‘Soms voelt het alsof ik in NoordKorea woon’

volgen op Instagram populaire, vaak mooie meisjes: Vera Camille, Monica Geuze en Camille Botten, het zijn klinkende namen bij tienermeisjes.

‘Het stoort me niet dat perfectie zo belangrijk is op Instagram. Maar iemand als Vera Camille, die wat molliger is en bezig is met body positivity, inspireert me meer dan zo’n perfect grietje’, zegt Babette. ‘Instagram is een filterwereldje. Veel foto’s zijn bewerkt, ik doe het zelf dus ik zie het bij anderen. Ik probeer me niet al te veel te spiegelen.’

Rebeca heeft ‘een dubbel gevoel’ bij influencers. ‘Ik amuseer me ermee, het is leuk om de producten of hun tips uit te testen. Maar hun leventje ziet er zo perfect uit. En ook al weet ik dat ze betaald worden en dat het fake is, soms word ik er toch onzeker van. Ik ben meer met Instagram bezig dan ik zou willen. Het aantal volgers dat je hebt en hoeveel likes een post krijgt, is belangrijk. Soms kan ik het niet laten om voortdurend te kijken hoeveel keer een fo to al geliket is. Dat is sterker dan mezelf. Daar kan ik enorm op blokkeren. Dat is lastig.’

Opvallend is overigens dat zowel Rebeca als Babette – elk met nog geen duizend volgers op Instagram – al door een bedrijf benaderd zijn om producten – juwelen of horloges – te promoten. Niemand vindt van zichzelf dat hij verslaafd is aan de apps op zijn telefoon. Al worstelen de meesten wel met de drang om er voortdurend mee bezig te zijn. ‘Wat me het meest verbaasd heeft de voorbije week is niet hoeveel tijd ik op sociale media spendeer (30 minuten tot 1,5 uur, red.)’, zegt Hanne. ‘Maar wel hoeveel keer per dag ik iets open klik. Een schermtijdapp leerde me dat ik tot zeventig keer per dag mijn gsm vastpak, vaak na een melding. Dat is veel.’

Schoolwerk en gsmgebruik gaan voor jongeren hand in hand en tegelijk is de combinatie moeilijk. ‘Na school aan je huiswerk beginnen is moeilijker met een smartphone in de buurt’, geeft Rebeca toe. Toch laat Sam zijn gsm gewoon bij zich liggen tijdens het studeren, zelfs in de examenperiode. ‘Net omdat het zo handig is als je vragen hebt. Want je hebt je klasgenoten – en dus hulp – binnen handbereik.’

Babette heeft het er lastiger mee. ‘Tijdens de examens komen er soms zo veel meldingen van de groepschat van onze klas binnen, dat ik te veel afgeleid ben. Daarom laat ik mijn telefoon liever in de woonkamer liggen of zet ik hem op vliegtuigmodus. Ik check die berichten tijdens mijn pauzes.’

Jules is begin dit jaar van studierichting veranderd. ‘Van Latijnwiskunde naar wetenschappenwiskunde. Ik ben minder geinteresseerd in talen dan in wetenschappen en wiskunde, maar mijn punten gingen ook achteruit omdat mijn telefoon me bij het studeren afleidde. Ik heb me voorgenomen om er dit jaar gedisciplineerder mee om te gaan.’

Dat is moeilijk, want ook zijn school speelt intussen in op het gebruik van de gsm. ‘Ik ben vaak bezig met Smartschool (het digitaal schoolplatform dat veel Vlaamse middelbare scholen gebruiken, red.). Het is de eerste app die ik ’s morgens na het douchen check. Daar is een reden voor. Leraren posten er je punten en je ouders kunnen die ook raadplegen. En ik ken mijn punten liever vóór mijn ouders. Dan weet ik waar ik aan toe ben. Smartschool is een vreselijk systeem, vind ik. School is overal nu. Dat voelt soms alsof ik in NoordKorea woon.’ (fear of missing out, red.). niet op sociale media.’

Voor Rebeca weegt het wel. ‘Je wordt met je neus op de feiten gedrukt. Het is niet fijn om te zien hoe je vriendinnen zich amuseren terwijl jij er niet bij kan zijn’, vindt ze. ‘Jongeren beseffen het niet altijd, maar dat kwetst soms. Het is nog pijnlijker als ze lol hebben terwijl jij niet eens uitgenodigd was. We praten onder vriendinnen nooit over sociale media of over hoe we soms geraakt zijn door posts van anderen. Dat is vree dwaas. Iedereen doet mee aan een constante competitie van lol en likes. En niemand die ooit eens zegt: laten we daar nu eens gewoon mee stoppen.’