‘Nu met PS in zee gaan, verzwakt ons verhaal in 2019’
Hoewel extreemlinks in Wallonië en Vlaanderen vooruitging, komt het bijna nergens in het bestuur. Daar heeft het zo zijn redenen voor.
In Zelzate, Borgerhout en Herstal zijn er nog coalities met de PVDA/PTB mogelijk, maar verder is het communistische verhaal tot aan de volgende verkiezingen uit. Vanavond vindt in Herstal het gesprek van de laatste kans plaats. In Luik, Charleroi, La Louvière en Molenbeek hebben de onderhandelingen met de sterk gegroeide PTBfracties niets opgeleverd, behalve een bevestiging van de wederzijdse afkeer tussen PS en PTB.
Totaal onverwacht is dat niet. ‘Met deze krachtsverhoudingen is het voor de anderen nog niet mogelijk om echt een bocht naar links te maken. Waar de PS een absolute meerderheid heeft, is het echt niet te doen. Ik denk niet dat er meer in zit.’ Dat vertelde een kopstuk van de PVDA/PTB, één week na de verkiezingen. Het stof was nog maar net gaan liggen, alle onderhandelingen liepen nog, maar bij de PVDA/PTB was de knop naar de oppositie al zo goed als omgedraaid.
Dat her en der toch nog gepraat wordt, betekent niet dat de openlijke vijandigheden tussen de twee rode partijen niet onmiddellijk opnieuw van start waren gegaan. Vanop de twitteraccount van de PS werd na het afspringen van de gesprekken al snel een affiche rondgestuurd met een boze emoji: ‘Door haar weigering om in de meerderheden van Molenbeek en Charleroi te stappen, keert de PTB de burgers de rug toe!’ In een vlammend communiqué werden de redenen voor de mislukking opgesomd.
Bij de PTB vermoeden ze doorgestoken kaart. ‘Al die visuals die klaar lagen, dat is toch het bewijs dat de PS geen seconde geloofd heeft in deze onderhandelingen’, reageerde PTBgezicht Raoul Hedebouw.
Dat de PTB haar huid duur zou verkopen was al in de campagne duidelijk. De partij bepleit op veel vlakken een radicale ommekeer die niet te rijmen valt met het beleid dat de PS in veel steden en gemeenten voert.
Twee schepenen? Neen, dank u
In Charleroi heeft burgemeester Paul Magnette (PS) in 2012 een grote stadsvernieuwing met langetermijnplannen voor onderwijs en wonen op poten gezet. Hij wil de stad duchtig verfraaien om meer middenklassers te lokken en zo de inkomsten op te krikken. Maar daar willen de PTB’ers mee breken. Zij vinden Magnettes visie te liberaal. Dertig procent sociale woningen is het minimum, staat in de PTBonderhandelingsnota.
Magnette koos er daarom na één week al voor om hardball te spelen. In een interview met Le Soir beschuldigde hij de PTB’ers ervan onbuigzaam te zijn en niet één nieuw idee ter tafel te brengen. ‘Ik heb de PTB twee posten in het schepencollege aangeboden, waarbij die van Wonen. Ze krijgen ook het voorzitterschap van de sociale huisvestingsmaatschappij La Sambrienne’, legde hij uit. Er wel aan toevoegend dat hij vermoedde dat de PTB’ers niet zouden toehappen.
‘Niet meer dan slogans’
In Molenbeek lagen de kaarten anders. Catherine Moureaux (PS) heeft er een partner nodig om te besturen. Dat het uiteindelijk de MR geworden is, die haar vader in 2012 het gemeentehuis had uitgejaagd, was op persoonlijk vlak geen evidente keuze. Maar ook hier stelde de PTB zich van bij het begin weinig toegeeflijk op. Moureaux leek meer ontgoocheld dan Magnette, maar spaarde de PTB’ers evenmin. ‘De PTB verzwakt links, Molenbeek is het beste bewijs’, zei ze meteen na de breuk in L’Echo. ‘Het probleem bij de PTB is dat ze vaak wel de juiste diagnose stellen, die ik ook kan delen, maar dat hun oplossingen niets meer zijn dan slogans.’ Ook in Luik gaat de PS, na een afvalrace, uiteindelijk in zee met de MR.
De PVDA/PTB maakt er geen geheim van dat in coalities raken geen doel op zich was. De partij wilde haar lokale verankering uitbouwen om eerst en vooral voorzitter Peter Mertens in het parlement te krijgen bij de verkiezingen van mei 2019. Ze wil dingen in beweging zetten door protestacties op de straat te sturen en een megafoon te bieden. ‘Als we nu met de PS in zee waren gegaan, welk verhaal zouden we dan nog gehad hebben in 2019?’, vraagt een partijkopstuk zich af. ‘We moeten tijd nemen, we zitten nog maar aan het begin van de verovering.’ Dat neemt niet weg dat de verkiezingen belangrijk waren. ‘Wij spelen vooral op nationale thema’s. Op papier waren dit voor ons de moeilijkste verkiezingen.’
De hamvraag is nu welke gevolgen de snuffelronde van de jongste weken zal hebben voor de beide partijen. De PS kan weer het plaatje draaien dat ‘de PTB bang is om te besturen’. Bij PVDA/PTB klinkt het dan weer dat de PS niet bereid is om haar beleid te veranderen, zelfs al heeft ze bij de verkiezingen een serieuze klap gekregen.