‘President van de rijken’ wil nu de armen helpen
Emmanuel Macron verliest snel aan populariteit. Met een ambitieus programma voor armoedebestrijding hoopt de Franse president zich te revancheren. ‘Dit is geen liefdadigheidsplan.’
‘President van de rijken’: oudbankier Emmanuel Macron komt maar niet af van het imago dat hij vooral een elite bedient die van de mondialisering profiteert. Zelfs in de door hem opgezette partij La République en Marche (LREM) klinkt steeds openlijker het verwijt dat de Franse president te weinig oog heeft voor sociaal beleid.
Macron voelde zich ‘zowel links als rechts’, zei hij tijdens de campagnes. Maar de centrumlinkse kiezers die hem in 2017 steunden, zijn nu als eerste afgehaakt.
Met een nieuwe ambitieuze strategie tegen armoede hoopt Macron niet alleen het tij te keren, hij hoopt ook uit te leggen waarom hij anders opereert dan zijn voorgangers. Zo weigerde hij dit voorjaar een speciaal ‘marshallplan’ voor de banlieues op te zetten, omdat dat volgens hem louter symptoombestrijding is. Nu komt hij met oplossingen die een langere adem vergen. ‘Dit is geen liefdadigheidsplan’, waarschuwt Macron. ‘Het is niet bedoeld om iets beter in armoede te leven, maar om uit de armoede te komen.’
Crèche en ontbijt
Volgens de laatste cijfers van het statistiekbureau Insee leven 8,8 miljoen van de 66 miljoen Fransen onder de armoedegrens van 1.026 euro per maand. Ondanks alle ‘republikeinse’ retoriek over gelijke kansen, duurt het in Frankrijk gemiddeld zes generaties voor een kind uit een arme familie in de middenklasse komt. Dat zei Macron in een bewogen toespraak tegenover mensen die net daarvoor publiek over hun precaire levens hadden verteld. ‘Armoede mag niet als erfenis overgegeven worden.’
Het Élysée maakt daarom de komende vier jaar 8 miljard euro extra vrij. Dat geld zal voor een groot deel besteed worden aan maatre gelen voor kinderen. Er komen meer crècheplaatsen, zodat ze niet geïsoleerd raken, geen taal of sociale achterstand oplopen en ouders kunnen werken of solliciteren. Scholen in probleemwijken krijgen gratis ontbijt en goedkope lunch om te voorkomen dat kinderen met een lege maag zich niet kunnen concentreren. En de leerplicht wordt verhoogd tot 18 jaar. Eerder werden de klassen gehalveerd in honderden scholen in achterstandswijken.
‘Mijn plan is niet bedoeld om iets beter in armoede te leven, maar om uit de armoede te komen’
Basisinkomen?
Het meest opmerkelijk is Macrons voorstel om in 2020 tot een ‘universeel inkomen voor activiteit’ te komen. De details zijn nog niet bekend, maar het idee is dat verschillende uitkeringen samengevoegd worden om tot een ‘waardig bestaansminimum’ te komen voor alle Fransen die onder een bepaald inkomen zitten.
Toen de socialistische presidentskandidaat Benoît Hamon vorig jaar pleitte voor een universeel basisinkomen, was Macron een van zijn felste critici. In zijn plan voor ‘een verzorgingsstaat van de 21ste eeuw’ staat er verplicht ‘een activiteit’ tegenover het ‘universeel inkomen’, bijvoorbeeld gemeenschapswerk. ‘Eman cipatie, dat is weten dat als de natie je iets verschuldigd is, dat we haar er iets voor teruggeven’, aldus Macron.
Tegenvallende groei
Werk en sociale mobiliteit blijven belangrijke pijlers van Macrons hervormingsbeleid. Maar de belangstelling ervoor is verslapt door een reeks affaires die de president hebben geraakt. Vooral de zaak rond Élyséemedewerker Alexandre Benalla, die als waarnemer bij een politieoperatie op 1 mei rake klappen uitdeelde, kwam hard aan. Meteen na de zomer volgde het abrupte aftreden van Nicolas Hulot, de populaire minister van Milieu. Even later stapte ook de minister van Sport op.
Maar de tegenvallende economische groei baart Macron de laatste weken misschien wel het meeste zorgen. Volgens Insee blijft die dit jaar steken op 1,7 procent, vooral als gevolg van de hoge olieprijs en een mogelijke handelsoorlog. De regering van premier Édouard Philippe heeft de begroting voor 2019 moeten aanpassen, onder andere door de uitkeringen niet met de inflatie te laten meestijgen. Dat heeft andermaal het beeld van Macron als ‘president van de rijken’ versterkt.
EMMANUEL MACRON President Frankrijk
Het duurt gemiddeld zes generaties voor arme kinderen in de middenklasse raken