NIEUWE FASE VOOR SUPERBAZEN
Je wordt geen topondernemer zonder tegenslag of tegenwind. De supersterren van ondernemersland hebben hun succes en hun reputatie veelal net opgebouwd door met meer lef, vernuft en doorzettingsvermogen weerstanden aan te pakken en te overwinnen. Toch lijkt het erop dat hier en daar het model van de alleenheersende patron zijn limieten bereikt.
Vandaag staken in België, Ierland, Zweden, Nederland en Duitsland de piloten van de Ierse lagekostenmaatschappij Ryanair. Het is het omvangrijkste sociale conflict in het 34jarige bestaan van de onderneming. De manier waarop de grote baas ervan, Michael O’Leary, erin slaagde een luchtvaartimperium op te bouwen door maniakaal op de kleintjes te letten en dat te laten voorgaan op kwaliteit en goede sociale relaties, botst voor het eerst op echt verzet. Zijn stijl om door intimidatie elk verzet in de kiem te smoren, werkt niet meer.
In de Verenigde Staten probeert Elon Musk, de stichter van Tesla, de bouwer van elektrische auto’s, zijn bedrijf te bevrijden van een andere vorm van druk, die van beleggers die speculeren tegen zijn beurskoers. De razendsnelle groei van Tesla is gebaseerd op een grote schuldenberg en is nog niet gevolgd door een stabiele winststroom. Nu het zelfs voor Musk moeilijker wordt om telkens nieuwe en grotere dromen te verkopen, is de openbaarheid een last. Op de beurs of niet, hoe dan ook blijft hij afhankelijk van geldschieters. Er gaan stemmen op om hem aan de leiding te vervangen door een minder bevlogen en stabielere persoonlijkheid. Hij speelt met vuur.
Enkele weken geleden liep het grootste socialenetwerkbedrijf ter wereld, Facebook, tegen fors koersverlies aan omdat de groei vertraagt. Stichter Mark Zuckerberg probeert de klachten over inbreuken op de privacy en politieke manipulatie onder controle te krijgen en dat leidt tot stijging van de kosten en dus op termijn tanende winstgroei.
Alle drie hebben ze een episch parcours gelopen, door uitdagingen te overwinnen. Het zou aanmatigend zijn hun vel al te verkopen. Naast hen zijn er bovendien nog steeds lui als Tim Cook (Apple) en Jeff Bezos (Amazon) die de groeiverwachtingen van de markt wel nakomen of overtreffen en tegelijk de interne en externe stabiliteit van hun bedrijven onder controle houden. Het tijdperk van de superondernemer is dus nog lang niet voorbij. Maar het bereikt wel een fase waarin de snelle groeiers moeten aantonen dat ze in staat zijn net die twee doelstellingen in balans te houden: een hoge groeicurve én correcte relaties met al hun stakeholders: aandeelhouders, personeel, publiek en overheid.
Snelle groei moet sporen met correcte relaties met alle stakeholders