OVERWINNING DEMOCRATEN MOET GEEN RAMP ZIJN VOOR DONALD

De uitslag van tussentijdse verkiezingen is meestal vrij gemakkelijk te voorspellen, anders dan die van een presidentsverkiezing. Hoewel de lokale politiek en de kwaliteit van de kandidaten een rol spelen, zijn deze verkiezingen in grote mate een referendum over de prestaties van de president – en dus een perfecte kans voor de Amerikanen om hun typische onbestendigheid te demonstreren. Eerst verkiezen ze iemand tot president, daarna zijn ze collectief bereid om hem na slechts 24 maanden een mep op zijn neus te geven.

Sinds 1946 heeft de partij van de president in bijna elke tussentijdse verkiezing zetels verloren, met slechts twee uitzonderingen: 1998 en 2002. De twee enige presidenten die hun partij zetels zagen winnen – Bill Clinton in 1998 en George W. Bush in 2002 – waren op dat ogenblik uitzonderlijk populair.

Denkt u dat president Trump nu uitzonderlijk onpopulair is? Dan kijkt u te veel naar CNN. In werkelijkheid zit hij met zijn huidige score van 43 procent in de middenmoot. Hij is minder populair dan president Johnson in 1966, Carter in 1978, Clinton in 1994, en Obama in 2010 en 2014. Maar hij doet het beter dan Truman in 1946 en 1950, Reagan in 1982 – is dat niet verbazend? – en Bush in 2006.

De Democraten zullen dinsdag 23 zetels moeten winnen om het Huis van Afgevaardigden te heroveren. Als je uitsluitend naar Trumps populariteitscijfers kijkt, zou je een winst van 41 zetels verwachten. Maar de Republikeinen hebben in het recente verleden zo ijverig de grenzen van kiesdistricten in hun eigen voordeel aangepast, dat ze waarschijnlijk een vijftal zetels zullen behouden die ze normaal kwijt waren geweest.

Een andere manier om in de kristallen bol te kijken, is door de populariteit van de twee partijen in hun geheel te vergelijken. Sinds 1950 heeft een winnende partij in de week van een tussentijdse verkiezing nooit meer dan 4,5 procentpunten achtergelegen in de peilingen. Momenteel hebben de Republikeinen een achterstand van 8,5 punten.

De Republikeinse kandidaten hebben tot hun schrik vastgesteld dat de belastingverlagingen van vorig jaar hen stemmen zullen kosten. Hun haastige overstap van economische naar culturele argumenten, zoals de immigratie en de identiteitspolitiek, een bocht van ‘Nog meer belastingverlagingen!’ naar ‘De karavaan is in aantocht!’, volstaat niet om de Democraten in hun vaart te stoppen.

De Democraten mogen dus een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden verwachten, maar niet in de Senaat. Waarom? Het antwoord is dat de Democraten 26 zetels moeten verdedigen, waarvan 10 in staten waar Trump in 2016 heeft gewonnen, terwijl voor de Republikeinen slechts 9 zetels op het spel staan – het grootste onevenwicht sinds 1938.

Nu is het wel zo dat zittende senatoren van de oppositiepartij meestal worden herkozen. Maar in North Dakota, Missouri, Florida en Indiana hebben de Democraten problemen. Ook in Arizona, Nevada, Tennessee en Texas wordt het spannend. Om een meerderheid in de Senaat te krijgen, zullen de Democraten niet alleen al hun huidige zetels moeten behouden, maar er ook twee moeten winnen. Schrik dus niet als de Senaat na dinsdag in Republikeinse handen blijft.

De Democraten in de Senaat dachten dat hun poging om de benoeming van Brett Kavanaugh in het Hooggerechtshof te beletten hen in november een politiek dividend zou opleveren, maar het is anders uitgedraaid. De hoorzittingen waarin Kavanaugh met zijn aanklaagster, Christine Blasey Ford, werd geconfronteerd, hadden een averechtse uitwerking: overal in conservatief Amerika kozen mannen (en veel vrouwen) partij voor Kavanaugh.

Wat mogen we verwachten als de Democraten inderdaad een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden veroveren? De polarisering zal niet stoppen. Zonder ingrijpende veranderingen van de manier waarop Facebook, Google en Twitter werken, zullen de Amerikanen bestookt blijven met fake news, extreme standpunten en gerichte advertenties. Het verschil is dat de Democraten hun les hebben geleerd en nu vrolijk meedoen. Als ze worden verkozen, zullen ‘woke’ progressieven zoals Alexandria OcasioCortez #Resistance en #MeToo naar Washington brengen. Trumps impeachment zal bovenaan op hun agenda staan.

Maar er is ook een ander scenario mogelijk. Tenzij hij het veel beter doet dan verwacht, zal de linkervleugel van de partij niet kunnen voorkomen dat Nancy Pelosi, de Democratische senator uit Californië, tot voorzitter van het Huis van Afgevaardigden wordt verkozen. Ze heeft ongetwijfeld een afkeer van Trump. Maar hoe meer Trump over invoerheffingen op Chinese import of grote investeringen in infrastructuur praat, hoe meer hij als een Democraat van de oude school klinkt. Pelosi draait bovendien al lang genoeg mee om zich te herinneren wat het impeachment voor Bill Clinton deed: zijn toch al hoge populariteitsscore steeg in de week van het impeachment naar 73 procent.

Tussentijdse verkiezingen zijn beter voorspelbaar dan de meeste dingen in de politiek. Voorspellen wat er zal gebeuren nadat de stemmen dinsdag geteld zijn, is een stuk lastiger.

Denkt u dat president Trump uitzonderlijk onpopulair is? Dan kijkt u te veel naar CNN