Help jezelf te pletter Een zelfhulpjunkie vertelt

Zelfhulp is big business geworden. Auteurs van zelfhulpboeken beloven geluk, roem en rijkdom – en verrijken vooral zichzelf. Maar wat gebeurt er als je echt doet wat die boeken je adviseren? Marianne Power deed de test.

Wanneer ze 36 is en op een zondagmiddag wakker wordt met een kater, besluit de IersBritse Marianne Power dat er iets moet veranderen. Haar vrienden vinken allerlei mijlpalen af in het leven – lief, huis, kinderen, carrière – maar zij heeft het gevoel dat ze vastloopt. Ze is freelancejournaliste en schrijft goedbetaalde lifestylestukken – ‘artikels over mascara’, zegt ze zelf smalend – voor diverse Britse kranten en weekbladen. Ze heeft een warme familie, fijne vriendinnen en reist geregeld naar het buitenland. Maar echt gelukkig is ze niet.

Haar moeder, een zestiger die nog hard werkt en bescheiden leeft, vindt dat ze niets te klagen heeft: ‘De meeste mensen zouden zeggen dat jij gelukkig bent, Marianne!’ Dat weet ze, maar wat is er mis met een beetje gelukkiger proberen te worden? ‘Je kunt niet altijd gelukkig zijn, zo zit het leven niet in elkaar.’

De dochter wil zich niet neerleggen bij de katholiekIerse moraal van haar moeder –‘Dat is te treurig!’ – en besluit er vol voor te gaan. Ze heeft altijd al iets gehad met zelfhulpboeken, maar wat zou er gebeuren als ze eens echt dééd wat al die zelfhulpgoeroes schrijven? Een jaar lang zal ze dus elke maand een ander zelfhulpboek ter hand nemen – en de adviezen ook in de praktijk brengen.

100.000 pond

Het kan niet anders of ze zal over een jaar een heel andere persoon geworden zijn, toch? Iemand die gelukkiger is, zelfzekerder, niet steeds weer schulden maakt, gezonder eet en minder drinkt. Iemand die met gemak genoeg geld verdient om een beugel te betalen en een schitterend appartement, liefst in Los Angeles. En natuurlijk hoort bij al dat moois een knappe, intelligente man in een kasjmieren trui, want voor mannen met mooie truien heeft ze een zwak.

Van die twaalf maanden, die er uiteindelijk zestien zijn geworden, brengt Power verslag uit in haar debuutboek Help me!, dat begin deze maand in meerdere talen tegelijk verscheen. Waardoor alvast een van haar grote wensen binnenkort in vervulling zal gaan: de 100.000 pond die ze zo graag op haar rekening zou zien staan, komen er zeker zo aan. Heeft Rhonda Byrne, auteur van het ooit geweldig populaire boek The secret (19 miljoen verkochte exemplaren!) haar niet beloofd dat je alles kunt krijgen wat je maar wenst, gewoon door erin te geloven?

Januari begint aardig met een sprong in ijskoud water. Ze gaat naakt poseren in een schilderatelier, dwingt zichzelf om onbekende mannen aan te spreken in de metro en ervaart in een amateurclub voor standupcomedy dat ze het publiek aan het lachen krijgt door over haar leven te vertellen. Ze hoeft niet eens iets te verzinnen.

Dat alles doet ze op aansturen van Susan Suffers, auteur van Niet durven, maar doen!, een boek dat al sinds 1987 op de markt is. Power houdt ervan omdat het een opgewekt, nononsense boek is dat vertrekt van het idee dat er niets gebeurt als je thuis blijft zitten. Succesvolle mensen zijn ook bang, maar doen het toch!

Februari is een heel stuk confronterender. In het gezelschap van Kate Northrup, en haar boek Money: a love story, ontdekt Power dat ze een ‘tumultueuze’ relatie met geld heeft. Natuurlijk wist ze dat al: ze kijkt nooit naar haar bankafschriften en staat voortdurend in het rood. Northrup zegt haar dat ze haar kop niet in het zand mag blijven steken en moet zoeken naar de ‘lekken in je financiële energie!’. Openen dus, die enveloppen van de bank! Ach, waarom moet ze toch altijd alleen maar dure kleren kopen, iedereen trakteren, en quasi al haar maaltijden buitenshuis nemen?

Volgens Northrup komt dat door

de eerste ervaring met geld die ze ooit heeft gehad. Haar vroegste herinnering aan bankbiljetten zijn deze die haar vader op een dag in de lucht gooide. Zij en haar zusje mochten ‘alles houden wat ze konden vangen’. Oh, de spanning van dat moment! Het grijpen naar dat dwarrelende papier dat haar toch weer ontglipte! Maar het ergste van al: na afloop zegt haar vader dat het maar om te lachen was. Een pijnlijke les: geld kan zomaar uit de lucht vallen, maar je bent het ook direct weer kwijt.

Later raakte haar vader al zijn geld kwijt, maar haar moeder zei dat ze daardoor ‘alleen maar fijnere mensen waren geworden’. Les nummer twee: geld is niet fijn, geld is saai. ‘Ik ben financieel nooit volwassen geworden’, concludeert Power. Gek genoeg heeft haar stabiele zusje daar totaal geen last van. Herinnert zij zich dan andere dingen over dezelfde ouders? Het is voer voor therapeuten, en het is ook waar Power uiteindelijk, na een zelfhulpboek of vijf, zes, zal belanden.

Fuck you!

Tegen dan heeft ze zomaar even 500 euro betaald voor een stadionbezoek van een zelfhulpgoeroe uit de VS, heeft ze over brandende kolen gelopen, is ze naar Italië gevlogen om een boom te knuffelen, heeft ze daar ook geleerd om overal ‘Fuck you!’ tegen te zeggen en heeft ze de relaties met haar familie en vrienden laten verzuren, waaronder die met haar beste vriendin Sarah. Want die klaagt altijd zo over haar werk als ze samen naar de pub gaan, en leren alle zelfhulpboeken niet dat je vooral positief moet zijn?

Ze leest geen kranten meer, maar alleen nog positieve quotes op Facebook. ‘Ik ben zo’n vrouw geworden die ik echt niet wilde zijn.’

Het verbaast de therapeute niets dat Power aan al dit geëxperimenteer onderuit is gegaan. ‘Je hebt in je onderbewustzijn gepord en dingen bovengehaald waarvan je niet wist dat ze er waren. Dat kan je niet zonder begeleiding doen.’

Maar ze moedigt haar ook aan: het is geen navelstaarderij of narcisme – zoals Power al menigmaal voor de voeten is geworpen. Het is een ontdekkingstocht die de moeite waard is. De therapeute zet haar op weg naar ándere goeroes: ‘Heb je De

kracht van het nu al gelezen? Misschien ben je daar nu aan toe.’

De bestseller van Eckhart Tolle, bij uitstek een auteur van wie honderden positieve quotes op sociale media circuleren, wordt haar favoriet. Na een maand van mindfull afwassen kan ze er weer tegenaan. Want haar vrienden porren haar: allemaal goed en wel, maar waar blijft de actie?

Mannen

Get the guy van Matthew Gussey zegt dat het erop aankomt zo veel mogelijk mannen te ontmoeten: ‘Je raakt zo geobsedeerd door het ontmoeten van dé man dat je er geen enkele meer ontmoet.’

Power vraagt mannen op straat om hulp – tip van Gussey: ‘Mannen helpen graag’ – zegt op een zakelijke vergadering dat ze een man zoekt die met haar wil daten en gaat ook op Tinder. Om daar al snel weer van terug te komen, omdat de ontmoeting zo zelden overeenkomt met de verwachting. Of het echt wat wordt met de Griek die ze een paar maanden eerder in een pub heeft aangesproken, laat Power in het midden. Hij is tenminste echt.

Ze heeft het weer goedgemaakt met haar beste vriendin en iedereen is opgelucht dat ze terug met beide voeten op de grond staat. ‘Ik was een zelfhulpjunkie geworden, alleen maar met mezelf bezig. Het afgelopen jaar heb ik geleerd dat de beste momenten diegene waren waarin ik verbinding met anderen maakte. Je kan beter proberen om een goed mens te zijn. Verwachting inruilen voor waardering.’

Powers heeft een krachttoer uitgehaald. Ze heeft geleerd dat de zoektocht naar geluk niet per se gelukkiger maakt, en ze is geëindigd met een inzicht dat evengoed een spreuk van de Bond zonder Naam zou kunnen zijn. Of van je oma. En toch heeft ze ook geluisterd naar het advies om in jezelf te blijven geloven en je echte dromen na te jagen. Resultaat: dit boek. Misschien maakt dat wel gelukkig. Dat is het rare aan dit boek: het bewijst wat het beweert te ontkennen.

Het afgelopen jaar heb ik geleerd dat de beste momenten diegene waren waarin ik verbinding maakte met anderen