegen Teheran. Vanaf vandaag straft Amerika bedrijven die actief blijven in Iran.
BRUSSEL I In de eerste vier maanden van dit jaar lag de Belgische export naar Iran 13 procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Die daling is opmerkelijk, want in de voorbije vijf jaar ging onze uitvoer naar Iran met forse sprongen omhoog, van 240 miljoen euro in 2013 tot bijna 600 miljoen vorig jaar (zie grafiek).
Vooral voor de Vlaamse industrie – machinebouwers en de farmasector op kop – was Iran een aantrekkelijke markt geworden nadat de westerse landen in 2015 hun handelsembargo hadden opgeheven. Ze deden dat na het afsluiten van een nucleair akkoord met Iran.
Maar de politieke situatie is helemaal veranderd sinds de Amerikaanse president Donald Trump afgelopen voorjaar dat akkoord eenzijdig heeft opgezegd. Vanaf vandaag worden er Amerikaanse sancties van kracht tegen alle bedrijven die actief blijven in Iran. Met de handelsboycot wil Trump
‘We hebben ook een productiefabriek in de Amerikaanse staat Kentucky. Die is voor ons veel belangrijker’
LUC THYS Marketingdirecteur Soudal
de overheid in Teheran tot heronderhandelingen dwingen over haar nucleair programma.
Europees tegenplan
De Europese Unie is het niet eens met die politiek en de commissieJuncker probeert de impact van de boycot op de Europese economie af te weren met een ‘tegenplan’. Zo kunnen Europese bedrijven een schadevergoeding vragen als ze inkomstenverlies lijden door de boycot. De vliegtuigbouwer Airbus lijkt het grootste slachtoffer te worden als een Iraanse bestelling van 98 toestellen niet zou doorgaan.
Tegelijkertijd komt er een Europees verbod om mee te doen aan de Amerikaanse boycot, tenzij met toestemming van de Commissie. Overtreders kunnen een boete krijgen, maar het zal van de nationale regeringen afhangen of die boetes er echt komen.
Soudal sluit kantoor
Het Europese tegenplan lijkt vooral op papier een vuist te maken. Op het terrein hebben heel wat Europese multinationals al eieren voor hun geld gekozen en hun lijn met Iran verbroken of toch tenminste on hold gezet, uit angst voor represailles op hun Amerikaanse dochterbedrijven. Onder meer autobouwer Renault en oliemaatschappij Total zijn in dit geval.
Ook in ons land zijn er bedrijven die het zekere voor het onzekere nemen. Zo heeft Soudal, de succesvolle siliconen en lijmproducent uit Turnhout, onlangs besloten om zijn verkoopkantoor in Teheran te sluiten.
Soudal zag nochtans veel potentieel in de Iraanse markt, zegt marketingdirecteur Luc Thys. ‘We waren er op handelsmissie en hebben er vorig jaar een eigen verkoopsfiliaal opgericht. Maar we hebben ook een productiefabriek in de Amerikaanse staat Kentucky. En die is voor ons veel belangrijker.’
Bij Reynaers Aluminium is de activiteit in Iran tot bijna nul teruggevallen, zegt bedrijfsleidster Martine Reynaers. ‘De markt is er veel te instabiel om zaken te doen. Buitenlandse bedrijven kunnen er geen banktransacties meer doen.’
Voor sommige bedrijven biedt de boycot onvermoede kansen. Voor Punch Powertrain bijvoorbeeld, de Limburgse producent van transmissies. ‘Wij hebben nogal wat Chinese bedrijven als klant’, zegt directeur GertJan Vogelaar. ‘Als de Franse autobouwers Peugeot en Renault vertrokken zijn en de Chinezen de Iraanse automotive markt overnemen, zou ons dat goed uitkomen.’
Het Vlaamse handelsagentschap FIT houdt zijn kantoor in Teheran open. ‘Om alle Vlaamse bedrijven die handel willen voeren met Iran met raad en daad bij te staan.’