Hipsters koersen zonder remmen
REPORTAGE I Fixed gear racing, dat is wielrennen zonder remmen, versnellingen en complexen. Na Parijs, Amsterdam en Milaan heeft ook Brussel zijn wedstrijd.
Aan zijn voeten onhandige fietsschoenen, de een rust op de onderkant van het dranghek. Verder draagt hij een jeans, trui en koerspetje. Tussen de vingers balanceert nonchalant een sigaret met meer dan alleen tabak. Dit is een wielersupporter, maar dan anders. Niet zoals je ze ziet bij pakweg de Gooikse Pijl, ook een wielerwedstrijd die dit weekeinde plaatsvond in België.
De coureurs die voor hem passeren zijn ook geen doorsnee wielrenners. De tenues waarin ze rijden kenmerken zich door de opvallende grafische prints, hun lijven door tattoos en baarden en hun fietsen door de afwezigheid van remmen en versnellingen. Een doorsnee wielersupporter zou dit hipsters noemen.
Thibault Fournal bevindt zich onder het schaarse aantal liefhebbers van fietsen met een vaste pion (‘fixies’) dat zich op deze druilerige zaterdagmiddag in het Brusselse Ter Kamerenbos verzameld heeft. Op een parcours van een kleine kilometer werken tientallen renners uit heel Europa zich in het zweet. Samen met Boris Terlet is Fournal de organisator van het Brussels City Crit, de eerste ‘fixed gear racing’wedstrijd van onze hoofdstad. ‘Fietsen met een pignonfixe geeft een superieur gevoel’, zegt Fournal. Hij weet waarover hij spreekt: hij werkt als fietskoerier in Brussel. En dat doet hij dus zonder remmen. ‘Het is gek, maar je voelt je heel vrij met een fiets zonder remmen of versnellingen. Je glijdt als het ware door het verkeer, omdat je gedwongen wordt oplossingen te zoeken door te sturen en niet te remmen.’
Bij fietskoeriers als Fournal is fixed gear racing allemaal begonnen. In de jaren 90 wonnen bezorgers op tweewielers aan populariteit in drukke, dichtgeslibde Amerikaanse steden. Om de kans op mechanische defecten te verkleinen en het onderhoud te minimaliseren, kozen zij vaak voor pistefietsen: zonder versnellingen of remmen. Al snel begon de wat alternatieve gemeenschap van fietskoeriers officieuze wedstrijdjes te organiseren. De website fixedgearcrit.com wijst 2008 aan als het jaar waarin de eerste officiele wedstrijd werd verreden: in het Red Hook district in Brooklyn, New York.
Snel anticiperen
Vanaf dan ging het behoorlijk snel. Barcelona, Milaan en Londen hebben inmiddels allen hun eigen Red Hook Crit, een soort Grand Slams van de sport. Op die evenementen komen honderden deelnemers uit de hele wereld en duizenden toeschouwers af. ‘Maar in België ontbreekt het een beetje aan een echte fixed gearcultuur’, vindt Fournal. ‘Daarom wilden we graag deze wedstrijd organiseren.’
Felix Wyns, een van de Brusselse deelnemers, heeft wel een idee waarom fixed gear racing in ons land vooralsnog niet van de grond komt. ‘Onze traditionele wielercultuur is te dominant’, zegt hij. Fournal vult aan: ‘Terwijl deze sport veel sneller en spectaculairder is. Bovendien zie je de renners vaak.’
Wyns fietst zelf nog niet zo lang zonder remmen, hij heeft ervaring als wegrenner en mountainbiker. ‘Je leert snel anticiperen en de gevaren inschatten.’ Vanwege de vaste pion is het ook onmogelijk om de benen stil te houden op een
‘fixie’. ‘Remmen doe je dus door trager te trappen.’
Wyns doet zijn uitleg, wachtend op de finaleronde. Verkleumd van de kou ziet hij hoe Terlet de zojuist leeggelopen finishboog van Red Bull vlug van de finish verwijdert. Je zou het symbolisch kunnen noemen, want de organisatie heeft het niet gemakkelijk. De sponsors en aankleding zijn er, maar het weer en de lastminutemededeling van de gemeente dat de wedstrijd niet langer op de Dansaertstraat in het centrum mocht plaatsvinden, werken niet mee. De publieke belangstelling blijft beperkt.
De deelnemers zelf malen er minder om. De subcultuur van fixed gearrijders wordt gekenmerkt door de relaxte sfeer die er hangt. ‘Iedereen heeft hier een andere achtergrond’, vertelt Tim Ceresa, een Fransman die uitkomt voor een Berlijns team. ‘Zelf kom ik uit het skiën, iedere winter geef ik les en in de zomer is dit mijn sport. Gewoon hard kunnen fietsen is niet genoeg in deze sport. Het gaat ook om techniek. In de Tour zouden wij niet meekunnen, maar renners uit de Tour die bij ons op een fixie meerijden, kunnen ons ook niet volgen.’
Op naar café de Monk
Ook al melden zich almaar grotere sponsoren in deze nieuwste tak van de wielersport, is er nog niemand die ervan kan leven. ‘Voor mij is het een mooie manier om wat van de wereld te zien’, vertelt Ceresa. ‘Mijn materiaal en reiskosten worden gedekt. Twee weken geleden zat ik nog voor een wedstrijd in Seoel. In tegenstelling tot wegrenners, hebben wij wel de tijd om iets te zien van de steden waar we racen. Er zijn preparty’s en afterparty’s en de sfeer is goed.’
Ceresa wordt uiteindelijk derde in Brussel. De Nederlander Cornelius Kersen wint. In formatie daalt een deel van de deelnemers na afloop af richting café de Monk, waar de afterparty plaatsvindt. ‘Ik hoop echt dat dit een begin kan zijn voor een betere fietscultuur in Brussel’, zegt Fournal. ‘Dit is iets wat ook mensen die niets met ParijsRoubaix of LuikBastenakenLuik hebben, kan aanspreken.’
‘Renners uit de Tour die bij ons op een fixie meerijden, kunnen ons niet volgen
TIM CERESA
Franse fixed gearracer
‘Deze sport is veel sneller en spectaculairder dan het gewone wielrennen’
FELIX WYNS
Belgische fixed gearracer