DE LAATSTE RECHTE LIJN
Een strohalm voor de Republikeinen
Prijsvraag: noem één goede eigenschap van Donald Trump. Het antwoord: hij kan vechten. De midtermverkiezingen van morgen gaan over het Huis van Afgevaardigden, de Senaat, een flink aantal gouverneurszetels en lagere ambten. Toch heeft de president 6 november uitgeroepen tot een referendum over zichzelf. Onvermoeibaar toert hij al een maand rond in ‘zijn’ staten. Tot oudpresident Barack Obama zich verplicht voelde ook zijn duit in het zakje te doen. Zo lijken de Midterms 2018 sterk op een generale repetitie voor de presidentsverkiezingen van 2020.
Het ziet er niet goed uit voor de Republikeinen. Ondanks een sterke economie wijzen de peilingen op een ruime overwinning van de Democraten, die waarschijnlijk de 23 zetels extra winnen waarmee ze het Huis van Afgevaardigden in handen krijgen.
Niet alle Republikeinse kandidaten zijn blij dat Trump zo aanwezig is. Enerzijds is de president nog razend populair bij zijn blinde achterban, anderzijds jaagt hij met zijn steeds radicalere uitspraken en leugens gematigdere Republikeinen de gordijnen in. Vooral hoogopgeleide vrouwen haken af. Het hangt af van staat tot staat of je als Republikeins politicus profiteert van je associatie met Trump of net niet.
Veel kiezers blijven aan boord vanwege de economie. Van de barman in Tallahassee, Florida, tot de verzekeringsagent in Houston, Texas, ze zeggen hetzelfde: ‘Natuurlijk zou Trump vaker twee keer mogen nadenken voor hij zijn mond opent, maar kijk hoe goed de beurs het doet, hoe laag de werkloosheid is.’
Maar de Republikeinen kunnen bezwaarlijk voortdurend met die cijfers uitpakken. Dat mooie weer is immers een voortzetting van wat onder Obama begon, maar vooral: Trumps fameuze belastingverlaging en die beursrecords komen vooral de rijkste tien procent van de bevolking ten goede. (Trump belooft nu opeens ook een grote belastingverlaging voor de middenklasse, maar dat klinkt te vaag en doorzichtig om veel indruk te maken.)
Politiemoordenaar
En dus zet het Republikeinse kamp, om de meubelen te redden, al zijn kaarten op immigratie. De karavaan van zowat 10.000 migranten uit Guatemala, Honduras en El Salvador die te voet op weg is naar de VS, is Trumps favoriete thema. In zijn rally’s en tweets heeft hij het over ‘de invasie’ en over de massa’s ‘criminele bendeleden en schurken, ook uit het MiddenOosten – wellicht ook terroristen’. Trump heeft al 7.000 soldaten gestuurd om de grens te versterken en zegt dat dit kan oplopen tot 15.000; dat is zoveel als de Amerikaanse troepenmacht in Afghanistan. Hij heeft aangekondigd dat die met scherp zullen schieten als de migranten met stenen werpen. En hij heeft gesuggereerd dat de (joodse) miljardair George Soros en de Democratische partij er achter zitten, om die illegalen stemrecht te geven en zo de verkiezingen te vervalsen.
Heel wat Republikeinse kandidaten springen mee op die kar. Zo poseert gouverneurskandidaat Brian Kemp in Georgia gretig voor zijn truck, waarmee hij ‘desnoods zelf criminele illegalen gaat vangen en deporteren’. De bevriende media (Fox News, Breitbart, The Daily Caller) verspreiden de boodschap graag. Op Fox News werd in het ochtendpanel gepraat over het risico dat ‘de invasie’ lepra en de pokken zal verspreiden in de VS. De pokken zijn met een mondiale vaccinatiecampagne in 1980 uitgeroeid.
Trump en de zijnen voeren de druk op naarmate 6 november nadert. Zo heeft de president weer eens ruzie met CNN, omdat die nieuwszender weigert een verkiezingsspotje van hem op tv te tonen. Het filmpje toont de moordenaar Luis Bracamontes, die in 2014 in de rechtbank grijnzend verklaarde dat hij met plezier twee politiemannen heeft vermoord en er nog meer zal vermoorden als hij de kans krijgt. Die beelden worden gemixt met beelden van de karavaan, onder de tekst: ‘De Democraten lieten hem binnen, wie gaan ze nog meer binnenlaten?’
CNN noemt het filmpje racistisch en feitelijk onjuist. De Democraten wijzen erop dat ook zij geen voorstander zijn van een
opendeurpolitiek, maar dat de grenspolitie sterk genoeg is. Volgens oudpresident Obama is wat Trump doet, pure paniekzaaierij.
Geen blauwe tsunami
Toch lijkt de tactiek effectief. Ondanks de explosieven in brieven aan beroemde Trumpcritici en de aanslag op een synagoge in Pittsburgh, hebben de Republikeinen in de laatste peilingen een stukje van hun achterstand goedgemaakt. Van een ‘blauwe tsunami’ is geen sprake meer: met een ‘blauwe golf’ die groot genoeg is om het Huis terug te winnen, zijn de Democraten al dik tevreden.
President Trump zette dit weekend nog alle zeilen bij in Florida. Die beschouwt hij ook een beetje als ‘zijn’ staat – hij brengt vele weekends door op zijn landgoed in MaraLago. Florida is bovendien het beslissende slagveld van vele verkiezingsoorlogen. Trump steunt er voluit één van zijn trouwste aanhangers, Ron De Santis, bekend vanwege het spotje waarin hij zijn dochtertje leert een grote muur te bouwen. De Santis maande ook zijn zwarte tegenkandidaat Andrew Gillum, burgemeester van Tallahassee, aan niet langer ‘de aap uit te hangen’.
Gillum is zelf in opspraak gekomen omdat hij twee tickets voor een populaire Broadwaymusical heeft ontvangen van een FBIagent die zich voordeed als een makelaar in onroerend goed. Het lijkt meer pekelzonde dan zware corruptie, maar voor Trump volstaat het om Gillum ‘een dief’ te noemen.
De Republikeinse kandidaat Ron De Santis maande zijn zwarte tegenstander Andrew Gillum aan niet langer ‘de aap uit te hangen’