De mini-Merkel, de criticus of de partijcoryfee?
Aan kandidaten geen gebrek om Angela Merkel op te volgen aan het hoofd van de CDU. Met vier staan ze te dringen om in haar voetsporen te treden.
1. De gedoodverfde
In december vorig jaar, na de federale verkiezingen, vond 45 procent van de CDUleden Annegret Kramp
Karrenbauer (56) de meest geschikte persoon om Merkel op te volgen. Merkel bezegelde die keuze door haar in februari van dit jaar op een buitengewoon partijcongres voor te dragen als secretarisgeneraal – de nummer twee – van de partij.
De ‘kroonprinses’ van de kanselier is al geruime tijd een van de opkomende leading ladies van de CDU. Van 2011 tot 2018 was ze ministerpresident van de kleine deelstaat Saarland, waar ze twee keer een klinkende overwinning behaalde. Maar dat ze zo dicht bij Merkel staat, is ook een risico. Vaak wordt ze de ‘kleine Merkel’ of de ‘miniMerkel’ genoemd, omdat haar stijl van politiek bedrijven sterk op die van de huidige voorzitster lijkt. Als de partijleden echt komaf willen maken met het Merkeltijdperk, kan dat tegen haar werken. 2. De jonge hond
Als de CDUleden behalve voor vernieuwing ook voor verjonging kiezen, maakt Jens Spahn (38) een goede kans. In 2002 werd hij voor het eerst (rechtstreeks) verkozen in de Bundestag, toen als jongste parlementslid ooit. Sindsdien schoot hij als een ster omhoog in de politiek. In 2009 werd hij woordvoerder van de CDUfractie voor Volksgezondheid, in 2013 staatssecretaris voor Financiën.
Van zijn ambities heeft hij nooit een geheim gemaakt – hij werd dan ook al geruime tijd genoemd als ‘kroonprins’ van de partij. Ook al is hij binnen de CDU een van Merkels grootste critici. Hij nam vooral haar ‘Willkommenskultur’ zwaar op de korrel. Ook nog nadat ze hem, onverwacht, benoemd had tot minister in haar huidige regering. 3. De onverwachte
Hij is al bijna tien jaar lang niet meer politiek actief, maar volgens de krant Bild en het persbureau DPA staat partijcoryfee Friedrich Merz (62) klaar om zijn politieke comeback te maken. Dat het als opvolger van zijn aartsrivale Angela Merkel is, zal hem ongetwijfeld enige voldoening geven.
Toen Merkel in 2000 partijvoorzitter werd, werd Merz fractievoorzitter van de ‘Union’ (CDU/CSU) in de Bundestag. Maar dat duurde niet lang: twee jaar later, nadat de sociaaldemocraat Gerhard Schröder opnieuw de verkiezingen had gewonnen, eiste Merkel ook die functie voor zichzelf op. Vandaaruit werkte ze zich op tot kanselierskandidaat.
Merz, die voor sommigen binnen de partij de gedoodverfde opvolger van Helmut Kohl was tot hij door Mer kel opzijgezet werd, trok zich daarna geleidelijk terug uit de politiek. Maar hij liet wel zijn sporen na. Hij was begin deze eeuw de uitvinder van het begrip ‘Deutsche Leitkultur’ – de cultuur waar migranten zich volgens hem in moeten integreren. Hij staat ook nog steeds bekend om de ‘bierviltjespolitiek’: Merz kwam ooit met een plan voor een nieuw belastingsysteem dat zo vereenvoudigd zou zijn dat het op een viltje geschreven kon worden. 4. Het vraagteken
De ministerpresident van NoordrijnWestfalen noemde de beslissing van Merkel om het voorzitterschap op te geven ‘opmerkelijk’. Maar Armin Laschet (57) laat in het midden of hij kandidaat is voor haar opvolging. ‘Het gaat er niet om wie er als eerste roept’, zei hij. ‘Voor mij is het belangrijker er eerst over na te denken.’
Nochtans wordt hij al geruime tijd genoemd, al was het maar omdat de CDU in zijn deelstaat de meeste leden telt en hij al vicevoorzitter van de partij is. Bovendien kan Laschet, net als KrampKarrenbauer, bogen op lokaal verkiezingssucces: vorig jaar versloeg hij bij de deelstaatverkiezingen de SPD die traditioneel sterk staat in de naar bevolking grootste Duitse deelstaat. Ook al zegden critici dat dit eerder te danken was aan de slechte prestaties van zijn voorgangster Hannelore Kraft dan aan de verdiensten van Laschet zelf.