Topjazz met en zonder stoelen
Jazz Middelheim kan terugblikken op een uitstekende editie met veel Belgen in de hoofdrol. En met voor het eerst een dag zonder stoelen in de festivaltent.
Niemand die dit weekend nog dacht aan de regen van de eerste festivaldagen. Park Den Brandt baadde in de zon en velen lagen zoals elk jaar languit in het gras terwijl ze naar de muziek luisterden. Enkele conclusies na vier dagen Jazz Middelheim.
Huisartiest van hier
Robin Verheyen was artist in residence en hij deed dat uitstekend. De Turnhoutenaar, die al jaren in New York woont, maakte drie keer grote indruk. Bij TaxiWars is zijn saxofoon nog altijd allesbepalend, maar hij speelt in die band nu ook piano. Tom Barman stuwt zijn jazzband andere paden op: de nieuwe songs waren verrassend rustig en zouden zelfs op de setlist van dEUS niet misstaan.
Met zijn eigen Amerikaanse kwartet bracht Verheyen het repertoire van zijn cd When the birds leave. Anders dan bij de tournee van begin dit jaar waren drummer Billy Hart en bassist Drew Gress er wel bij. Dat maakte een verschil. Van afsluiter ‘Jabali’s way’ maakte Hart een brok energieke jazz om duimen en vingers bij af te likken, met Verheyen die een tenorsolo blies waarin John Coltrane weerklonk – een jazzgrootheid naar wie op dit festival wel vaker werd verwezen.
Gisteren ging Verheyen dan aan de slag met Joey Baron – nog zo’n fenomenale Amerikaanse drummer – en Bram De Looze. Onthou die naam, want de jonge WestVlaamse pianist is net als Verheyen op weg om een topper te worden in de Belgische jazz. En van Baron hebben we nu ook geleerd dat je met twee keien muziek kunt maken én dat je met de blote handen melodieus kunt drummen.
België boven
De Looze schitterde ook in de band van saxofonist Ben Sluijs, die een gloednieuwe cd kwam voorstellen. Het viel op: veel topconcerten op Middelheim waren dit jaar Belgisch getint. Melanie De Biasio bracht een uitpuilende tent – velen moesten noodgedwongen in de regen luisteren – in trance, net als twee jaar geleden. Philip Catherine wekte met zijn kompanen van 44 (!) jaar geleden de fusion weer tot leven – het jeugdige spelplezier van die krasse knarren (drie van hen zeventigplusser) was leuk om zien. Het Brussels Jazz Orchestra en het collectief Mâäk konden elk met vier concerten op het kleine podium illustreren hoe breed hun repertoire is. Aka Moon vierde zijn 25ste verjaardag in stijl en bij de jonge garde viel vooral De Beren Gieren in de smaak, het trio rond de Gentse Nederlander Fulco Ottervanger.
Amerikaanse toppers
Van de grote namen zal vooral de set van Fred Hersch bijblijven. De lyrische pianist haalde moeiteloos hetzelfde niveau als van zijn recente concert in Flagey, dat intussen is uitgegeven op de cd Live in Europe, die internationaal de hemel wordt ingeprezen. Lyrische jazz met een grote verfijning. Aandoenlijk hoe Hersch een hele tent verjaardagswensen liet zingen voor het huwelijksjubileum van de ouders van bassist John Hébert. Ook dat bracht sfeer.
Ook Steve Coleman wist te boeien, met wat we nog het best kunnen omschrijven als intellectuele grootstadsjazz met een funky inslag. En met een hoofdrol voor vocalist Kokayi, half zanger, half rapper.
Coltrane leeft
Middelheim leerde ook dat de geest van John Coltrane meer dan vijftig jaar na zijn dood weer springlevend is. Niet zozeer omdat Archie Shepp, zijn kompaan van vroeger, gisteravond mocht afsluiten met een aan de grootmeester
Van Joey Baron hebben we geleerd dat je met twee keien muziek kunt maken
opgedragen programma – Shepp deed dat, met zijn schurende en schrapende sound, veel beter dan Pharoah Sanders op Gent Jazz. Wel omdat Coltrane ook voortleeft in de spirituele jazz van de zeer populaire saxofonist Kamasi Washington, vooral in diens solo’s.
Hiphopfeestje
Washington speelde op de eerste dag, voor een rechtstaand publiek – een primeur op Middelheim. Het traditionele luisterpubliek keek daar raar van op, maar onlogisch was het niet. Washington (en voor hem TaxiWars) kreeg met enkele funky stukken de zaal aan het dansen, en na hem waren de rappers van Black Star aan de beurt. Veel jongeren die van Washington houden, zijn ook verslingerd aan hiphop. Yasiin Bey (voorheen Mos Def) en Talib Kweli maakten er dan ook een feestje van.