‘Lage prijzen én transparantie: onmogelijk’

De kritiek op het geneesmiddelenbeleid van Open VLDminister Maggie De Block zwelt aan, al kan ze wel rekenen op de steun van de grootste regeringspartij: de NVA.

Een topambtenaar die een paar maanden na zijn pensioen een boekje opendoet over de hiaten in het beleid is nooit goed nieuws voor een regering. Op het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) konden ze de sortie van Ri De Ridder, extopman bij de ziekteverzekering (Riziv) en nu voorzitter bij de ngo Dokters van de Wereld, dan ook maar matig appreciëren.

De Ridder, die voornamelijk onder socialistische ministers werkte, waarschuwde gisteren dat de geheime prijsafspraken tussen de farmabedrijven en De Block ‘problematisch’ dreigen te worden en dat de sociale zekerheid ‘de kostprijs van de dure, innovatieve geneesmiddelen straks niet meer zal kunnen dragen’ (DS 6 augustus).

Ook uit politieke hoek weerklinkt nu opnieuw kritiek op de aanpak van De Block. Oppositiepartijen SP.A en Groen stellen zich vooral vragen bij het gebrek aan transparantie door het veelvuldig gebruik van het zoge

Innovatieve geneesmiddelen dreigen te duur te worden voor de sociale zekerheid, waarschuwde de extopman van Riziv. naamde artikel 81. Daarbij worden de prijsonderhandelingen met het kabinet van de minister gevoerd achter gesloten deuren. Het achterpoortje werd in 2010 onder voormalig minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) in het leven geroepen als uitzonderingsmaatregel voor geneesmiddelen waarvan de voordelen nog niet helemaal duidelijk zijn. Sindsdien werd het alsmaar meer toegepast door De Block.

‘Die werkwijze is niet langer houdbaar’, zegt SP.Aparlementslid Karin Jiroflée. Haar partij pleit onder meer voor een strenge inperking van het aantal geheime contracten en voor prijsonderhandelingen op Europees niveau om goedkopere geneesmiddelen af te dwingen. Groen wil dat het parlement inzage krijgt in de geheime contracten met de farmaindustrie.

Beide standpunten zijn, volgens het kabinetDe Block, gemakkelijker gezegd dan gedaan. De minister onthoudt zich officieel van commentaar maar verwijst naar het inter view dat ze begin juni aan De Standaard gaf (DS, 2 juni). Daarin gaf ze het probleem wel toe, maar benadrukte ze dat er ‘op dit moment geen alternatief is’. ‘Wij willen samenwerken op Europees vlak om die prijzen naar beneden te krijgen. Maar de grotere landen, Frankrijk en Duitsland, zijn daar tot nu toe heel hard tegen’, klonk het toen.

Verdeel en heers

De redenering is simpel: hoe groter het land, hoe meer patiënten, hoe beter de afspraken die in het geheim met de farmabedrijven gemaakt kunnen worden. Dankzij die verdeel en heersstrategie hebben de lidstaten er niet altijd baat bij om open te communiceren over hun prijsafspraken. ‘Het is onmogelijk om transparantie te geven en tegelijk de lage prijzen te kunnen behouden voor de patiënt’, zegt NVAparlementslid Yoleen Van Camp. ‘Artikel 81 geeft een mandaat aan de minister om te onderhandelen, waardoor er meer marge is op de prijzen.’

Zonder de geheime prijsafspraken dreigen de innovatieve geneesmiddelen helemaal niet meer bij de Belgische patiënt terecht te komen, waarschuwt zowel Van Camp als De Block. ‘Dat is een optie die ik absoluut niet wil verdedigen’, zegt Van Camp. ‘Bovendien investeren die farmabedrijven in ons land ook heel veel in onderzoek en ontwikkeling. In Europa staan we op dat vlak mee aan de top. Het verhaal rond de artikel 81contracten maakt ook daar deel van uit.’

‘Artikel 81 geeft een mandaat aan de minister om te onderhandelen, waardoor er veel meer marge is op de prijzen’

YOLEEN VAN CAMP (NVA) Kamerlid