Laagste aantal nieuwe fietspaden in jaren
De vernieuwing van Vlaamse fietspaden slabakt. Het aantal aangelegde kilometer was in jaren niet zo laag. ‘We focussen op dure missing links.’
BRUSSEL I In 2011 legde Vlaanderen meer dan dubbel zoveel kilometer nieuw fietspad aan als vorig jaar. Ook in 2014 werd de kaap van de 300 kilometer nog gerond. Sindsdien neemt het aantal af, tot vorig jaar nog maar 161 kilometer (zie grafiek).
Nochtans is het Vlaamse fietspadennetwerk verre van afgewerkt. Bij de meest recente metingen in 2015 voldeden bijna zes op de tien fietspaden niet aan de richtlijnen die de overheid aan zichzelf heeft opgelegd. Die bepalen onder meer hoe breed fietspaden horen te zijn en wat een veilige afstand is tussen de fietsers en het overige verkeer.
In OostVlaanderen, dat met 65 procent het hoogste aandeel nietconforme fietspaden heeft (samen met Limburg), werd vorig jaar het laagste aantal kilometer gerealiseerd: 17. Antwerpen kreeg met 51 kilometer de meeste nieuwe infrastructuur. Het gaat daarbij ook om vervangingen. Fietspaden die de gemeenten en provincies met hun eigen budget aanleggen, zijn niet in deze cijfers opgenomen.
‘De kloof tussen retoriek en re alisaties inzake fietsbeleid wordt alsmaar groter’, zegt Joris Vandenbroucke, SP.Afractieleider in het Vlaams Parlement. Hij kreeg de cijfers van minister van Mobiliteit Ben Weyts (NVA). ‘Terwijl de minister zwaait met “recordinvesteringen”, neemt het aantal kilometer nieuw fietspad in Vlaanderen stelselmatig af.’
Magische drempel
Het is een opvallende vaststelling: nooit eerder ging meer geld naar infrastructuur voor fietsers. Vorig jaar werd voor het eerst de ‘magische drempel’ van honderd miljoen euro overschreden. Hoe valt dat te rijmen met de sterke
‘In het verleden heeft men moeilijke stukken te vaak links laten liggen, omdat men focuste op het aantal aangelegde kilometer’
JEROEN TIEBOUT Woordvoerder Vlaams minister Ben Weyts (NVA)
daling in het aantal kilometers nieuw fietspad?
‘We investeren meer in missing links’, duidt Veva Daniels, woordvoerder van het Agentschap Wegen en Verkeer. Een omslag in het beleid, dus. ‘Er gaat meer budget naar dure, noodzakelijke projecten.’ Zo is vorig jaar 4,3 miljoen euro besteed aan een nieuwe brug over het kanaal BrusselCharleroi en ging 3,15 miljoen euro naar de fiets en voetgangersbrug aan de Anwerpse IJzerlaan. ‘Over veel kilometer gaat dat niet, maar die projecten lossen wel belangrijke knopen op of vervangen een gevaarlijke oversteek.’
‘Wij investeren waar de vraag het grootst is’, zegt de woordvoerder van minister Weyts. Het aantal nieuw aangelegde kilometers noemt hij ‘een fout criterium’. ‘In het verleden heeft men moeilijke stukken te vaak links laten liggen, omdat men focuste op het aantal aangelegde kilometer.’
Onteigening nodig
Het Agentschap Wegen en Verkeer wijst erop dat de kosten voor de aanleg van nieuwe fietspaden ‘marginaal’ zijn, als je ze vergelijkt met het oplossen van missing links. ‘Maar het is niet omdat ze goedkoper zijn, dat ze ook eenvoudiger zijn.’ Vaak zijn onteigeningen nodig, omdat huizen te dicht bij de weg staan. Dan moeten procedures worden opgestart die soms vele jaren kunnen aanslepen.
Vandenbroucke vindt het ‘een goede zaak dat er fietstunnels worden aangelegd en dat missing links worden ingevuld’. ‘Maar dat is geen excuus voor deze dalende trend. Het moet toch geen ofofverhaal zijn? Wie wel eens door Vlaanderen fietst, weet dat er nog veel te veel gewestwegen zijn zonder deftig fietspad, maar met alleen wat stippellijntjes. Ook daar moet aan gewerkt blijven worden.’