‘Sla overtollige stroom in beton op’

Een batterij van beton, je moet er maar op komen. Al is het bij nader inzien zo simpel als gepompt water.

BRUSSEL I Zonneenergie en windenergie, allemaal goed en wel en duurzaam, maar als de zon niet schijnt en de wind niet waait, zit je wel in het donker. En als we allemaal tegelijk het energieoverschot van de zonnepanelen op ons dak het net op jagen, komt het ook niet goed. Die energie moét worden verbruikt, of er gaat van alles kapot.

Daar hebben we het volgende op gevonden: als je energie te veel hebt, pomp je water naar een hoger gelegen stuwmeer. En wanneer je energie nodig hebt, laat je dat water weer naar beneden stromen, door een generator. Alleen, zo veel plaats voor stuwmeren heeft ons vlakke landje nu ook weer niet, en met dat van Coo gaan we echt niet het hele Belgenland van stroom kunnen voorzien. Een probleem dat niet uniek is voor ons land: zoveel landen met landschap en water op overschot zijn er niet. Driekwart van alle pompcentrales wereldwijd zit geconcentreerd in slechts tien landen.

Energy Vault

Maar zopas kondigde het Zwitserse bedrijfje Energy Vault op de ideeënbeurs Kent Presents in Connecticut een inventieve oplossing aan, meldt het blad Quartz. Waarom zou je water naar omhoog en omlaag moeten brengen? Waarom geen materiaal met een grotere dichtheid? Dat neemt veel minder plaats in. En als je het ook nog eens recht omhoog en omlaag verplaatst, heb je nóg minder landschap nodig.

Bouw een toren van betonblokken, en als je stroom nodig hebt, laat je die blokken weer naar beneden zakken. Dan brengt het blok de motor van je kraan aan het draaien, waardoor die ‘achterstevoren’ gaat werken, als dynamo: beweging erin, elektriciteit eruit. Als we het bedrijfje mogen geloven, is zijn systeem bijna even energieefficiënt als opslag in lithiumionbatterijen.

Quartz

Op volle schaal zou zo’n 120 meter hoge, zesarmige kraan in staat moeten zijn om 20 megawattuur op te slaan, goed voor het dagverbruik van een dorp van tweeduizend huizen. Een Zwitsers dorp, maar pour les Belges la même chose, zullen we maar aannemen.

Het kan goedkoop omdat efficiënte kranen, motoren en generatoren gewoon op de markt te krijgen zijn. De Zwitsers moesten enkel de software schrijven om die toestellen te laten doen wat ze wilden. Ze ontwikkelden ook nog een betonmixer die goedkope blokken maakt uit bouwafval, waar zes keer minder cement in gaat dan in beton van constructiekwaliteit.

We zijn er nog niet

Energy Vault zegt dat het al orders binnen heeft, en dat het – tegen dat het pakweg zijn tiende centrale heeft gebouwd – elektriciteit kan opslaan tegen 150 dollar per kilowattuur, ongeveer de helft van wat lithiumionbatterijen zouden kosten. Toch tegen de prijzen van vandaag, want experts verwachten dat die batterijen nog flink in prijs zullen zakken.

Aan de andere kant: de kraancentrale kan langer meegaan dan de hooguit twintig jaar die je van batterijen mag verwachten. En dan hebben we het nog niet over de recyclage van oude batterijen gehad.