Wie anders dan Theresa May?
Theresa May voor schut zetten, het is een nieuwe sport geworden. SEBASTIAN PAYNE weet haar volharding, haar inzicht en haar aanpak wel degelijk te waarderen.
Het wordt steeds moeilijker om Theresa May niet te bewonderen. Ze staat aan het roer op een bewogen moment in de Britse geschiedenis. Een Brexitakkoord tot stand brengen en tegelijkertijd een ruziënde Conservatieve partij samenhouden: zelfs een briljante leider zou ervoor terugdeinzen. Maar May, die vaak het verwijt krijgt dat ze zwak en opportunistisch is, geeft het niet op. Het blijft mogelijk dat de partij haar aan de kant zet, maar buiten politieke kringen leeft er een groeiend gevoel dat zij de enige volwassene is die het land door deze traumatische periode kan loodsen.
Veel mensen dachten dat het haar nooit zou lukken een Brexitakkoord tot stand te brengen dat de zegen van de bedrijfswereld zou krijgen. Maar ze heeft het gedaan en haar inspanningen om het te doen aanvaarden, zijn al even indrukwekkend. Vorige week zat ze een woelige kabinetsvergadering voor die vijf uur duurde, gaf ze een persconferentie, antwoordde ze drie uur lang op vragen in het Lagerhuis, nam ze deel aan een belprogramma op de radio en praatte ze met lokale partijafdelingen. Deze week begint ze met een pleidooi voor haar akkoord op het jaarlijkse congres van de Confederation of British Industry. Haar uithoudingsvermogen is bewonderenswaardig.
Corbyns spelletjes
Het wapen waarmee May overleeft, is een argument dat ze van Margaret Thatcher heeft geërfd: Tina – There is no alternative. Met nog vijf maanden te gaan voor GrootBrittannië uit de EU wordt gegooid, is haar Brexitplan het enige ernstige. De Conservatieven die een koers wijziging eisen, hebben geen realistische alternatieven. Zoals May duidelijk heeft gemaakt, zou een hardere of zachtere Brexit nog altijd de backstop vereisen die onaanvaardbaar is voor Dominic Raab, die ontslag heeft genomen als minister van Brexit.
Weinig mensen betwisten dat een uitstap zonder akkoord schadelijk zal zijn voor de economie en waarschijnlijk een administratieve chaos zal veroorzaken. Maar een vertrek van May zal daar niets aan veranderen.
De oppositie heeft evenmin een been om op te staan. Jeremy Corbyn blijft beweren dat hij het veel beter zou kunnen. Zondag zei hij in een interview dat een LabourBrexit, met hem in Downing Street, alle voordelen van een volwaardig lidmaatschap van de EU zou hebben zonder de nadelen van Mays plan. Hij lijkt niet te beseffen dat Brussel geen toegevingen meer wil doen. Elke kiezer met een greintje gezond verstand kan zien dat Corbyn alleen maar politieke spelletjes speelt.
May heeft ook het geluk dat er geen evidente uitdager is. Eurosceptische parlementsleden leggen graag voor de camera’s uit waarom ze moet vertrekken. Maar wie is hun leider? Als het deze week tot een echte machtsstrijd binnen de Conservatieve partij zou komen, zal er ten minste een dozijn kandidaten zijn. May zou pas echt een probleem hebben als haar tegenstanders zich achter één enkel alternatief konden scharen. Bovendien zijn haar Conservatieve critici slecht georganiseerd. De European Research Group, de club van proBrexitparlementsleden, beweerde vrijdag dat ze nog voor de lunch de 48 brieven van
collega’s zou verzamelen die nodig zijn om een vertrouwensmotie in te dienen. Daarna zou het vrijdagavond worden. Nu is het ergens in de loop van deze week. Als deze parlementsleden in de volgende dagen niet genoeg brieven bijeenkrijgen, zijn ze hun geloofwaardigheid kwijt.
Zure campagne
Dat betekent niet dat Theresa May een erg goede premier is. Ze komt zwak over in de media. Haar eerste rode lijnen hebben een Brexitakkoord dat de economische belangen van het Verenigd Koninkrijk beschermt, bemoeilijkt. Ze heeft de verwachtingen van het publiek over het vertrek uit de EU niet kunnen sturen. Haar verkiezingscampagne in 2017 was verward en zuur. Haar ministerkeuze stelt weinig voor. En ze heeft geen binnenlandse successen kunnen boeken.
Zowat iedereen vindt het terugtrekkingsakkoord van May een onding. Maar het is waarschijnlijk het best mogelijke resultaat als het uitgangspunt was om een einde te maken aan het vrije verkeer van personen. May denkt, en ze heeft gelijk, dat de meeste Britten de Brexit gewoon achter de rug willen hebben. Zij wensen een akkoord met hardere grenzen, zonder grote betalingen aan Brussel en met het gevoel dat ze wat meer ‘controle’ over hun leven hebben. May lijkt op al die punten te slagen. Ze zal niet als een grote Britse premier de geschiedenis ingaan. Maar aangezien de troonpretendenten geen beter plan kunnen voorstellen, moet de Conservatieve partij Theresa May laten doorgaan met haar buitengewoon zware taak.