De hoogdagen zijn alweer voorbij
Vlaamse bedrijven zijn minder optimistisch over de economische toekomst, zo blijkt uit een onderzoek van Voka. Er is geen paniek in de tent, ‘maar het beste is achter de rug’.
BRUSSEL I De economische hoogconjunctuur is alweer voorbij. Dat sentiment heerst er bij de Vlaamse bedrijven, volgens een bevraging van de werkgeversorganisatie Voka bij 700 leden. 41 procent van hen gelooft dat de economische groei over zijn piek heen is.
‘De groeivertraging is er gewoon, ook internationaal’, zegt Bart Van Craeynest, hoofdeconoom van Voka. Zo zal de economische groei in ons land volgens de Nationale Bank lichtjes afkoe len, van 1,5 procent voor dit en volgend jaar, naar 1,4 procent in 2020. Dat zijn geen cijfers om aan de alarmbel te trekken, maar toch zijn de Belgische bedrijven nogal somber gestemd. ‘De meeste van onze leden gaan ervan uit dat het beste van deze economische cyclus achter de rug is’, zegt Van Craeynest.
Bovendien denkt 16 procent van de ondernemers dat zelfs een nieuwe, strenge recessie nabij is. In totaal gaat dus meer dan de helft van de ondernemers ervan uit dat het nu voornamelijk bergaf zal gaan.
Zachtjes zakken
Maar paniek is er helemaal niet. De grootste groep ondernemers – die 41 procent – gaat er immers van uit dat het eerder om een zachte afkoeling gaat dan om een harde crash.
‘Een halfjaar geleden topte het vertrouwen nog af op een hoog niveau’, klinkt het. ‘Dat is een voorbode dat het wat minder zal worden. Maar het blijft nog altijd een hoog niveau. Ook uit vergelijkbare enquêtes bij bedrijven in de omringende landen zie je dat er overwegend van wordt uitgegaan dat de economische vooruitzich
ten er nog steeds van hoog niveau zijn. Ze dalen weliswaar, maar we komen dan ook van een absoluut piekniveau. We verwachten geen 2008toestanden, hoor.’
Volgens Voka blijkt de Vlaamse nuchterheid daarbij een voordeel. Er zou daardoor in die topperiode niet zijn overdreven in bedrijfs en vastgoedinvesteringen, waardoor er nu geen grote schokken worden verwacht.
Al kunnen ongeleide projectielen, zoals Trumps handelsoorlogen en de Brexitsaga, de situatie wel verergeren. ‘De bedrijven zijn daar weliswaar ongerust over’, klinkt het, ‘maar het is niet zo dat ze uitgaan van een worstcasescenario.’
Vergrijzing
Vlaanderen kan als open economie alleen maar ondergaan. Het surft mee op internationale tendensen die het zelf niet in de hand heeft.
Toch zijn er enkele knelpunten die volgens Voka best worden opgelost. Zo speelt de krapte op de arbeidsmarkt almaar meer bedrijven parten. Een probleem dat niet vanzelf zal verdwijnen, ook al koelt de economie intussen af. ‘Dat zagen we bij vorige cycli, maar door de vergrijzing is die krapte ondertussen structureel geworden’, zegt Bart Van Craeynest.
Daarnaast vreest Voka dat ons land competitiviteit gaat verliezen. Het verwijst daarvoor naar het interprofessioneel akkoord 20192020 dat dit najaar onderhandeld wordt, en waarbij de loonnorm wordt vastgelegd – de bepaling hoeveel de Belgische lonen de komende twee jaar mogen stijgen.
Eerder stelde ook al het VBO dat België, ondanks de taxshift, indexsprong en loonmatiging van de afgelopen jaren, nog altijd een handicap van 9 procent met de buurlanden zou hebben. Werkgevers vrezen dat de loonnorm de kostprijs van de Belgische werknemer opnieuw gaat doen stijgen. De Nationale Bank verwacht dat de loonkosten dit jaar met 2,3 procent stijgen, en volgend jaar met 2,6 procent.
‘Samen met de krapte op de arbeidsmarkt en de indexering van de lonen nu de inflatie toeneemt, is dat een risico voor onze exportbedrijven net nu het internationale groeiklimaat verslechtert’, zegt Bart Van Craeynest. ‘We moeten de ingeslagen weg van hervormingen voortzetten, zodat we klaarstaan wanneer nieuwe opportuniteiten zich aanbieden.’
‘Wij verwachten geen recessie. Geen toestanden als in 2008’
BART VAN CRAEYNEST Hoofdeconoom Voka