Vrouwen in Gaza aan de slag
REPORTAGE De slechte economische toestand van Gaza en de vele gewonde demonstranten drijven steeds meer vrouwen de werkvloer op. Ook op eerder ondenkbare plekken.
‘Natuurlijk kunnen vrouwen bij ons ook een wapen dragen!’ Abdelkader Sheikh elAbied heeft net trots verteld hoe zíjn bedrijf de eerste vrouwelijke beveiliger van Gaza in dienst heeft. ‘Ze knij pen hun ogen dicht en schieten.’ (bulderlacht)
De conservatieve Gazaanse maatschappij moet er nog aan wennen, maar de benarde economische situatie – met 53 procent van de bevolking onder de armoedegrens en 70 procent afhankelijk van humanitaire steun – drijft steeds meer vrouwen ‘mannenberoepen’ in: van caissière tot karatetrainer. Volgens het Palestijnse Bureau voor de Statistiek is 17 procent van de ingenieurs en 22 procent van de journalisten er vrouw.
Beveiliging in hoofddoek
Bij de Bank of Palestine lopen klanten in en uit. Reem Awni Sukkari (37) geeft in haar grijze bewakersuniform, met bijpassende hoofddoek, een man het plastic zakje met fruit terug dat hij moest afgeven en controleert de handtas van een vrouw. Een paar jaar gele den dacht Sukkari nog dat ze thuis zou blijven met de kinderen, zoals de standaard was in Gaza. Maar haar man, zelf politieagent, haal de haar over om zich aan te mel den voor een nieuwe opleiding veiligheidskunde. Als klein meisje wilde Sukkari al bij de politie.
Na haar opleiding kon ze ech ter niet meteen aan de slag, tot ze op een dag in een bank een opstootje meemaakte tussen twee vrouwelijke klanten. De mannelijke bewaker stond erbij en keek ernaar – ‘in onze cultuur mag een man geen vreemde vrouw aanraken. Toen heb ik hem gevraagd of het niet de hoogste tijd was om vrouwelijke beveiligers in het team op te nemen.’
Bij haar indiensttreding was het bankpersoneel enthousiast, alle klanten nog niet. ‘Sommige jongens vinden dat ik hun een kans op werk ontneem, dat vrouwen thuis horen. Als ik hen zeg dat ik er voor hun moeders of zussen ben, snappen ze het wel.’
De oren wassen
In Gaza is een vrouw op een fiets al een zeldzaamheid, laat staan een vrouw als buschauffeur. Salwa Srour (45) kroop achter het stuur van een busje, toen de chauffeur van de crèche van haar zus weer eens te laat kwam opdagen. Srour besloot zelf de kinderen thuis op te halen en af te leveren. ‘In het begin keek iedereen om als ik voorbijkwam, nu zijn ze eraan gewend.’ Mannen met commentaar kunnen rekenen op een stevig weerwoord. ‘Ik heb de bus weleens met kinderen en al aan de kant gezet om iemand de oren te wassen’, zegt ze.
Niet alleen besparen de zussen zo op een chauffeur, Srour doet niets liever dan autorijden. Op haar zestiende pakte ze al stiekem de auto van haar moeder om een rondje om het huis te rijden, terwijl haar zus op de uitkijk stond. Haar moeder was destijds een van de eerste vrouwelijke autobezitters in Gaza. Al is ze na al die jaren nog steeds de enige vrouwelijke buschauffeur, vrouwen op de werkvloer zijn allang geen bijzonderheid meer. ‘Ik ontmoet steeds meer vrouwen voor wie trouwen niet meer het eerste doel is’, zegt Salwa Srour. ‘Ze willen onafhankelijk zijn.’
Gehandicapte mannen
‘Bij de crèche komen dagelijks meisjes aan de deur die elk klusje willen aanpakken’, vertelt Srour. ‘Ze moeten wel.’ De VN schat dat van de ruim vijftienduizend gewonden bij de laatste demonstraties er zo’n veertienhonderd blijvend gehandicapt zijn geraakt. ‘De echtgenotes en zussen van al die jongemannen proberen nu de kost te verdienen, want de kinderen moeten toch te eten krijgen.’
Hoewel op Palestijnse universiteiten het aantal vrouwelijke studenten al jaren hoger is dan het aantal mannen, blijft de werkloosheid onder vrouwen in Gaza veel groter. De werkloosheid in Gaza ligt tegen de 50 procent en onder vrouwen is dat zo’n 66 procent.
Sinds Sukkari de aanzet gaf, komen ook bij het beveiligingsbedrijf regelmatig vrouwen om werk vragen. Vandaag is het rustig bij de bank, maar als de sociale dienst heeft uitbetaald of wanneer de ambtenaren hun salarissen ontvangen, is het een gekkenhuis. Dat zijn de leukste dagen, wat Sukkari betreft. ‘Ik houd van actie.’ En dat wapen? ‘Ik had een taser, maar die heb ik weer teruggegeven. Als je met mensen kunt omgaan, heb je geen geweld nodig. Het eerste wat we leren, is sussen. Maar als het nodig is, weet ik zeker hoe een wapen te gebruiken.’
‘Ik ontmoet steeds meer vrouwen voor wie trouwen niet meer het eerste doel is. Ze willen onafhankelijk zijn’ SALWA SROUR
Vrouwelijke buschauffeur in Gaza
‘Sommige jongens vinden dat ik hun een kans op werk ontneem, dat vrouwen thuis horen’ REEM AWNI SUKKARI Vrouwelijke bewakingsagente