Duitsland ‘regulariseert’ afgewezen asielzoekers
Vluchtelingen van wie de asielaanvraag afgewezen is en die niet terugkunnen naar hun thuisland, mogen in Duitsland blijven als ze werk hebben en goed geïntegreerd zijn.
De Duitse regering hakte in de nacht van maandag op dinsdag de laatste moeilijke knopen door over een Duitse migratiewet. Dat er zo’n wet zou komen, die bepaalt wie onder welke voorwaarden welkom is in Duitsland, was afgesproken in het regeerakkoord. Het gaat om migranten uit ‘derde landen’, die geen lid zijn van de Europese Unie. Binnen de EU geldt vrij verkeer en verblijf van personen en werknemers.
Maar de drie regeringspartijen waren het niet eens over wat er moet gebeuren met afgewezen asielzoekers die niet terug kunnen naar hun herkomstland, maar die inmiddels in Duitsland werk hebben gevonden en goed geïntegreerd zijn. Zij worden nu ‘geduld’, maar blijven vastzitten in een onzeker statuut.
Van rijstrook veranderen
De meerderheid van de CDU en vooral de Beierse CSU vinden dat de twee kanalen om legaal naar Duitsland te migreren – via het asielrecht en via de arbeidsmarkt – absoluut gescheiden moeten blijven. Maar de SPD en een deel van de CDU meenden dat afgewezen asielzoekers van ‘rijstrook’ moeten kunnen veranderen: zij moeten een verblijfsvergunning kunnen krijgen zoals migranten die naar Duitsland komen om er te werken.
In het compromis dat werd uitgedokterd, blijven de twee trajecten principieel van elkaar gescheiden. In de realiteit komt er toch een mogelijkheid om van de asielprocedure over te stappen naar arbeidsmigratie. De nieuwe migratiewet zal vastleggen aan welke criteria zo’n afgewezen asielzoeker moet voldoen om toch een statuut te krijgen. Dat zal niet alleen de asielzoeker, maar ook zijn werkgever meer zekerheid en uitzicht bieden op een langdurig verblijf.
De SPD ijvert al jaren voor de invoering van een volwaardige migratiewet in Duitsland, naar Canadees model. Maar zo’n wet werd jarenlang tegengehouden door de christendemocraten die zegden dat Duitsland ‘geen migratieland’ is en migranten genoeg heeft.
Maar de demografische ontwikkeling – de krimpende bevolking – en de boomende economie hebben hen gedwongen het geweer van schouder te veranderen. Duitsland heeft dringend migranten nodig. Volgens ramingen van het Institut für Arbeitsmarkt und Berufsforschung (IAB) zijn er jaarlijks 400.000 migranten nodig om de inkrimping van de bevolking te compenseren. Maar in 2017 kregen slechts 126.000 mensen een werkvergunning, schreef de Süddeutsche Zeitung gisteren.
Het hoofddoel van de nieuwe wet is om het gekwalificeerde, goed geschoolde arbeidskrachten makkelijker te maken om naar Duitsland te migreren. Het gaat niet (alleen) om hoogopgeleide mensen: die kunnen al via een Europese blue card in Duitsland aan de slag.
Volgens de nieuwe wet moet ook al wie een voldoende beroepsopleiding heeft gevolgd en een job vindt in Duitsland, daar zijn vak kunnen uitoefenen. De erkenning van buitenlandse diploma’s wordt daartoe vereenvoudigd. De overheid zal ook, samen met het bedrijfsleven, actief op zoek gaan naar geschoolde werknemers die over de nodige kwalificaties beschikken.
Geen uitkeringen
De SPD ijvert al jaren voor een volwaardige
migratiewet in Duitsland, naar Canadees model. Zo’n wet werd jarenlang tegengehouden door de christendemocraten
Wie voldoende gekwalificeerd is maar nog geen arbeidscontract heeft, kan een visum voor hoogstens zes maanden krijgen om in Duitsland een baan te zoeken. De voorwaarde is wel dat hij of zij over voldoende middelen beschikt om tijdens die zoektocht in de eigen levensbehoeften te voorzien: er geldt geen recht op sociale uitkeringen.
Experts reageerden gisteren gemengd op het compromis. Wat de SPD kon lospeuteren, staat nog altijd ver van het Canadese model. De oppositiepartijen FDP en de groenen vinden daarom dat de wet lang niet ver genoeg gaat.