Wie als artiest de radio wil halen, moet geld betalen
Wie bij de nieuwe stadsradio VBRO de ‘Trotsplaat van de week’ wil worden, kan daar gewoon voor betalen. 56 keer per week gedraaid worden, kost een artiest zo’n 1.500 euro. ‘We zijn een commerciële zender’, zegt de VBRObaas. ‘We hoeven aan niemand verantwoording af te leggen.’
De oorspronkelijk Brugse radiozender VBRO (Vrije Brugse RadioOmroep) kreeg begin dit jaar door het kabinet van de minister van Media Sven Gatz (Open VLD) een van vier felbegeerde nieuwe stadsradiofrequenties toebedeeld. Tot vorig jaar zond de omroep enkel uit in West en OostVlaanderen, maar met de nieuwe licentie is de VBRO sinds januari ook te beluisteren in grote delen van Antwerpen, VlaamsBrabant en Limburg.
Gatz had vier licenties veil voor dit soort netwerkradio’s. Om Vlaamse artiesten te ondersteunen, kende hij één daarvan toe aan een station dat specifiek Vlaamse en Nederlandse muziek in de kij ker zou zetten. Het is die licentie die de VBRO in handen gekregen heeft.
Maar onder die Nederlandstalige artiesten is nu gemor te horen over ‘unieke’ artiestenpakketten die de VBRO hen aanbiedt. Dat zijn mediapakketten waarbij de zender artiesten laat betalen voor zowel reclamespots als airplay en redactionele aandacht.
De Standaard kreeg de brochure in handen waarin die pakketten uit de doeken gedaan worden. Daarin staan twee formules beschreven: ‘het artiestenpakket Zilver’ en ‘het artiestenpakket Goud’. Voor de eerste formule betaalt de artiest 1.195 euro. In ruil daarvoor krijgt hij een pakket met reclamespotjes, een radiointerview, een videoopname voor de website en aandacht op de website, de sociale media en de nieuwsbrief van de zender. Bovenop die te betalen som doen de artiesten ook nog eens twee gratis optredens. Het artiestenpakket Goud (1.495 euro) gaat nog een stapje verder: in die formule betaalt de artiest al het bovenstaande én wordt zijn single ook nog eens een week lang ‘Trotsplaat’. Dat houdt in dat de zender de plaat om de drie uur speelt, wat overeenkomt met 56 keer per week.
Behalve de brochure kon De
Standaard ook mails inkijken waarin de formules aan artiesten worden voorgesteld. Die waren ondertekend door iemand met een dubbele functie: ‘presentator’ en ‘salesmanager’. Dat toont aan hoezeer commerciële en redactionele
‘Bij de VBRO is de redactionele onafhankelijkheid compleet zoek’
KATIA SEGERS
Mediaspecialist SP.A
belangen bij de VBRO door elkaar lopen.
VBROdirecteur Frederik Thomas maakt geen geheim van die werkwijze. ‘We zijn een honderd procent commerciële zender, we kregen geen subsidies en hebben aan niemand verantwoording af te leggen’, zegt hij. ‘Deze formule is bedoeld voor artiesten die hun single op een welbepaald moment als Trotsplaat willen promoten. Een nummer kan ook Trotsplaat worden zonder dat wij daar geld voor krijgen, maar dan bepalen wij zelf de timing. En ook als een artiest wil betalen, moet onze muziekredactie zijn plaat nog altijd eerst goedkeuren. Als er artiesten misnoegd zijn, zijn het waarschijnlijk diegenen die alsnog uit de boot gevallen zijn.’
Thomas zegt dat de betaalformules binnen de VBRO bedacht zijn, maar dat het idee van betalen voor airplay in Nederland dagelijkse kost is. In Vlaanderen alvast niet. ‘Dit gebeurt elders nooit, met playlists wordt niet gesjacherd’, zegt een Vlaamse radiomaker. Hij wordt daarin bijgetreden door iedereen in de sector die we contacteerden. Een manager die al enkele jaren in Nederland en België actief is, zegt ‘van geen enkele andere zender – Belgische of Nederlandse – ooit een soortgelijk voorstel te hebben gekregen’.
Telt mee voor Ultratop
Die manager geeft toe dat hij de VBRO enkele jaren geleden twee keer betaald heeft voor een Trotsplaat. ‘Ik was net begonnen en wist niet beter. Ik dacht dat het zo werkte. Tot ik met andere radiozenders in contact kwam en besefte dat dat niet zo was’, zegt hij. Dat de Trotsplaat niet altijd betalend is, wordt wel bevestigd door een bekende Vlaamse artiest. Kleinere vissen die we contacteerden zeggen wel de indruk te hebben niet gedraaid te worden als ze niet betalen.
Het is ironisch dat net de radiozender die van de minister een licentie kreeg vanwege zijn Nederlandstalig profiel, geld aan Vlaamse artiesten vraagt om hun plaatjes te draaien. Een extra bezorgdheid is dat de playlists van de VBRO meetellen voor notering in de officiële Ultratoplijsten. Al blijft het gewicht van de zender beperkt – er luisteren dagelijks amper 29.000 mensen – toch ziet het ernaar uit dat via de betaalformules van VBRO hogere noteringen in die lijsten onrechtstreeks ‘gekocht’ kunnen worden. Bovendien is de praktijk in strijd met het Mediadecreet. ‘De scheiding tussen redactionele aandacht en commerciële boodschappen moet duidelijk zijn’, zegt Katia Segers (SP.A). ‘Bij VBRO is de redactionele onafhankelijkheid compleet zoek.’
Al één licentie afgestaan
Dit nieuws komt aan de oppervlakte op een moment dat er ongenoegen heerst over de manier waarop de licenties aan de stadsradio’s zijn toegekend. Hit Radio, heeft na een kort geding zijn licentie al moeten afstaan wegens fouten in het aanvraagdossier. Ook tegen de VBRO loopt een procedure bij de Raad van State, aangespannen door Familyradio. ‘Familyradio is ervan overtuigd dat de VBRO in zijn aanvraagdossier allerlei dingen beloofd heeft die de zender niet in de praktijk gebracht heeft’, zegt Christiaan Lesaffer, de advocaat van Familyradio.
Segers wil de minister over deze zaak in het parlement ondervragen. ‘De zender heeft van minister Gatz net een erkenning gekregen. Ik wil van hem horen of en hoe hij zal optreden’, zegt ze. De minister wilde gisteren zelf niet reageren.