Nieuwssite wordt productiehuis
In afleveringen van twintig minuten belicht ‘Follow this’ opmerkelijke maatschappelijke en culturele fenomenen. De reeks is gemaakt door de nieuwsafdeling van Buzzfeed, maar is te zien op Netflix. Nieuwssites die tvdeals sluiten, het lijkt een trend.
Zonder veel rumoer lanceerde Netflix begin deze week de documentairereeks Follow this. Voorlopig zijn er zeven afleveringen te zien, maar die worden de komende maanden aangevuld. De reeks is gemaakt door Buzzfeed News, de nieuwsafdeling van de beroemde Amerikaanse website. Telkens onderzoekt een Buzzfeedjournalist een opmerkelijk maatschappelijk of cultureel fenomeen. Er komen thema’s aan bod zoals interseksualiteit, de (akelige) toekomst van fake news, doorgedraaide mannenrechtenorganisaties of AfroAmerikaanse survivalgroepen.
Follow this is dus geen Fourth
estate. Die docureeks registreerde op de redactie van The New York
Times hoe het presidentschap van Donald Trump de journalistiek verandert. Follow this gaat niet achter de schermen. Elke aflevering is een verfilming van een artikel dat op Buzzfeed te lezen zou kunnen zijn. In de eerste aflevering onderzoekt Saachi Koul bijvoorbeeld ‘Autonomous Sensory Meridian Response’ (ASMR). In de volksmond: het hersenorgasme. Op het internet circuleren filmpjes waarin mensen fluisteren, met papier knisperen of hun haar kammen met de bedoeling kijkers een warme, tintelende sensatie te bezorgen. Het is niets seksueels, maar een vorm van spontane meditatie. Koul zoekt mensen op die dat soort filmpjes maken, mensen die er (obsessief ) naar kijken en ze bezoekt een plek waar je live door ASMRspecialisten kan worden ‘behandeld’. Aan het einde formu leert Koul een LouisTherouxachtige conclusie om het onderwerp maatschappelijke relevantie aan te meten.
In de derde aflevering probeert toevallig ook Koul vat te krijgen op de Incels. Dat zijn haatdragende, luid roepende mannen die lange tijd geen vrouw meer konden versieren en het feminisme daar de schuld van geven. Aan het eind bezoekt ze een zelfhulpgroep voor mannen die op een constructieve manier met hun mannelijkheid worstelen. ‘Dat kan een oplossing zijn waar iedereen baat bij heeft’, besluit ze. Ook al zijn de toon en insteek van de reportages uitgesproken progressief, ze laten geen ruimte voor interpretatie. De conclusie wordt netjes voor je getrokken. Dit is verslaggeving op zijn Amerikaans, maar je bent in twin
tig minuten wel geïnformeerd.
Follow this is – opnieuw – een opmerkelijke zet van Buzzfeed. Die nieuwswebsite, opgericht in 2006, heeft van meet af aan zijn eigen logica gevolgd. De site combineert luchtige onlineformatjes zoals quizjes en artikels verpakt als lijstjes met soms indrukwekkende onderzoeksjournalistiek. Buzzfeed berichtte de voorbije twee jaar bijvoorbeeld grondig over fakenewsschandalen. Het legde in 2016 bloot dat de Amerikaanse kiescampagne beïnvloed was door valse berichten, die de wereld ingestuurd werden vanop 150 sites, aangestuurd vanuit Macedonië.
Gestreept jurkje
Tegelijk is een van hun meest populaire verhalen dat over de kleur van een gestreept jurkje op een foto. Sommigen zagen een wit en goud jurkje, anderen een zwart en blauw. Zo heeft Buzzfeed zijn stempel op de onlinejournalistiek gedrukt. In Vlaanderen, bijvoorbeeld, baseerde Newsmonkey zich op het model.
Toch lag Buzzfeed vaak onder vuur, onder meer omdat het zich door adverteerders laat betalen om producten aan te prijzen. Ook kenmerkend is hoe Buzzfeed altijd op sociale media inspeelde. Bezoekers kwamen (en komen) bijna exclusief via Facebook of Twitter op de site terecht. Hoe vaker een verhaal gedeeld en becommentarieerd wordt, hoe hoger het klimt op de pagina. Hoe controversieel ook, het was lang een succesformule.
Buzzfeed werd wereldwijd gezien als een van de meest succesvolle onlineverhalen, tot het in 2017 na tegenvallende resultaten 8 procent van zijn personeel moest ontslaan. Het werd duidelijk dat Buzzfeed zijn status als gangmaker was kwijtgespeeld.
Trendsetter
Net als andere nieuwssites is Buzzfeed zich de voorbije jaren almaar meer gaan toeleggen op video. Buzzfeed maakte niet alleen video’s op zijn eigen site, maar ging ook deals aan met Facebook, Snapchatt en zelfs Spotify. Een volwaardige serie maken voor de populairste streamingsdienst ter wereld is een volgende stap.
Almaar meer nieuwsoutlets sluiten overigens tvdeals in de VS. Trendsetter was Vice met Vice
News Tonight, uitgezonden op de betaalzender HBO. U herinnert zich vast die indrukwekkende re portage uit 2017 over white supre
macists bij de rellen in Charlottesville. Ook de groeiende nieuwssite Axios maakte voor HBO een korte reportagereeks over de tussentijdse verkiezingen in de VS. En op Netflix loopt sinds mei Explained, een serie gemaakt door Vox.
Het ziet ernaar uit dat de zoektocht naar nieuwe inkomsten (naast advertenties) van de nieuwswebsites uitmondt in deals met tvplatforms. Zo ontstaan frisse, nieuwe vormen van journalistiek. Voorlopig lijken alleen de pure onlinemedia op de trein te zijn gesprongen. The New York Times experimenteert al met het auteursdocumentaireplatform ‘OpDocs: Sundance’, maar het blijft uitkijken naar de eerste documentairereeks op Netflix gemaakt door een echte, oude krant. Wordt vervolgd.
De toon en insteek van de reportages zijn uitgesproken progressief, maar laten geen ruimte voor interpretatie. Dit is verslaggeving op zijn Amerikaans