Democratie begint bij de (bewust gekozen) geboorte

We stevenen met een rot vaart af op een wereld bevolking van tien mil jard. In 1927 waren er twee miljard bewoners op aarde, dubbel zoveel als in 1800. Amper 33 jaar later waren we al met drie miljard. Nu zijn we met 7,5 miljard. De groei is sinds de eeuwwisseling aan het vertra gen, maar toch zullen we in 2055 de kaap van de tien miljard ronden.

Je hoeft geen genie te zijn om de link te zien met problemen als migratie, kli maatopwarming of armoede. Er worden nu al oorlogen gevoerd om water en land bouwgrond. Mensen die in hun land geen werk, onderwijs of gezondheidszorg vin den, proberen op welke manier dan ook Europa of NoordAmerika te bereiken. We krijgen de grote problemen van deze tijd niet opgelost als we de bevolkingsex plosie niet indammen. En dat betekent al le vrouwen volledige seksuele en reproductieve rechten geven.

Het omgekeerde gebeurt op dit mo ment. Onder het mom van religieuze vrijheid of traditionele waarden wordt het vrouwen steeds moeilijker gemaakt om te beslissen met wie ze een kind gaan krijgen. En of ze een kind willen. Of ze eerst willen studeren of werken. Of ze een bijkomend kind voldoende kansen kunnen geven. Die ‘contrareformatie’ tegen de seksuele revolutie van de jaren zestig, wordt in het MiddenOosten gevoerd door fundamentalistische moslims en ultraorthodoxe Joden, in de Verenigde Staten door evangelische kerken, in Europa door katholieke en/of rechtse partijen en groeperingen, in ZuidAmerika door de katholieke kerk.

Hun beleid heeft vaak internationale tentakels. De eerste maatregel die Donald Trump ondertekende nadat hij als president de eed had afgelegd, was de global gag rule, waarmee de Verenigde Staten hun financiële steun stopzetten aan ngo’s die vrouwen seksuele voorlichting geven als ze ook informeren over abortus. Dat betekent in praktijk dat miljoenen vrou wen in LatijnsAmerika of Afrika hun toe gang tot elke vorm van anticonceptie ver liezen.

Hoezo, Trump in toom?

Het is een koude douche voor vrouwen om steeds te lezen dat de Amerikaanse politiek voldoende checks and balances heeft om Trumps wildere maatregelen te gen te houden: deze is alvast zonder te genstand ingevoerd. Omdat de global gag rule sinds 1984 door elke Republikeinse president wordt ingevoerd en door elke Democratische president weer herroe pen, kon de Britse ngo Marie Stopes Inter national precies berekenen dat zes mil joen vrouwen tijdens Trumps president schap ongewenst zwanger zullen worden. Dat zal, paradoxaal genoeg, leiden tot twee miljoen illegale en dus onveilige abortussen.

In een land als Nigeria, dat tegen 2050 het vierde grootste land ter wereld zal zijn en waar 42 procent van de bevolking jon ger is dan veertien, komt dat neer op een geschatte 661.774 illegale abortussen tus sen 2017 en 2020, waarbij 10.118 vrouwen zullen overlijden.

We wuiven de geboortegolf in Afrika pseudomachteloos af met het argument dat ‘mensen daar’ veel kinderen willen omdat er geen pensioenen zijn. Dat is een argument van vijftig jaar geleden, dat toen misschien al paternalistisch was – werd ook aan vrouwen gevraagd of ze kin deren als een pensioenplan beschouwden? Tegenwoordig zetten zelfs ongelet terde Afrikaanse vrouwen liever twee kin deren op de wereld die ze scholing kun nen bieden, en dus kans op een goede baan, dan zeven kinderen van wie er twee jong overlijden en de overlevenden de zelfde armoede tegemoet gaan als zijzelf.

Eén lichtpuntje

Er was één lichtpuntje na Trumps gag order, in wat een treurige stand van zaken is: de internationale solidariteit tussen vrouwenbewegingen en feministen (m/ v). Lilianne Ploumen, de Nederlandse minister voor Ontwikkelingssamenwerking, richtte She Decides op, een fonds dat in de getroffen landen de kraamzorg, seksuele voorlichting en gezinsplanning verder zal financieren. De Belgische, Deense en Zweedse regeringen zegden hun steun toe. In zijn eerste jaar haalde She Decides 450 miljoen euro op, een budget dat jaar na jaar zal moeten worden gehaald.

Maar waarom doen het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland niet mee? Ook daar hebben gelijke rechten voor vrouwen sinds de jaren zestig geleid tot een dalend geboortecijfer, meer welvaart voor mannen en vrouwen, een beter opgeleide bevolking en een hoger geluksgevoel bij de burgers. Hoe minder ongelijkheid in een land, hoe democratischer het immers is – dat geldt niet alleen voor de kloof tussen de rijkste en armste burgers, maar ook tussen de geslachten.

Dat lijkt de logica zelve, maar elke week merk je dat een hoekje van onze her senen onrecht tegen vrouwen weet te minimaliseren. Wie kan nu oprecht verbijsterd zijn als een Saudische blogger zweepslagen krijgt omdat hij schreef dat joden en atheïsten evenwaardig zijn aan moslims? Een regime dat de helft van zijn bevolking elementaire mensenrechten ontzegt, en daar geen buitenlandse kritiek op duldt, zal zijn minderheden en dissidenten niet fijnzinniger behandelen.

Verantwoordelijkheid

Vrouwen gaan zelden lichtzinnig over abortus. Zestig procent van de vrouwen die in de Verenigde Staten een abortus ondergaan, heeft al een of meerdere kinderen. Zij weten uit ervaring dat de politici die het luidst tegen abortus zijn, ook het meest bezuinigen op onderwijs, gezondheidszorg en andere maatregelen die de levenskwaliteit verbeteren. Hun recht om zich al dan niet voort te planten is ook een verantwoordelijkheid die ze opnemen.

Daarom zijn naast reproductieve rechten ook seksuele rechten onontbeerlijk. Dat miljoenen mannen in Afrika zijn gestorven aan aids, ligt niet aan een regering of kerk, maar aan hun seksuele risicogedrag. Dat ook hun vrouwen werden besmet, daar zijn de katholieke kerk en sommige protestantse gemeenschappen wel deels verantwoordelijk voor. Enerzijds is er de ‘huwelijksplicht’ die vrouwen niet toelaat nee te zeggen tegen een echtgenoot die onbeschermde seks heeft gehad met prostituees, anderzijds is er het verbod op contraceptie als condooms.

Het gaat niet alleen over Afrika, ZuidAmerika of de VS. In Polen bouwt de zeer katholieke regeringspartij PiS stelselmatig het recht op abortus af. In Frankrijk stelde de beroepsvereniging van apothekers in 2016 voor dat apothekers het recht moeten krijgen om iemand de pil of morning after pil niet te verkopen.

Het Franse parlement ging niet in op de vraag van de apothekers. Maar steeds vaker willen politici niet tussenkomen in ‘levensbeschouwelijke vraagstukken’. Toch is hun steun aan religieuze of extreem conservatieve groeperingen vaker