Een gouverneur niet politiek benoemen?
Ondanks een objectieve selectieprocedure liggen de NVA en Open VLD op ramkoers over de opvolging van OostVlaams provinciegouverneur Jan Briers.
Moeilijker dan je denkt
BRUSSEL I ‘Een farce’, noemden ze het eerlijk binnen de regering. Wat vrijdagochtend nog begon met een voordracht van een nieuwe provinciegouverneur voor OostVlaanderen, eindigde ’s middags in een straatgevecht tussen coalitiepartners NVA en Open VLD. In afwachting van een doorbraak neemt een waarnemend gouverneur vanaf donderdag de honneurs waar, in plaats van de afzwaaiende Jan Briers.
Hoe kon het opnieuw zover komen? Om niet opnieuw in een politieke discussie over postjes te vervallen, lanceerde de Vlaamse regering dit jaar een onafhankelijke selectieprocedure. Iedere Vlaming kon sinds april intekenen op de open vacature voor provinciegouverneur. Meer dan 100 kandidaten stuurden hun cv. En toch draaide het weer uit op politiek bekvechten.
Geen duidelijke ranking
‘In 2013 vroeg Open VLD om de procedure voor het ambt van provinciegouverneur te depolitiseren en dat is ook gebeurd’, benadrukt bevoegd Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (NVA). ‘Sinds maart is alles via een onafhankelijk selectiekantoor verlopen. Zij hebben mij na verschillende gesprekken een lijst van 15 kandidaten bezorgd.’ Tot daar geen problemen.
Alleen geeft Homans zelf aan dat het selectiekantoor geen specifieke ranking doorgaf. De vijftien kandidaten moesten daarom elk apart nog eens op gesprek bij de regeringstop. Homans ging zelf door de testen en stelde naar eigen zeggen vast dat uit die lijst maar ‘één kandidaat het best scoorde op de verschillende competenties’. Dat bleek Wim Leerman, de directeur van stad Aalst. ‘Die voordracht heb ik dan officieel gedaan.’
Coalitiepartij Open VLD stelde onmiddellijk vragen bij die keuze, aangezien Open VLDKamerlid Carina Van Cauter volgens hen als beste uit de gesprekken was gekomen. Volgens CD&V gaf juist Peter Vansintjan, de huidige kabinetschef van Kris Peeters, ‘overduidelijk’ de beste indruk. Al kon CD&V, die zelf al twee provinciegouverneurs levert, wel leven met de uitleg van Homans.
Kleurloos?
Homans benadrukte ook dat haar kandidaat Wim Leerman een politiek onafhankelijke keuze is. De man heeft inderdaad geen partijkaart, maar draagt wel een geschiedenis mee. Hij is de neef van NVAondervoorzitter Sander Loones en kwam in 1994 bij de lokale verkiezingen in Koksijde op als Volksuniër op de lijst van vader Loones. Als algemeen directeur van de stad Aalst werkt Leerman ook nauw samen met de plaatselijke NVAburgemeester Christoph D’Haese.
Voldoende reden voor viceministerpresident Bart Tommelein (Open VLD) om nog harder op de rem te staan en zijn partijgenote Carina Van Cauter niet zomaar te lossen. ‘De liberalen doen alsof OostVlaanderen van hen is’, klinkt het bitter bij de NVA. De partij wijst er fijntjes op dat de tante van Leerman lijstduwer is voor Open VLD in Oostende.
Voor Homans kan er intussen geen sprake meer zijn van een andere voordracht. ‘Die is heel objectief opgebouwd en ik ga dus geen risico lopen op procedures bij de Raad van State’, benadrukt ze. ‘Open VLD heeft een onafhankelijke procedure gevraagd en gekregen. Dan moet ze er ook de gevolgen van dragen. We gaan hier al zeker niet de politieke tapijtenmarkt mee opgaan. Ik ben niet om te kopen met andere politieke manoeuvres.’
Met die laatste opmerking wijst Homans zelf op de geruchten dat deze discussie ook gekoppeld zou kunnen worden aan de aanstelling van een nieuwe provinciegouverneur voor VlaamsBrabant in 2019. De partijen houden ook dichterbij nog altijd een aantal politieke hefbomen in handen. Zo zijn er nog geen afspraken over de meerderheid in de OostVlaamse deputatie en is de coalitievorming in Gent ook nog aan de gang.
Was al die zever nodig?
‘Laten we eerlijk zijn: dit is veel moeite om niets’, zegt een OostVlaamse gedeputeerde over de nieuwe onafhankelijke selectieprocedure. ‘Ik heb nooit slechte gouverneurs gekend. Iedereen zijn geweten is nu natuurlijk gesust, maar is het zo erg om rekening te houden met de evenwichten in dit land?’
Ook binnen de regering gaan alweer stemmen op om de procedure, die uiteindelijk toch weer tot politieke discussie leidt, te schrappen. ‘Als we uiteindelijk toch niet kunnen kiezen, waarom was al die zever dan nodig?’
‘We gaan hier al zeker niet de politieke tapijtenmarkt mee opgaan. Ik ben niet om te kopen met andere politieke manoeuvres’
LIESBETH HOMANS (NVA)
Minister van Binnenlands Bestuur