Een klap die lang kan nazinderen
Net als bij de affaireBellemans begin jaren 80 davert het Belgische voetbal op zijn grondvesten. De mogelijke gevolgen zijn enorm.
BRUSSEL I De grootschalige politieactie, waarbij gisteren alles samen liefst 220 politieagenten betrokken waren, herinnert sterk aan het omkoopschandaal dat het Belgische voetbal begin jaren 80 op zijn kop zette. Maar dan nóg groter. Boven op de 44 huiszoekingen in eigen land, onder meer bij Anderlecht, Club Brugge, AA Gent, Racing Genk, Standard, KV Oostende, Kortrijk, KV Mechelen en Lokeren, vonden er ook dertien in het buitenland plaats (in Frankrijk, Luxemburg, Cyprus, Montenegro, Servië en Macedonië). Verder werden er ook huiszoekingen verricht bij onder meer exadvocaten en juweliers, en werden twee journalisten als getuige verhoord.
Bijna 35 jaar geleden belandde de Brusselse onderzoeksrechter Guy Bellemans in een zoektocht naar een zwartgeldcircuit eveneens in de achterkamers van het Belgische topvoetbal. Net als nu botste het gerecht ook toen in het onderzoek naar grootschalige fiscale fraude al snel op sporen van matchfixing.
De belangrijkste verschillen? Het huidige fraudeonderzoek focust zich niet op clubleiders, maar wel op de almachtige spelersmakelaars. Bovendien zijn er deze keer sterke aanwijzingen dat de degradatiestrijd in de Jupiler Pro League eind vorig seizoen werd gemanipuleerd – onder meer de match tussen KV Mechelen en WaaslandBeveren – terwijl het destijds alleen ging om de kampioenswedstrijd tussen Standard en Waterschei in 1981’82.
Dat coach Raymond Goethals toen samen met Standardvoorzitter Roger Petit aanvoerder Eric Gerets had ingeschakeld om via winstpremies die wedstrijd te kopen, werd pas enkele seizoenen later duidelijk (in 1984). Ook toen ging het gerecht daarbij erg zorgvuldig tewerk. Bijvoorbeeld door de huiszoekingen en verhoren te plannen tijdens een interlandweek, toen het competitievoetbal stillag. Dat gaf de speurders extra tijd om de hoofdbetrokkenen stevig aan de tand te voelen.
In tegenstelling tot de huidige operatieSchone Handen waren de meeste betrokken spelers in de Bellemansaffaire toen namelijk aan het trainen met de nationale ploeg. Gerets, bijvoorbeeld, die zijn vriend Roland Janssen had benaderd, werd de dag voor een oefeninterland tegen WestDuitsland door de Bijzondere Opsporingsbrigade (BOB) van de training geplukt.
Zheyun Ye
Het bleek het begin van een gigantische fraudezaak, net als de gokaffaire rond de Chinees Zheyun Ye bijna twintig jaar later. Dat lijkt deze keer dat niet anders te worden. Opnieuw dreigt het voetbal een enorme klap te krijgen. Met als belangrijk verschil dat er nu geen Rode Duivels bij het onderzoek betrokken lijken. Noch Veljkovic, noch Bayat hebben dat soort Belgische topspelers die dezer dagen meestal in buitenlandse competities spelen in hun portefeuille. En dat ook de gokmaffia buiten schot blijft.
Operatie ‘Schone Handen’ heeft duidelijk de bedoeling om de augiasstal van de makelaarswereld – die commissies, salarissen en andere verloningen vaak buiten het zicht van de fiscus houdt – grondig uit te mesten. Maar de grootste bom onder ons voetbal is wellicht dat mogelijk ook twee topscheidsrechters bij matchfixing betrokken zijn.
Potentieel is dat een enorme klap voor de geloofwaardigheid van ons voetbal. Tel daarbij de mogelijke betrokkenheid van grote namen in de trainers en managerswereld, onder wie exAnderlechtmanager Herman Van Holsbeeck en huidige Club Bruggecoach Ivan Leko
Toparbiters die mogelijk betrokken zijn, Van Holsbeeck en Leko die verhoord worden: de schade kan enorm zijn
In tegenstelling tot de affaireBellemans focust het huidige onderzoek zich op individuen en niet op de voetbalclubs zelf
(een goede vriend van Dejan Veljkovic, red.), en je begrijpt dat dit verregaande gevolgen kan hebben.
Onthoofde Duivels
Hoe zwaar de gevolgen zullen zijn, blijft afwachten. Al valt op dat operatie Schone Handen zich focust op individuen – spelers, trainers en makelaars) en niet op de voetbalclubs zelf. 35 jaar geleden schikten veel clubs, waaronder ook Anderlecht, de fiscale fraude uiteindelijk met de fiscus, waardoor er vooral sportief gevolgen waren. Eric Gerets, die in 1983 naar de Italiaanse topper AC Milan was getransfereerd, werd daar aan de deur gezet. De rechtsback werd aanvankelijk voor drie jaar geschorst, later werd dat herleid tot één jaar. Ook trainer Raymond Goethals en voorzitter Roger Petit, net als zowat de hele kampioensploeg van Standard, kregen schorsingen opgelegd. Alleen Arie Haan, naar China ‘gevlucht’, ontliep uiteindelijk zijn straf.
Op het EK in Frankrijk zouden de onthoofde Rode Duivels – zonder Gerets en Meeuws – in 1984 kansloos uitgeschakeld worden in de eerste ronde. Maar vooral Standard kreeg een klap die lang nazinderde. De Rouches zagen hun beste spelers vertrekken en zouden 25 jaar moeten wachten op een nieuwe titel.