Nu 200 beuken, en wat morgen?
Of de bomen in Torhout nu al dan niet per abuis werden gerooid, voor BERT DE SOMVIELE zijn ze het zoveelste bewijs van een gebrek aan visie.
Sommige schrijffouten hebben blijkbaar een grotere impact dan andere. Zo gingen deze week 200 kerngezonde beuken tegen de vlakte op de toegangsweg naar Torhout. Volgens een eerste reactie van de woordvoerder van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), de Vlaamse administratie die deze weg en zijn bermen beheert, was dit te wijten aan een medewerker die het in een mailbericht aan een aannemer per abuis over ‘rooien’ in plaats van ‘snoeien’ had gehad (DS 5 september).
Met respect voor de moeilijke taak van woordvoerders, maar sta me toe om dit bij de ‘totale onzin’ in te delen. Het is onzin, eerst en vooral omdat het niet juist en bovendien niet erg netjes is dat het AWV de nutteloze dood van deze 200 beuken in eerste instantie toeschrijft aan de onoplettendheid van een van zijn medewerkers, ook al heeft het daarna die communicatie herzien. Van een overheidsinstantie zoals Wegen en Verkeer, die duizenden kilometers gewestwegen en vele honderden hectare groenstroken in beheer heeft, mogen we verwachten dat er officiële procedures bestaan en toegepast worden om de werken die ze uitbesteedt te omschrijven en toe te kennen. En dat een aannemer dus eventueel niet op basis van een ondoordacht emailbericht op een blauwe maandag de kettingzaag in 200 bomen kan zetten.
Geen alleenstaand incident
Het is ook onzin omdat de kapping in Torhout geen alleenstaand geval is, maar het zoveelste incident in een stilaan lange en ronduit beschamende reeks van erg fout bomenbeheer door Wegen en Verkeer. Alleen al dit jaar haalde het AWV de pers door veel te grootschalige kappingen van talloze kilometers
Illegale ontbossing ‘tegen transmigratie’, kapping midden in het broedseizoen … de lijst ondoordachte beslissingen en nonchalante ingrepen blijft groeien
snelwegbermen ‘in het kader van achterstallig beheer’, door illegale ontbossingen op de parkings van autosnelwegen ‘ter bestrijding van de transmigranten’ en door een kapping midden in het broedseizoen van een bos langs het klaverblad E17E403.
Het is ten slotte onzin omdat er bij dit alles weinig tot geen voortschrijdend inzicht te noteren valt. De vele reacties over de al te massale bomenkap van bezorgde en stilaan erg boze burgers, de parlementaire vragen van politici, de aandacht die de pers aan de kappingen van het AWV be steedt, de vaststellingen van de Vlaamse Natuurinspectie die het AWV er al herhaaldelijk op gewezen heeft dat het om inbreuken op de natuurwetgeving gaat … ze leiden in het beste geval tot ‘welgemeende excuses’, maar niet tot een meer verantwoorde attitude tegenover de vele bomen die Wegen en Verkeer beheert.
Is Wegen en Verkeer de weg kwijt? Met BOS+ hebben wij het AWV heel lang het voordeel van de twijfel gegund. Zijn kerntaak is in de eerste plaats het goed beheer van onze gewestwegen. Verkeersveiligheid voor weggebruiker én beheerder is daarbij de absolute prioriteit, en dan zijn aspecten als bijvoorbeeld maximale zichtbaarheid en het vermijden van elk risico op vallende takken belangrijke aandachtspunten. Langs drukke autosnelwegen gelden principes als de ‘vergevingsgezinde weg’, waarbij grote obstakels in de onmiddellijke nabijheid van het voorbijrazende verkeer maar beter maximaal vermeden worden. En dus moeten bomen soms wijken of door hakhoutbeheer dun gehouden worden.
Maar die overwegingen gelden slechts voor een klein deel van de
totale oppervlakte van onze wegbermen. Op meer dan 90 procent van de Vlaamse wegen en op een flink deel van de gewestwegen die het AWV beheert, is er wel degelijk ruimte voor bomen. Ze zijn er goed voor onze bedreigde biodiversiteit, ze filteren fijn stof of ze leveren simpelweg een bijdrage aan de schoonheid van ons landschap. Meer nog, vaak genereren bomenrijen langs de wegen door hun geleidend en verkeersremmend effect ook een verbetering van de verkeersveiligheid.
Met de botte bijl
Het recente bomenbeheer van het AWV kun je met de beste wil van de wereld niet meer kaderen binnen een duidelijke en duurzame visie. Integendeel: de vele incidenten van de jongste maanden wijzen op een jammerlijk gebrek aan visie, op een cultuur van ondoordachte beslissingen en op een nonchalance bij de uitvoering van werken die er – excusez le mot – met de botte bijl doorgaat.
Binnen het AWV zijn er ongetwijfeld mensen met goede intenties en veel expertise die echt wel werk willen maken van een degelijk en duurzaam bomen en groenbeheer. Maar van buitenaf bekeken rijst het vermoeden dat ze zich op een klein en eenzaam (groen) eilandje binnen een grijze oceaan bevinden. Zij, en vooral het bos en boomarme Vlaanderen, verdienen beter.
Tweehonderd Torhoutse beuken zijn deze week een spijtige dood gestorven. Laten we daar verontwaardigd over zijn. Laat het AWV beschaamd zijn. En laat het een signaal zijn voor de bevoegde minister Ben Weyts (NVA) om zijn administratie aan te zetten tot meer respect en duurzaamheidszin. Met holle frasen
kunnen we geen genoegen nemen.