Brusselaars pendelen steeds vaker tegen de stroom in
De middenklasse blijft eindelijk in Brussel wonen, ‘onder andere dankzij onze fiscale politiek’, beweert ministerpresident Rudi Vervoort (PS) fier. Klopt dat?
BRUSSEL I De ‘navette sortante’ is hoger dan ooit, zei de Brusselse regeringleider Rudi Vervoort gisteren (DS 5 september). Steeds meer Brusselse middenklassers blijven in het hoofdstedelijke gewest wonen, terwijl ze in Vlaanderen of Wallonië werken. In totaal gaat het om zo’n 77.000 Brusselaars, 10.000 meer dan in 2012. De ‘navette entrante’ – het aantal Vlamingen en Walen dat naar Brussel pendelt voor het werk – neemt daarentegen lichtjes af: van 365.500 in 2012 naar 355.500 vorig jaar.
In dezelfde periode groeide het aantal jobs in Brussel met 1,6 procent. ‘Steeds vaker gaan Brusselse jobs naar Brusselse werknemers’, zegt de Brusselse minister van Werk Didier Gosuin (Défi). ‘Terwijl zes jaar geleden nog meer dan de helft van die jobs door Vlamingen of Walen werden ingevuld, is dat nu 48,9 procent.’
Dat is een trendbreuk. Vroeger trokken Brusselaars sneller weg als ze een job in Vlaanderen of Wallonië hadden – doorgaans verhuisden ze naar een huis met tuin in de Rand. De Brusselse regering verwijst naar enkele fiscale maatregelen, onder meer een verlaging van de registratierechten en de afschaffing van een paar geweste lijke belastingen.
Ook bij Brussels Airlines, een grote werkgever in de Rand (Zaventem), zien ze de kentering. ‘Onze werknemers zijn vooral cabinepersoneel en piloten. Ze zijn niet gebonden aan spitsuren en toch komen ze steeds vaker uit het Brussels Gewest’, zegt woordvoerster Kim Daenen. ‘In 2012 woonde 7 procent van onze mensen in Brussel, vandaag is dat 10 procent. Al is ons bedrijf natuurlijk ook gegroeid.’
Talenkennis
Geen onbelangrijke nuance: voor laaggeschoolden blijkt de ‘navette sortante’ minder evident. Wim Embrechts van Art2Work, een vzw die kwetsbare jongeren uit Brussel op weg helpt naar een job, ziet twee grote euvels. ‘De verplaatsing naar Vlaanderen of Wallonië is voor jongeren niet altijd evident, zeker niet als ze onregelmatige werkuren hebben. Bovendien zijn de eisen op het vlak van talenkennis hoog. Zo willen haast alle bedrijven in en rond de luchthaven dat een werknemer Nederlands praat, maar dat is voor een groot deel van het Brusselse publiek niet evident.’
Dat beseft ook minister Gosuin. ‘De jongeren die op de arbeidsmarkt komen, moeten meertalig zijn en beter opgeleid. 20 procent van hen heeft geen diploma middelbaar onderwijs. We moeten nog méér inzetten op het opleiden van jongeren.’
Fake news
Het Brusselse Parlementslid Cieltje Van Achter (NVA) wil een en ander nuanceren. Het is niet omdat er steeds meer Brusselaars in Vlaanderen of Wallonië werken, dat de middenklasse massaal in Brussel blijft wonen, zegt ze. ‘Dit lijkt me weer zo’n typische goednieuwsshow met fake news van Rudi Vervoort. Ik roep hem op om die stelling te bewijzen, want de meest recente cijfers van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse tonen aan dat de exodus van de middenklasse in Brussel zich voortzet. In 2016 was er een negatief saldo van 14.743 personen: 24.381 personen verhuisden naar Brussel, terwijl 39.124 personen uit Brussel verhuisden.’
‘Aan de VUB is men bezig om de stadsvlucht bij Brusselse middenklassers in kaart te brengen, maar dat onderzoek is nog niet afgewerkt’, zegt Van Achter. ‘Op basis van eerder onderzoek zijn Vervoorts beweringen zeer onwaarschijnlijk.’
‘In 2012 woonde 7 procent van onze mensen in Brussel, vandaag is dat 10 procent’
KIM DAENEN
Brussels Airlines
‘De verplaatsing naar Vlaanderen of Wallonië is voor laaggeschoolde jongeren niet altijd evident’
WIM EMBRECHTS
Art2Work