In Jemen dreigt de hongersnood
De Verenigde Naties trekken aan de alarmbel: 17 miljoen mensen kunnen sterven aan ondervoeding.
BRUSSEL I Acht miljoen Jemenieten weten niet wanneer hun volgende maaltijd komt. 17 tot 22 miljoen mensen leven in Jemen in voedselonzekerheid. Dat betekent dat de ondervoeding hen fataal wordt als ze geen hulp krijgen. Dat zijn enorme getallen, en toch wordt de wereld niet wakker.
Jemen, een land van zo’n 28 miljoen inwoners dat bijna twintig keer zo groot is als België, staat niet op onze radar. Het ligt in de schaduw van SaudiArabië. Letterlijk, want sinds 2015 vechten de Saudi’s er een vuile oorlog uit tegen Houthirebellen, die door Iran worden gesteund. En de bevolking is daar de dupe van.
Het land, dat bijna geen eigen landbouwopbrengsten heeft, moet zo goed als alles importeren langs havens. De belangrijkste haven, Hodeida, ligt in het noorden van het land, in een gebied dat onder de controle van de Houthi’s staat en dus geregeld door de Saudi’s gebombardeerd wordt.
Moeilijkst bereikbaar
Vroeger brachten privéschepen voedsel en medicijnen naar Hodeida, maar die boten blijven nu weg. Nu moeten internationale hulporganisaties die leveringen overnemen. ‘Vorig jaar wilden we insuline per schip binnenbrengen, maar we hebben dagen moeten wachten vooraleer we konden aanmeren. De tijd drong, want insuline is in die omstandigheden maar beperkt houdbaar’, zegt Trui Van Ackere, Disaster Response Officer bij het Rode KruisVlaanderen. Ze vertelt dat het geregeld gebeurt dat de bevoorradingsschepen dagenlang moeten wachten of dat ze hun voorraad maar gedeel telijk kunnen ontladen.
Eenmaal de hulpgoederen aan land zijn, komt het volgende obstakel: hoe raken het voedsel en de medicijnen verdeeld? De wegen zijn kapot, de vrachtwagens en de loodsen kunnen worden gebombardeerd. Dit is een oorlog die de basisregels van het interna tionaal humanitair recht schendt, wanneer de civiele infrastructuur en de voorzieningen van hulporganisaties worden aangevallen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Jemen boven aan de lijst staat van landen die het moeilijkst bereikbaar zijn voor humanitaire hulp. Op de website van Acaps, een ngo die de humanitaire noden en hulp in de wereld monitort, zie je dat het land nog slechter scoort dan Afghanistan.
‘De bevoorrading wordt nog moeilijker’, zegt Caroline Ducarme van Artsen Zonder Grenzen aan de telefoon vanuit Sanaa. Dat komt volgens haar niet alleen door de oorlog, maar ook door de tergend langzame bureaucratie in het land. In de AZGcentra zien ze de gezondheidsproblemen bij de bevolking toenemen. ‘Veel mensen raken moeilijk bij de medische voorzieningen. Dat komt omdat het gevaarlijk is, maar ook omdat – als gevolg van de oorlog – het openbaar vervoer te duur is geworden. Het land kampt met een gierende inflatie en veel ambtenaren zijn al maanden niet betaald’, vertelt Ducarme.
’Conflict niet langer met wapens voeden’
In een spoedzitting in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zei de VNnoodhulpcoördinator Mark Lowcock dat de hongersnood, die er op korte tijd aankomt, ‘groter kan zijn dan alles wat de experten in dit gebied in hun professioneel leven al meegemaakt hebben’. Hij sprak van een point of no return.
‘De infrastructuur is zo zwaar beschadigd dat niet alle mensen in nood snel kunnen worden bereikt’, zegt Katrien De Bock van Oxfam Solidariteit. ‘We hebben een politieke oplossing nodig die een einde maakt aan de gevechten en de vernielingen. Maar die is nog niet in zicht.’
De Belgische minister van Ontwikkelingssamenwerking, Alexander De Croo, trekt 5,5 miljoen euro extra humanitaire hulp uit voor Jemen. Dat geld gaat naar het VNkinderrechtenfonds UNICEF en het vluchtelingenfonds UNHCR. Sinds het begin van de burgeroorlog heeft België al meer dan 25 miljoen euro aan humanitaire hulp vrijgemaakt voor Jemen. De Croo vraagt nog eens aan de gewesten om ‘het conflict niet langer met wapens te voeden’.
SaudiArabië is een van de belangrijkste klanten van de Waalse wapenmaker FN Herstal. ‘Zolang we met wapenleveringen dit conflict blijven voeden, zal de humanitaire waanzin niet stoppen.’
‘Politieke oplossing voor conflict is nog niet in zicht
KATRIEN DE BOCK Oxfam Solidariteit