Jack Sels heeft nog altijd sax appeal
Met de dubbelcd ‘Minor works’ is eindelijk weer muziek beschikbaar van Jack Sels, de legendarische Antwerpse jazzsaxofonist.
Niemand minder dan Josse De Pauw kroop ooit in zijn huid, in Just friends, de film die losjes op zijn levensverhaal is gebaseerd. Maar dat is alweer een kwarteeuw geleden, en intussen raakte Jack Sels almaar meer in de vergetelheid. Terwijl de Antwerpse tenorsaxofonist, in 1970 op nauwelijks 48jarige leeftijd overleden, een grote rol heeft gespeeld in de Belgische jazz, zoals Minor works illustreert. Hij was een van de eersten die met zijn warme, robuuste tenorsax de bebop in Vlaanderen introduceerde en hij stond op het podium met jazzgrootheden als Dizzy Gillespie, Nat King Cole en Lester Young.
Sels was geboren in een rijke familie, maar verloor beide ouders toen hij 16 jaar was. De erfenis jaagde hij er in ijltempo door. Zijn platencollectie werd vernietigd toen een bom zijn huis vernielde in de Tweede Wereldoorlog en een eind bracht aan zijn welstand.
Intussen had hij zichzelf wel
sax leren spelen. Met een klank die geïnspireerd is door Wardell Gray en Coleman Hawkins (en later Sonny Rollins), komt Sels uitgebreid aan de bak, onder andere tijdens lange verblijven in Duitsland. Met Lucky Thompson maakte hij enkele opnames (waarbij ‘Minor works’, titelstuk van deze compilatie), maar het duurde tot 1961 eer hij zijn eerste – en enige – elpee opnam, met de gereputeer de Amerikanen Lou Bennett (orgel) en Oliver Jackson (drums) en de op dat moment 18jarige Philip Catherine op gitaar. Aanvankelijk verschenen slechts drie nummers op een ep. De elpee kwam pas uit in 1966, onder de dubbelzinnige titel Sax appeal, met een schaars geklede blonde vrouw op de cover, waardoor Catherine, nochtans zeer trots op het muzikale resultaat, de plaat nauwelijks aan vrienden en familie durfde te tonen. De twee nummers van die plaat (‘Blues for a blonde’ en ‘African dance’) vormen het hoogtepunt van deze compilatiecd’s – heerlijk hoe herkenbaar de klank van Catherine al is, en hoe goed die past bij de rijpe sax van Sels.
Maar veel commercieel succes heeft Sels nooit gehad. Hij ging aan de slag bij de BRT en kon er zijn bands The Clouds en Saxorama opstarten, waarmee hij veel radioopnames maakte, waarvan u op de cd een selectie hoort. Om onduidelijke redenen nam hij bij de BRT ontslag. Ten einde raad ging hij in de haven werken. Optreden deed hij nauwelijks nog, componeren wel. Hij zat aan zijn harmonium toen een hartaanval hem velde.
Merkwaardig dat Sels aan het einde van zijn leven zo weinig speelkansen kreeg, want een concert van hem was altijd een belevenis, blijkt uit de tweede cd, die alleen liveopnames bevat. ‘Als Jack speelde, gingen de poorten van de hemel open’, zei de ook al legendarische vibrafonist Sadi ooit. Wie Minor works beluistert, zal hem niet tegenspreken.
‘Minor works’ is uit bij Sdban
Veel commercieel succes heeft Jack Sels nooit gehad