Op campagne met de MR
‘Iedereen is een beetje bang voor zondag’
BRUSSEL I ‘Het viel nog best mee, vond ik. Het ging ons vrij makkelijk af.’ Een MRexcellentie blikt ontspannen terug op de Kamerdebatten deze week, over de State of the Union van premier Charles Michel (MR). Het moet zijn dat ze binnen de regering niet snel meer onder de indruk zijn van het gebeuk door de oppositie. Want PSspits Laurette Onkelinx hield zich niet in. ‘De huidige minister van Pensioenen (Daniel Bacquelaine, MR, red.), weet u wat die zei tijdens de vorige kiescampagne? “Langer werken dan 65? Da’s ketterij, c’est une héresie!” Maar wat deed de regering zodra ze gevormd was? Het tegenovergestelde, de mensen langer laten werken! Alweer een voorbeeld van hoe de MR de kiezers bedriegt!’
Dat de MRministers tegen een stootje kunnen, betekent niet dat iedereen er bij de Franstalige liberalen gerust op is. De MR deed het in 2012 bijzonder goed en veroverde meer burgemeestersposten dan de PS. Maar nu moet dat terrein verdedigd worden. Ook in de partijtop beseffen ze dat een (lichte) daling, onvermijdelijk wordt. De MRkandidaten worden in hun gemeente immers lang niet alleen aangesproken over de staat van de voetpaden en lokale mobiliteitsplannen. De dreiging van een blackout, bijvoorbeeld, komt po litiek gezien op een rampzalig moment. Minister van Energie Marie Christine Marghem (MR), behept met een bovenaards dik vel, laat dat haar burgemeestersambities in Doornik niet in de weg staan.
Bezorgde burgers die haar over de elektriciteitsproblemen aanspreken, krijgt ze met een overdonderend geloof in zichzelf binnen de kortste keren gerustgesteld. (DS 6 oktober). We zagen het haar doen. Maar daarmee zijn alle andere Waalse MRkandidaten niet geholpen wanneer ze op stemmenjacht gaan in gemeenten die níet Doornik heten.
‘Très, très difficile’
In Bergen bijvoorbeeld. ‘C’est une campagne très, très difficile’, geeft Richard Miller toe. Miller leidt het Centre Jean Gol, de studiedienst van de MR. ‘Ik steun de maatregelen van de regering ten volle, maar soms zijn ze moeilijk uit te leggen aan de mensen.’ Hij kent de twee werelden, hij is Kamerlid en gemeenteraadslid in Bergen. ‘Iedereen is een beetje bang voor zondag. Misschien is daar wel geen reden toe, maar we hebben vier jaar voortdurend klappen gekregen van de anderen, dat kruipt in de kop.’
Kwetsbare klanten
Vooral de pensioenmaatrege len en de geplande degressiviteit van de uitkeringen baren veel mensen zorgen. ‘Zeker hier. Dit is Henegouwen, een erg rode en een erg arme streek. De hervormingen van de regeringMichel komen hier misschien wel het hardste aan’, zegt hij. ‘En ze zijn bovendien erg makkelijk aan te vallen. Hier wonen veel kwetsbare mensen die vrezen dat we hun uitkeringen gaan afpakken, wat trouwens niet het geval is. Heeft u gehoord hoe Wouter Beke (CD&V) in de Kamer het beleid verdedigde? Er is nog nooit zoveel geld naar de sociale zekerheid gegaan. Met onze open lijst kunnen we de kritiek voor een deel omzeilen.’
Open lijst? Omzeilen? De MR staat inderdaad niet op de kieslijsten in Bergen. Miller heeft de derde plaats bij ‘Mons en Mieux’, het open project van de ambitieuze jonge liberaal GeorgesLouis Bouchez, die Di Rupo wil onttronen. Nu goed, de PS is in Bergen zo machtig dat de lat iets lager ligt. De absolute meerderheid breken zou al mooi zijn. En ook dat zal niet makkelijk zijn, de PS zou zeven zetels moeten verliezen. Maar één ding is zeker, onder MRvlag zou het zeker niet gelukt zijn. ‘Ik heb goed opgelet de voorbije jaren en gezien hoe de PS haar campagne aanpakt. Ik ga nu naar dezelfde plekken als zij. Het is hier dat we
de mensen moeten overtuigen’, vertelt Bouchez ons wanneer we hem volgen op campagne in een café vol ‘kwetsbare’ klanten, aan het station van Bergen. ‘Als ik een MRlijst zou trekken, zouden die mensen hier zelfs niet naar me willen luisteren.’
‘Geen federale bonus’
Ook in Luik is het geen zuivere MR die naar de sjerp dingt. ‘Wij zijn MR pour Liège’, zegt Senaatsvoorzitter en lijsttrekker Christine Defraigne (MR). De federale regeringsdeelname van de MR doet haar lokaal geen deugd. ‘Er is geen federale bonus, neen. De mensen spreken ons op het beleid aan en uiteraard ook over de samenwerking met de NVA. Dat is trouwens ook de favoriete sport van de meerderheid hier (een coalitie van PS en CDH, red.).’
Defraigne heeft zware kritiek op het beleid van PSburgemeester Willy Demeyer en wil zich daar dan ook op concentreren. ‘We leggen de mensen daarom uit wij de
Luíkse MR zijn. We hebben al meerdere keren afstand genomen van de federale politiek.’
Met dat laatste heeft ze zich begin dit jaar de woede van de partijtop op de hals gehaald. De Luikse gemeenteraad – waar Defraigne de MRfractie leidt – stemde unaniem een motie tegen de federale plannen rond de ‘woonstbetredingen’. Burgers die vluchtelingen opvangen zouden daarmee ook in de problemen komen. ‘Dat protest is hier begonnen. En dat hebben we mogen horen, amai’, zegt Defraigne. ‘Maar we zijn niet over één nacht ijs gegaan. Ik ben advocate en ik heb de teksten zeer goed gelezen en verschillende mensen gecontacteerd, ook onderzoeksrechters. Die plannen zaten echt niet goed. Ce n’était pas nous.’ Na Luik volgden nog een pak andere steden en gemeenten. Het wetsontwerp is inmiddels afgevoerd en de politica zegt dat ze massa’s steunbetuigingen kreeg van liberale collega’s.
Cash for Theo
Op de kickoff van de lokale campagne, drie weken geleden in Brussel, zijn de lampen blauw en de sfeer is goed. Toch ontwijkt MRvoorzitter Olivier Chastel de MRbashing niet. Chastel kent zijn partij en is niet doof. ‘Als we degenen willen trotseren die ons dag na dag proberen te destabiliseren en ons van alle denkbare kwaad beschuldigen, dan moeten we aan pedagogie doen’, zegt hij.
Net als Michel deze week in de Kamer, richt hij de spot op de positieve kanten van het regeringswerk: de jobcijfers, de leeflonen die gestegen zijn, de effecten van de taxshift ‘waardoor de mensen netto 140 euro per maand meer overhouden’ én de blokkering van communautaire oprispingen.
Over dat laatste gesproken, wringt de alliantie met de NVA nog, als enige Franstalige partij? Want NVAstaatssecretaris Theo Francken is toch ook in Franstalige polls zeer populair? Een MRregeringstopper nuanceert. ‘Zijn overdrijvingen betalen we in Wallonië cash. De MR is verdeeld over migratie. Sommigen willen een erg strenge aanpak, anderen zijn voor een meer menselijk beleid. Zij hebben het lokaal natuurlijk erg moeilijk als andere partijen hen onder druk zetten.’
Dat vertaalt zich ook in de manier waarop er over een mogelijke regeringMichel II gedacht wordt. ‘Charles Michel is op dit moment echt de chef van de partij. Zijn positie is niet gecontesteerd; hij is de baas’, zegt Miller. ‘Maar opnieuw als enige met de NVA in een regering stappen, dat zal moeilijk liggen. Ik denk dat we een andere Franstalige partij nodig hebben, nu staan we erg geïsoleerd.’ In de regering wordt die mening niet gedeeld: ‘Dat zou dan een linksere partij moeten zijn en dat zou direct veel meer spanningen opleveren. Neen, de combinatie Theo Francken met pakweg het CDH, dat zou een permanente crisis opleveren.’
‘Als ik een MRlijst zou trekken, zouden die mensen hier zelfs niet naar me willen luisteren’
GEORGESLOUIS BOUCHEZ
Lijsttrekker ‘Mons en Mieux’
‘We leggen de mensen uit dat wij de Luíkse MR zijn. We hebben al meerdere keren afstand genomen van de federale politiek’
CHRISTINE DEFRAIGNE
Senaatsvoorzitter en kandidaatburgemeester Luik