‘ALS WIJ WINKELIERS ONS NIET MOGEN AANPASSEN, EINDIGEN WE ALS SABENA’
‘De komende jaren worden de moeilijkste voor de winkeliers. Zowel de regelgeving als onze interne manier van werken moet anders’.
Het is tijd om komaf te maken met de aanpak van de 20ste eeuw, zegt u. Overdrijft u niet? Dominique Michel:
‘De detailhandel is snel aan het veranderen, maar ons arbeidsreglement en sociaal overleg laten niet toe om nieuwe zaken uit te testen. We hebben in de sector 400.000 banen te verdedigen. De nieuwe economie mag niet gereserveerd worden voor nieuwe spelers. Neem de maaltijdboxen. Hello Fresh organiseert het vanuit Nederland. Jaren geleden wilde een Belgische retailer al met maaltijdboxen beginnen, maar de cao’s maakten dat onmogelijk. In de praktijk zijn alleen structurele hervormingen in de werk organisatie mogelijk door om de zoveel jaar de wetRenault in te roepen. Dat is onwerkbaar.’
De werknemers moeten flexibeler zijn?
‘Het is geen eenrichtingsverkeer. De werknemers zijn zelf vragende partij dat het bedrijf zich aan hen aanpast. Ouders die om de week hun kinderen hebben, willen in de week dat de kinderen er zijn, vroeger beginnen en vroeger stoppen met werken en omgekeerd. Wat we willen, zijn mogelijkheden om de organisatie snel aan te passen.’
‘We moeten kunnen experimenteren met vrijwilligers zonder eerst door een zware procedure te gaan. Als we vaststellen dat zo’n experiment lukt, kun nen we het daarna evalueren met de bonden. Nu is het overleg nog vrij star georganiseerd. Vakbondssecretarissen hebben niet de neiging te redeneren vanuit het individuele bedrijf, maar zien het sectorieel. Pas bij een grote schok kan je praten over veranderingen, terwijl je in een markt zit waar bijsturen en experimenteren noodzakelijk zijn. Iedereen zoekt de juiste modellen om aan de wijzigende klantenbehoeften te voldoen.’
De werkgelegenheid in de sector neemt nog toe, het valt dus wel mee met die haast?
‘De motor begint te sputteren. De marges zijn in tien jaar tijd met 200 basispunten gezakt, van 3,02 procent naar 1,26 procent. Per 100 euro dat we verkopen, houden we maar 1,26 euro over. En daarmee moet je dan kunnen investeren. Dat verhaal nadert zijn einde. Je ziet ook dat de grenzen tussen de landen en de winkels vervagen. De belangrijkste inkomstenbron voor Ikea bijvoorbeeld is food. 54 procent van de onlineaankopen komt uit het buitenland. Data zijn de hoeksteen van de handel geworden.’
U klaagt ook over de loonkostenhandicap, maar de taxshift werkt toch?
‘De taxshift heeft de loonkostenhandicap in de detailhandel van 20 naar 17 procent gebracht. Een volgende regering moet dat naar 10 procent brengen. Een kassierster in Nederland verdient een kwart meer dan in
België. 17 procent van de jobs is daar in de handel, bij ons maar 13 procent. De loonkosten voor de laaggeschoolden moeten radi caal omlaag, want veel van die jobs gaan de komende jaren door robots vervangen worden. Van de laaggeschoolden in België is 14,8 procent werkloos, bij de hoger opgeleiden is dat maar 4,3 procent.’
‘In Nederland heb je meer atypische jobs (avondwerk, zondagswerk) en minder armoede. Mensen die een uitkering genieten, verdienen zo nog bij. In Bel gië zijn er minder atypische jobs, is er meer werkloosheid en meer armoede. Het is toch nog altijd beter om je uitkering aan te vullen met inkomen uit arbeid?’
U vindt dat ook de fiscaliteit in de handel niet aangepast is aan de 21ste eeuw.
‘De EU schat de btwfraude in de grensoverschrijdende handel op meer dan 50 miljard euro. Als u een koelkast koopt bij Amazon.com, is het niet zeker dat de btw wordt betaald, en als ze wordt betaald, is het de btw van het land van oorsprong en niet de Belgische. Er is niemand
‘Er is niemand die controleert of Amazon de Recupelbijdrage aanrekent én doorstort’
die controleert of Amazon de Recupelbijdrage aanrekent én doorstort. En de terugnameplicht voor de oude koelkast wordt evenmin gerespecteerd. De wetgeving moet een gelijk speelveld waarborgen. Zeker wat de vennootschapsbelasting betreft, zou België samen met andere lidstaten de leiding moeten nemen om tot een oplossing te komen in Europa.’
U waarschuwt ook voor nieuwe regelgeving.
‘We pleiten voor een onlinereflex. Is de wetgeving ook toepasbaar op de onlinehandel of treffen we alleen de fysieke winkels, die daardoor opnieuw benadeeld worden? De hele regelgeving is gebouwd in functie van de fysieke winkel.’
De sector moet zichzelf ook aanpassen. Als ik zie hoe sommige winkeliers digitaal verder staan dan anderen ...
‘De komende jaren worden de moeilijkste. De transformatie moet op vele fronten gebeuren. Als we ons niet mogen aanpassen, worden we het nieuwe Sabena: het bedrijf dat zich niet heeft kunnen aanpassen aan de veranderende omgeving.’
‘Ik vraag geen subsidies. Flexibiliteit kost niets’ DOMINIQUE MICHEL Ceo Comeos