DIPLOMA TELT NIET, ALS HET LICHT UITGAAT
Het kan een minister niet kwalijk worden genomen dat hij of zij een expert is in het beleidsdomein dat hem of haar is toevertrouwd. Maar een noodzakelijke voorwaarde is het niet. In ons systeem worden ministers door hun partijleider aangeduid op basis van allerhande criteria, zoals stemmenaantal, gender, regionale herkomst of potentieel bij een of andere doelgroep. Soms houden die partijleiders rekening met de talenten en de ervaring van hun bestuurders, maar niet altijd. Een bevoegdheid kan een partij toevallen door de ondoorgrondelijke wetten van nachtelijke vergaderingen en dan moet er geïmproviseerd worden.
Een minister van Cultuur hoeft geen museumdirecteur of balletdanser geweest te zijn. Evenmin moet een minister van Begroting een rekenwonder zijn of een minister van Buitenlandse Zaken een polyglot.
Als de door een mogelijke stroomuitval in de winter bedreigde minister van Energie Marie Christine Marghem zich tegen kritiek verdedigt met het argument dat ze geen ingenieur is, roept ze dus een argument in dat niet ter zake doet. Als dat wel relevant was, dan had ze vier jaar geleden haar benoeming moeten weigeren omdat ze als advocate niets op dat departement te zoeken had. Iets wat ze, terecht, niet heeft gedaan.
De verantwoordelijkheid voor een mogelijke stroomuitval in november is een complexe aangelegenheid met vele spelers, gaande van de paarsgroene regering die in 2003 de kernuitstap goedkeurde, over de latere regeringen die nalieten die postnucleaire toekomst voor te bereiden, tot de partijen die steeds opnieuw twijfel zaaiden over het nut en de timing van de afbouw van de kerncentrales. Ook de dominante producent Engie Electrabel, de grootdistributeur Elia en de veiligheidswaakhond Fanc komen ongetwijfeld in de probleemanalyse voor.
Mogelijk blijkt uit onderzoek of uit juridische procedures dat er ergens in de beslissingsketen ernstige inschattingsfouten zijn gemaakt. Nog erger zou zijn als op het operationele niveau informatie is achtergehouden, waardoor op het politieke niveau verkeerde beslissingen zijn genomen. Die vragen moeten tot op de bodem worden uitgezocht.
Maar dat verandert niets aan het feit dat er aan het eventuele uitvallen van de elektriciteit een politieke verantwoordelijkheid is verbonden. Als een dergelijke calamiteit zich zou voordoen, rijst onvermijdelijk de vraag naar de rol die minister Marghem in het hele proces heeft gespeeld. Over diploma’s zal dat debat niet gaan.
Dat minister van Energie Marghem geen ingenieur is, doet niet ter zake